Aşı patenti koronavirüs mücadelesini sekteye mi uğratıyor?

Tüm dünya koronavirüsün biteceği günü hayal ederken, 100’ün üzerinde ülkede aşılama çalışmaları hiç başlamadı. Doç. Dr. Emrah Altındiş, Twitter’da ilaç şirketlerinin aldığı patentlerin tüm dünyanın hızlıca aşılanmasının önünde engel olduğunu yazdı.

Hürriyet'ten Ece Çelik'in haberine göre, Altındiş, “Yüzlerce bilim insanı daha evvel binler, on binlerce bilim insanının uzun yıllardır ürettiği bilgileri sentezleyerek bir insan dehası örneği ile çok kısa bir surede koronavirüse karşı aşı yapmayı başardılar! İnsanlık bir seferberlikle bu muhteşem aşıları üretebilecekken, aşıların patent hakları asi üretimi hakkını sadece onu üreten şirketlere veriyor, bundan ötürü aşı üretimi çok kısıtlı” dedi.

Doç. Dr. Aldındiş, çocuk felci aşısını bulan Dr. Jonas Salk ve Dr. Albert Bruce Sabin’in aşılarını patentlemeyi reddetmeleriyle bu hastalığın dünyadan silindiğini vurguladı. Peki ilaç şirketlerinin aldığı patent koronavirüs mücadelesini sekteye uğratıyor mu?

AŞI KOOPERATİFLERİ

* Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Alpay Azap: “Dünyanın aşıyı yaygınlaştırmak için yeterince kaynağı var. Çeşitli kurumlar büyük bağışlar yoluyla bu kaynağı oluşturdu. Elbette bir aşı üretmek için büyük bir yatırım ve harcama var ve bazı şirketler de patent alarak bu yatırımlarını paraya çeviriyor. Ancak pandemide dünyanın tamamında hastalığı kontrol altına alamazsanız virüs dolaşmaya devam ederse aşıladığınız kişilerin olması hiçbir anlam ifade etmez. Şimdi dünyada buna karşı aşı kooperatifleri kurulmaya başlandı. Tüm hükümetler bütçelerinden pay ayırmalı. Çünkü tüm dünyanın aşılanması doğrudan herkesi ilgilendiriyor. Birimiz bile güvende değilsek hiçbirimiz güvende değiliz. Örneğin İsrail aşılamada çok hızlı gidiyor. Nisan ayına kadar tüm ülkeyi aşılasa bile komşu ülkelerde virüs yayılımı sürdükten sonra hiçbir işe yaramıyor. DSÖ öncülüğünde buna bir fon bulunabilir diye düşünüyorum. Klasik bir örnektir ama tüm dünya silahlanmaya ayırdığı paradan bir kısmı buraya ayırabilse dünya bu beladan kurtulur.”

YATIRIMIN GARANTİSİ

Onko ve Koçsel İlaçları Strateji ve İş geliştirme Genel Müdür Yardımcısı Ayda Onat Orallar: “Aşının klinik çalışmaları çok maliyet, zaman ve emek ister. Aşının ruhsatlandırılıp üretilebilirliği için bir kurumun bu çalışmaları yürütmesi, maddi ve manevi sorumluluğu alması gerekmektedir. Patent, sahibinin aldığı risk ve yatırımlarının karşılığı ve garantisidir. Kuruluşları teşvik eden en büyük unsurlardandır. Dünyada 200’ün üzerinde aşı geliştirme çalışması devam ediyor. İlaç ve aşı üretim kapasitesi en verimli şekilde kullanılarak çok sayıda aşı üretilebilir. Ayrıca aşıların dünyaya eşit olarak dağıtılması çok önemli.”