İşçilerin kazanılmış hakları yine tehlikede! Gençler ve yaşlılar 'ikinci sınıf' olacak

Yeni Ekonomi Programı’ndaki hedefler hayata geçirilirse genç ve yaşlı işçiler ikinci sınıf işçi haline gelecek, kıdem tazminatı hakkı ile iş güvencesini kaybedecek. DİSK, “Bu hedefler kabul edilemez, haklarımız için mücadele edeceğiz” diyor.

Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) çalışma yaşamında işçiler aleyhine yapısal değişikliklere neden olacak, esnek ve kuralsız çalışmayı yaygınlaştıracak hedefler yer alıyor.

Hedeflenen düzenlemeler hayata geçirilirse, 25 yaş altı ve 50 yaş üstündeki işçilerin kıdem tazminatı hakkı fiilen ortadan kalkacak. İşsizlikle boğuşan gençler ayda 5-10 gün çalıştırılan kullan/at işçilerine dönüşecek, patronlar tarafından sigortasız çalıştırılabilecek, emekli olamayacak. Covid-19 salgını nedeniyle yaygınlaşan uzaktan çalışma gibi esnek çalışma biçimleri de kalıcı hale getirilecek.

HEDEF: ESNEK VE KURALSIZ ÇALIŞMA

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından 29 Eylül’de açıklanan YEP’te çalışma yaşamı ve istihdam ile ilgili şu hedefler yer alıyor:

♦ “Kısmi süreli çalışmayı teşvik edici ve işgücü piyasasına ilişkin yapısal düzenlemeleri de içeren İstihdam Kalkanı Paketi hayata geçirilecek.

♦ 25 yaş altı gençler ile 50 yaşın üstünde olan çalışanların istihdam edilebilirliklerini kolaylaştırmak için daha esnek koşulları sağlanacak.

♦ 50 yaş üstü tam zamanlı çalışanların kısmi zamanlı çalışmaya geçişi teşvik edilecek.

♦ 10 günden az çalışan 25 yaş altı gençlerin daha kolay istihdam edilmesine imkân sağlayacak düzenleme ile gençlerin deneyim ve beceri kazanmaları sağlanacak ve işverenlerin gençleri tercih etmesi desteklenecek.

♦ Mevzuatta tanımlanan ancak uygulama alanı bulamayan esnek çalışma biçimlerinin uygulanabilirliğini artırmaya yönelik ikincil mevzuat çalışmaları tamamlanacak.”

GENÇ VE YAŞLI İŞÇİLERE AYRIMCILIK

Bu hedefler, işçilerin kazanılmış haklarının budanması ve daha esnek ve kuralsız bir çalışma yaşamının inşası anlamına geliyor. Sendikalar, bu hedeflere ulaşılırsa 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanların “ikinci sınıf” işçiler haline getirileceğine, Anayasa ve yasalarda güvence altına alınan hakların bir bölümünden yararlanamayacağına dikkat çekiyor. DİSK’ten dün yapılan açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi:

“Belirli yaş gruplarına dönük daha güvencesiz ve esnek çalışma koşulları hedefi, yaşa dayalı ayrımcılık olup Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Gençler ve yaşlılar için ayrımcılık değil, daha fazla koruma gerekir. Hedeflenen düzenlemeler ise gençlerin ve yaşlıların çalışma koşullarını ağırlaştıracak ve haklarını budayacaktır.”

Bu hedeflerin başta kıdem tazminatı olmak üzere, iş güvencesi ve emeklilik haklarını tahrip edecek nitelikte olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Bu düzenlemeler kabul edilemez. DİSK, çalışanlar arasında ayrımcılığı artıracak, güvencesiz ve esnek çalışmayı yaygınlaştıracak; kıdem tazminatı, iş güvencesi ve emeklilik haklarını sınırlamayı hedefleyen girişimlere karşı durmaya devam edecek” ifadeleri kullanıldı.
Türk-İş’in ise konuyla ilgili bugün bir açıklama yapması bekleniyor.

HEDEFLER GERÇEKDIŞI

DİSK’ten yapılan açıklamada, YEP’te yer alan hedeflerin gerçekçi olmadığı da vurgulandı. Son yıllarda YEP adıyla açıklanan programlarda yer alan istihdam ve işsizliğe ilişkin hedeflerin hiçbirinin tutmadığına dikkat çekilen açıklamada, “Eylül 2018’de açıklanan, 2019-2021 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’da işsizlik 2019 yılı için yüzde 12,1, 2020 yılı için 11,9 olarak açıklanmıştı. Ancak dar tanımlı işsizlik 2019’da 13,7 olarak gerçekleşti. 2020’de ise daha da yüksek gerçekleşeceği sır değil. Aynı programda istihdamın 2019 yılı için 29,9 milyon, 2020 için ise 31 milyon olması hedefi de konmuştu. İstihdam 2019’da 28,1 milyona, 2020 ortalarında 26 milyona geriledi” dendi.

2021-2023 programındaki hedeflerin de ulaşılabilir olmadığı belirtilen açıklamada, “Bu hedeflere göre enflasyon 2021’de yüzde 8’e, işsizlik 12,9’a düşecek ve istihdam 28,3 milyona çıkacak. Bu hedefler hayaldir. Ekonomik kriz ve pandemi etkisiyle ekonomide devasa bir iş kaybı var. İşten çıkarma yasağı nedeniyle işsizlik oranları kontrol altında tutulsa da iş kaybının büyüklüğü ortada” ifadeleri kullanıldı.