Oy kullanırken nelere dikkat edilmeli?

24 Haziran Pazar günü Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği için iki ayrı oy pusulası ve sandık kurulacak. Milletvekilliği seçimi oy pusulalarında, parti ittifakları özel olarak belirtilecek. Örneğin “Millet İttifakı” ibaresinin altında CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve DP logoları ayrı ayrı bulunacak. Seçmen tercih ettiği partinin kısmına mühür basacak, ancak oyların sayımı esnasında iki partinin aldığı oy toplanarak ittifakın hanesine yazılacak.

6 ADIMDA NASIL OY KULLANILIR?

Vatandaşlar 24 Haziran’da gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde oylarını 6 adımda kullanacak. Vatandaşlar sadece kayıtlı olduğu sandıklarda oy kullanabilecek. Adrese gönderilen seçmen bilgi kağıdında yazan yer ve sandıkta oy verilecek.

Seçmenin oy kullanma işlemini gerçekleştireceği 6 adım şöyle:

1- Vatandaşlar ilk olarak nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını öğrenecek. Bu bilgileri içeren seçmen bilgi kağıdı eline ulaşmayanlar, YSK’nin internet sitesinden, e-devlet kapısından veya Seçmen Sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yer ve sandık numarasını öğrenebilecek.

2- Seçmenlerin oy verme günü yanına Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki bir belgeyi yanında bulundurması gerekecek.

Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan resimli ve resmi bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kağıdını veya nüfus müdürlüklerince verilmiş nüfus kayıt örneğini ibraz etmesi şart olacak. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.

3- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekecek.

4- Seçmenler, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan “TERCİH” veya “EVET” mührünü basarak oyunu kullanacak.

5- Oyun geçerli sayılması için “TERCİH” veya “EVET” mührü dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması, birleşik oy pusulalarının düzgün bir şekilde katlanıp zarfa koyulması gerekecek. Zarfa pusulalar dışında bir şey konulmayacak.

6- Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adınının bulunduğu yerin karşısına imza atacak.

2018 OY PUSULALARI

YSK kurasıyla çıka sonuçlara göre; ittifakların ve siyasi partilerin birleşik oy pusulalarındaki yerleri şöyle;

* Birinci Sırada – Cumhur İttifakı
* İkinci Sırada – Hür Dava Partisi
* Üçüncü Sırada – Vatan Partisi
* Dördüncü Sırada – Halkların Demokratik Partisi
* Beşinci Sırada – Bağımsız Türkiye Partisi
* Altıncı Sırada – Millet İttifakı

İLK TURDA KİMSE YÜZDE 50'YE ULAŞAMAZSA NE OLACAK?

İlk turda Cumhurbaşkanı adaylarından hiçbirisi oyların %50’sinden fazlasını alamazsa, 8 Temmuz 2018’de ikinci tur seçimleri olacak. İkinci tura normal şartlarda birinci turda en çok oyu alan ilk iki aday katılacak. İkinci tura katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak. Diğer tüm adayların ikinci oylamaya katılamadığı ve ikinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenecek.

Tüm bu ihtimaller neticesinde kazanan aday, 5 yıllığına Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenecek. Mevcut sistemde Cumhurbaşkanı en fazla iki defa, yani 10 yıl için görev yapabilecek.

GÖRSELLERLE GEÇERLİ VE GEÇERSİZ OYLAR

Geçmiş seçimlerden farklı olan seçimlerde bir pusula üzerinde birden fazla yere mühür basılması halinde doğrudan geçersiz olmaması; bir ittifak ya da siyasi parti alanının içinde kalması koşuluyla geçerli kabul edilmesi.

YSK yayınladığı genelgeler kapsamında, "Evet" ya da "Tercih" yazılı mührün bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye hem de o partinin içinde bulunduğu ittifakın adının yazdığı kısma ve ittifakın adının yazdığı kısma taşacak şekilde siyasi partiye ayrılan bir alana basılması halinde geçerli kabul edilecek.

Bu durumda, kullanılan oy, ilgili siyasi partiye işlenecek.

YSK genelgesinde, mührün herhangi bir siyasi partiye ayrılan alanın dışına ancak ittifak bölgesinin içine basılması halinde de geçerli olacağı belirtiliyor.

Bu durumda ise kullanılan oy ittifaka ortak oy olarak kaydedilecek.

Bir başka deyişle, bir ittifak alanı içerisinde kaldığı sürece birden fazla mührün basılması ya da partilere ayrılan alanların dışına taşması hallerinde de söz konusu pusula geçerli olacak.

Geçerli oylarla ilgili düzenlemenin kapsamı ittifak sistemiyle genişletilirken, geçersiz oyla ilgili düzenlemeler de daraltıldı.

YSK genelgelerine göre, mührün aynı ittifak içerisinde yer almayan iki siyasi parti arasındaki kısma, bir ittifaka ait bölge ile ittifak dışı bir partiye ait kısma aynı anda ve aynı ittifak içinde yer almayan iki siyasi partiye ayrılan kısımların ortasına basılması halinde pusula geçersiz olacak.

YSK'nın örnek oy pusulalarının tamamı internet sitesinde yer alıyor ve BURAYA tıklayarak ulaşabilirsiniz.