Yılmaz Özdil'den çarpıcı '128 milyar dolar' yazısı

Sözcü yazarı Yılmaz Özdil, bugünkü "128 milyar dolar" başlıklı yazısında Merkez Bankası'nın 80 yıl sonra ilk kez parasının kaybolduğunu yazdı.

Özdil'in yazısı şöyle:

1941 yılıydı.

Yine böyle nisan ayıydı.

Türkiye henüz kağıt para teknolojisine sahip değildi, Merkez Bankası'nın banknotları İngiltere'de Bradbury Wilkinson şirketinde bastırılıyordu.

40 milyon adet 50 kuruşluk, 4 milyon adet 50 liralık banknot sipariş edildi, toplam değeri 220 milyon liraydı.

O gün itibarıyla Türkiye bütçesinin 350 milyon lira civarında olduğunu düşünürsek, işte o kadar büyük paraydı.

İngiliz şirketi gıcır gıcır banknotlarımızı bastı, İngiliz bandıralı Yorkshire isimli gemiye yüklendi, yola çıktı.

Güzergah üzerindeki limanlarda mola verdi, yakıt ikmali yaptı, iki haftalık yolculuktan sonra, İstanbul'dan önceki son durağı Pire limanında demirledi.

Sabahın ilk ışıkları, bum!

Hitler'in savaş uçakları bombaladı.

İkinci Dünya Savaşı kızışmıştı, İngiliz bayraklı ticari gemiler hedefti.

Yorkshire battı.

Alman savaş uçakları gittikten sonra, tehlike geçtikten sonra saklandıkları yerlerden çıkan yöre halkı, gözlerine inanamadı.

Denizin üstü para kaplıydı!

Çünkü, Yorkshire'ın ambarları parçalanmıştı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın balya balya banknotları denize saçılmıştı.

Çuvalı kapan koştu…

Denize atladılar, şapada şupada, toplayabildikleri kadar topladılar.

O gün, 1 Türk Lirası, 1.32 dolardı.

Güçlü paraydı.

Yunan polisi müdahale edene kadar yağmalandı.

Felaket haberi telgrafla Ankara'ya ulaştı.

Uzuuun uzun anlatılmıştı ama, özü itibariyle iki kelimeydi.

“Paralar battı!”

Türk hükümeti acilen toplandı, İngiltere'de bastırılan ve Pire limanında batan banknotların tedavüle çıkışı iptal edildi.

Denizden toplanan paraların Yunanistan'dan gizlice Türkiye'ye girme ihtimali vardı, banknotların seri numaraları bankalara bildirildi, görüldüğü anda polisiye tedbir uygulanması talimatı verildi.

Yunan makamlarına resmi yazı yazıldı.

Yorkshire batığında sıkışmış halde kalan banknotlarımızın çıkarılması, yağmalanan banknotlarımızın ahaliden toplanması ve Türkiye'ye iade edilmesi talep edildi.

Yunanistan aradı taradı…

40 milyon adet 50 kuruşluk banknottan gele gele 15 milyon adet geldi.

4 milyon adet 50 liralık banknottan gele gele 2 milyon adet geldi.

Gerisi yoktu.

Yunanistan'dan gemiyle İstanbul'a gönderilen banknotlar, çuvallarla trene yüklendi, İzmit'e gönderildi.

Merkez Bankası'ndan bir heyetin denetiminde, Sümerbank selüloz fabrikasında hamur haline getirilerek, imha edildi.

★

80 yıl geçti.

Merkez Bankası'nın bir daha asla parası kaybolmadı.

★

80 yıl sonra şimdi…

Chp her yere afiş asıyor, “128 milyar dolar nerede?” diye soruyor.

★

Bizim hükümet cevap vermediğine göre, bir de Yunan makamlarına sormakta fayda var… Hani belki gemiyle filan taşırken mazallah başına bir şey geldiyse, birazını denizde bulmuş olabilirler!