'Yerinde karar' üçüncü piki mi getirecek? 'Salgının kontrolüne çok uzağız'

Pandeminin birinci yılında Türkiye, 192 ülke arasında en çok vaka görülen 9’uncu ülke.

Hızla artan vaka sayısı, 10 Mart itibariyle 14 bin 556’ya ulaşmış durumda. Uzmanlar bu sayının mart sonunda 20 bine ulaşabileceğini belirtiyor.

Birgün'de yer alan habere göre; Diğer yandan mutant virüsler de hızla yayılıyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 3 Şubat’ta yaptığı açıklamada, daha bulaşıcı olduğu saptanan İngiliz varyantının sayısını 196 olarak açıklamıştı.

Koca’nın önceki gün yaptığı açıklamaya göre, bu sayı yalnızca bir ayda 211 kat artarak 41 bin 488’e çıktı. 76 ilde İngiliz varyantı tespit edildi. Güney Afrika varyantının sayısı ise bir ayda 2’den 61’e yükseldi. Güney Afrika varyantının 9 ilde görüldüğünü belirten Koca, ayrıca 1 ilde 2 adet California-Newyork mutantı ve 1 adet Brezilya mutantının saptandığını kaydetti.

Tablo giderek kötüleşirken hekimler ‘yeni dalga’ uyarısında bulunuyor. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Varyantların da katkısıyla üçüncü piki yaşamak üzereyiz” diyor.

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği’nden (TÜSAD) Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu da, kısıtlamaların azaltıldığı bölgelerde vaka sayısının arttığına dikkat çekerek, “Görünen o ki salgının sonlanmasına ve kontrolüne daha çok uzağız. Giderek artan mutant virüs olguları ve kısıtlamaların gevşetilmesiyle artan kalabalık sosyalleşmeler, yeniden vaka sayılarında ciddi artışlarla yeni bir dalgaya sebep olabilir” ifadelerini kullanıyor.

RİSKLİ İLLERDE DE ÖNLEMLER AZALIYOR

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nin (HASUDER) yayımladığı raporda da 1 Mart’ta başlayan ‘yerinde karar dönemi’ne ilişkin ciddi eleştiriler var. Örneğin bakanlık, illerin risk düzeyinin belirlenmesi için haftalık olgu sayıları dışında kriterlerin de olacağını duyurmuştu; ama sadece olgu sayıları dikkate alınıyor. Raporda ölüm hızları, yatak doluluk ve yoğun bakım doluluk oranları gibi kriterlerin de risk sınıflamasında dikkate alınması gerektiği belirtiliyor.

Risk düzeyine göre alınacağı belirtilen önlemlerin yeterliliği ise ayrıca tartışma konusu. 1 Mart’tan önce yürürlükte olan önlemlerin 1 Mart sonrasında hiçbir seviyede sürdürülmediği, ‘çok yüksek riskli’ olarak tanımlanan illerde dahi önlemlerin azaltıldığı görülüyor. Raporda, bu durumun ‘üçüncü pik ya da üçüncü dalga’ olarak tanımlanan yeni bir kontrol dışı sürece yol açabileceği vurgulanıyor.

***

Pandemi süreci şeffaf yürütülmedi

Türk Tabipleri Birliği (TTB), 11 Mart 2020’de ilk vakanın açıklanmasından bu yana geçen 1 yılı değerlendirdi. Çevrimiçi düzenlenen toplantıda değerlendirme raporunu paylaşan TTB Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, alınması gereken önlemlerde en başından beri geç kalındığına dikkat çekerek, bir yıllık süreçte yapılan hataları hatırlattı. TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ise sürecin şeffaf yürütülmediğini vurgulayarak, “Veriler şeffaf olmadığında sonuca ulaşabilme olanağı olmadığını biliyoruz” dedi.