Özel üniversiteler ticarethane gibi

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN/BİRGÜN- Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) raporu vakıf üniversitelerinin “ticarethane” mantığıyla çalıştığını, öğrenci başına yıllık 35 bin lirayı bulan faturalara karşılık eğitim maliyetlerinin 10 bin lirayı aşmadığı ortaya çıktı. Raporda, 76 vakıf üniversitesinden sadece 10’u öğrenci başına 20 bin lira ve üzeri harcama yaptığı belirtildi.

Anayasa uyarınca kazanç amacı gütmemesi gereken vakıf üniversitelerinin büyük bölümü, yüksek kazançlar elde ederken, eğitim için sınırlı kaynak ayırmalarıyla dikkati çekiyor. Öğrencilerden 20 bin lira ila 50 bin lira arasında değişen ücretler alan vakıf üniversitelerinin, öğrenci başına hizmet maliyetleri bu tutarın çok altında kalıyor.

YÖK tespit etti

YÖK Denetleme Kurulu Başkanlığı’na göre bazı vakıf üniversiteleri, yüksek tutarlı tanıtım harcaması, komisyon ücreti, danışmanlık bedeli gibi kalemler altında yaptıkları ödemeleri, mütevelli heyeti başkanları ve üyeleri ile yakınlarına aktardı. Üniversitelerin, mütevelli heyeti başkanlarının yakınlarının sahip olduğu ya da bağlantılı olduğu firmalara belli aralıklarla mükerrer anlaşmalarla ödemeler yaptığı belirtildi.

Kasa öğrenciler sayesinde doldu

YÖK’ün, “Yükseköğretim Kurumları 2018” raporuna göre, 25 bin 621 öğrencisi olan Okan Üniversitesi’nin öğrenci başına yıllık toplam harcaması 8 bin 60 lira olarak gerçekleşti. Üniversite buna karşın örgün ve ikinci öğretim için öğrencilerden, peşin ödemelerde 20 bin 750 TL talep etti. Tam burslu öğrencilerin oranı yüzde 11 olan Okan Üniversitesi’nin gelirlerine öğrenci gelirlerinin katkısı yüzde 81 oldu. Kayseri’deki Nuh Naci Yazgan Üniversitesi’nin de öğrenci başına harcadığı para ile öğrenim ücreti arasındaki fark dikkati çekti. Öğrenci başına 5 bin 392 TL harcayan üniversite 2018-2019 eğitim öğretim yılı için öğrencilerden 24 bin lira talep etti. Öğrenim ücretine, barınma ücretlerini dahil etmeyen Nuh Naci Yazgan Üniversitesi’nin gelirlerine öğrenci gelirlerinin katkısının yüzde 76 olduğu ifade edildi.

57 bin TL aldı 9 bin lira harcadı

Bazı bölümler için öğrenci başına 35 bin liraya varan ücretler isteyen İstanbul Gelişim Üniversitesi’nin gelirlerinin yüzde 97’si öğrenim ücretlerinden karşılandı. YÖK’e göre üniversite, 2017-2018 eğitim yılında öğrenci başına 6 bin 372 TL harcadı. İstanbul Gelişim Üniversitesi’nin toplam öğrenci sayısının geçen yıl 18 bin 123 olduğu öğrenildi. Kuruluş döneminde tartışmalara konu olan ve özellikle tıp eğitiminde öne çıkan İstanbul Medipol Üniversitesi’nin kazançlarının neredeyse tamamı öğrenim ücretlerinden sağlandı. Raporda, tam bursluluk oranını YÖK’ün belirlediği yasal ortalamayı sağlayacak biçimde karşılayan üniversitenin öğrenci başına yaptığı harcama 9 bin 341 TL oldu. Üniversite buna karşın Tıp Fakültesi öğrencilerinden yıllık 57 bin lira talep etti.

Öğrenci başına cari gider miktarı en yüksek olan üniversiteler sırasıyla Konya Gıda ve Tarım, Koç ve Sabancı üniversiteleri oldu. Konya Gıda ve Tarım öğrenci başına 116 bin 269 TL harcarken Koç Üniversitesi 60 bin 87 TL, Sabancı Üniversitesi ise 61 bin 610 TL harcadı.