3. doz aşıda randevu krizi: 'Sistem çalışmıyor'

Salgında giderek artan vaka sayıları 30 bin bandını da aşmış durumda; buna karşın günlük aşılama sayıları hâlâ düşük.

Ülkede son bir haftada (6 Ekim-12 Ekim) yalnızca 1,8 milyon doz aşı yapıldı. Buna göre, son bir haftada günlük aşılama sayısı ortalama 266 bin oldu.

Birgün'de yer alan habere göre; Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da önceki gün Twitter hesabından yaptığı paylaşımda bu duruma çekerek, “Son günlerde aşılanma hızında durağanlık var” dedi ve ekledi: “Vaka sayılarının yüksekliği, aşı konusunda bir tereddüt uyandırmış olabilir mi? Ama şunu unutmayın: Covid-19’u aşı sayesinde adeta grip gibi atlatanların sayısı artık bunlarla yarışıyor. Kayıplarımızın çoğuysa tam doz aşı olmayanlar.”

AŞI ARALIĞI 6 AYA ÇIKTI

Uzmanlar da aşılama hızının düşmesinde aşı tereddüdünün etkisine dikkat çekiyor; ancak tek etken bu değil. Aşı olmak isteyen çok sayıda yurttaş da aşı olamıyor; çünkü randevu alamıyor! Son olarak üçüncü doz aşı için randevu aralığı, önceki gün sessiz sedasız 6 aya çıkarıldı. Yani iki doz inaktif (Sinovac) aşı olan yurttaşlar, artık ikinci dozun üzerinden 6 ay geçmeden üçüncü doz için randevu bulamıyor.

Hâlbuki yapılan araştırmalar, inaktif aşıların etkisinin 3’üncü ayın bitiminden itibaren düştüğünü gösteriyor. Bakan Koca da sık sık “2 doz inaktif aşı yaptıran yurttaşlara, 3 ay sonra yeni aşılarını olmaları” çağrısı yapıyor. Buna karşın üçüncü dozu olmak isteyen yurttaşların 180 günden önce sistemden randevu bulamaması, “Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu” deyimini akıllara getiriyor.

Covid-19 yoğun bakım servislerinde yatan hastaların ve Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirenlerin önemli bir bölümünün iki doz Sinovac aşısı yaptıran, üçüncü doz aşısının olmamış yurttaşlardan oluştuğu biliniyor. Türk Yoğun Bakım Derneği’nin verileri de bu saptamayı doğruluyor. Dernek, geçen ağustosta ülke genelindeki 60 merkezde yatan 952 yoğun bakım hastasının verilerini açıklamıştı. Buna göre, yoğun bakımda yatanların yüzde 51,4’ü aşısız hastalardan, yüzde 39,4’ü ise iki doz Sinovac aşısı yaptıranlardan oluşuyordu. İki doz Sinovac aşısı yaptıran yoğun bakım hastalarının yaş ortalaması 73’tü. Bu araştırma da gösteriyor ki, üçüncü doz aşıda önceki gün itibarıyla ortaya çıkan randevu krizi, özellikle 65 yaş üstü yurttaşların sağlığını tehdit ediyor.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Dr. Emrah Kırımlı, bu durumun gebeler için de büyük risk oluşturduğunu belirtiyor:

“Yaşlılar ve hamileler için ciddi bir problem bu. Biz salgının başında 65 yaş üstü için birçok önlem aldık, onları eve kapattık vs. Şimdi ise üçüncü doz aşı olmak istiyorlar, ‘olmaz’ diyoruz! Dünden (önceki gün) beri sistem üçüncü doz randevuları vermiyor, 180 gün sonraya veriyor. Oysa biz sürekli iki doz Sinovac olmuş hastalarımızı üçüncü doz aşıya çağırıyorduk. Şimdi bize ‘Siz çağırıyorsunuz, ben de geliyorum, aşı olmak istiyorum, olamıyorum’ diyecekler. Bu uygulamaya anlam vermek mümkün değil.”

ÇOCUKLAR DA AŞI OLAMIYOR

Dr. Kırımlı’nın verdiği bilgilere göre, aşı randevu sisteminde yaşanan tek sorun bu da değil. Kırımlı, 12-15 yaş arası çocuklar için de aşı randevusu almanın çok zor olduğunu vurguluyor. Okula giden çocuklarını aşılatmak isteyen çok sayıda kişinin randevu alabilmek için kendilerinden yardım istediğini anlatan Kırımlı, “Çok fazla bürokratik işlem var. Onların yerine biz randevu açmaya çalışıyoruz. Öte yandan evde aşı için randevu sistemi de düzgün çalışmıyor. Dolayısıyla yalnızca aşı tereddüdü ve aşı karşıtları değil sorun. Aşılanmak isteyip aşılanamayan da çok var” ifadelerini kullanıyor.

***

Valinin hedefi güzel ama...

İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, kentte 65 yaş üstü yurttaşların üçüncü doz aşı oranının yüzde 74 olduğunu açıkladı.

Yerlikaya, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “65 yaş üstü büyüklerimizin aşı oranları birinci doz yüzde 91,6, 2’nci doz yüzde 89,7, 3’üncü doz yüzde 74. Hedef 3’üncü dozda 1’inci doz oranını yakalamak” dedi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise üçüncü doz aşısını olacak yurttaşlara Turkovac aşısı yaptırma çağrısında bulundu.

TTB Pandemi Çalışma Grubu’ndan Güçlü Yaman, Bakan Koca’ya şu sözlerle tepki gösterdi: “Önceki gün 3. doz aşı için gereken süre sessiz sedasız 6 aya çıkarıldı. 3. doz zamanı gelenler şu an aşı yaptıramıyor artık. Şimdi de 3. doz için ‘Turkovac’ı tercih edin’ demiş. Mesele şu ki, başka bir seçenek olmadan tercih edilen şeye ‘tercih’ denmiyor.”