Cezaevleri alarm veriyor: Yer yatağında yatan mahkum, diş hekimi koltuğunda kelepçe...

Berberoğlu'nun hazırladığı rapor şöyle:

Maltepe Cezaevi’nden çıkalı üç yıl oldu, belki hatırlarsınız aynı adreste geçen yıl da çok kısa süreli ağırlandım. Ama bu kez durum farklı!

19 Ekim Salı sabahı mahkûm değil milletvekili sıfatıyla Kırıkkale F Tipi Cezaevi kapısındayım. TBMM İnsan Hakları Komisyonu, Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nun -her partiden- üyeleri olarak cezaevi önündeyiz.

30 yıldır çalışan bu Komisyon cezaevi koşullarını yerinde inceliyor, tutuklu, hükümözlü ve hükümlülerle görüşerek şikayetleri kayda geçiriyor, raporlar düzenliyor. (https://www.tbmm.gov.tr/Komisyon/InsanHaklari-DenetimRaporlari).

Bense bu gezilerde gözlediğim sorunları ve çözüm önerilerimi sadece resmi raporlara geçirmekle kalmayacağım, insan hikayeleri ile kamuoyu ile paylaşmaya çalışacağım. Kırıkkale raporum ile başlıyorum.

Ana-Baba-Çocuk görüşte

Pandemi öncesinde cezaevlerinde her hafta kapalı, ayda bir de açık görüş olurdu. Mart 2020’den itibaren salgın sebebiyle açık görüşler kaldırıldı. Kapalı görüşler ise iki haftada bir.

Görüştüğümüz her mahkûm haklı olarak en azından kapalı görüşün haftada bir yapılmasını istiyor, açık görüşlerin yeniden başlaması umudunu taşıyor.

Gelin bir hesap yapalım: Mahkûmsunuz eşiniz, ana-babanız, çocuğunuz var. Bir kapalı görüşte-cam ardından da olsa-anne babanızla buluştunuz, takip eden görüşe de eşiniz ve çocuğunuz geldi. Yani sevdiklerinizi ancak ayda bir kez görebiliyor, sesini duyabiliyor, dokunmadan da olsa özlem gideriyorsunuz.

Keskin T Tipi cezaevinde üç kadın adli mahkûmu dinliyoruz. En genç olanı dört yaşındaki oğlu V… ile geldi. 10 yıla mahkûm annesinin okuma yazması yok ama V… kâğıda kaleme çok meraklı. Annesi hamile iken düşmüş hapse, V… cezaevinde doğmuş ve hep dört duvar arasında yaşamış. Babası da aynı cezaevinde ve erkekler koğuşunda. Kapalı görüşler tabir yerindeyse aile boyu yapılıyor. Hatta arada da olsa V… annesinin yanından özel izinle camın öteki tarafına geçip babasını görebiliyor.

Aile görüşlerine dair iki öneri:

1) Aynı cezaevinde yatan anne-baba ve çocuk ile baba-kız, anne-oğul gibi birinci derece aile üyelerinin kapalı yerine açık görüş yapmaları sağlanamaz mı? Salgın açısından bir sakıncası yok gibi gözüküyor.

2) Okullar açıldı, anası-babası cezaevinde olan çocukların ve öğretmenlerin hafta içi ziyarete gelmeleri mümkün değil. Adalet Bakanlığı sadece öğretmen ve öğrenciler için hafta sonu görüş imkânı sağladı, ama ne yazık ki çoğu iyileştirme kararı gibi kâğıt üzerinde kaldı, uy-gu-lan-mı-yor!

Dişçi koltuğunda kelepçeli

Cezaevinde revire çıkmak, hastaneye gitmek zaten zor. Keskin’de tam gün çalışan bir aile hekimi var ama Kırıkkale F Tipindeki doktor ancak haftanın belirli günlerinde geliyor. Ve istisnasız her mahkûmun ortak şikâyeti, doktor muayenesi sırasında jandarmanın odada bulunması, kelepçenin çıkartılmaması. Bu konuda yasa değişikliği şart!

Düşünün ki, dişçi koltuğundasınız, hekim dişinizi kesiyor ve elleriniz kelepçeli…Olur mu demeyin, oluyormuş. Kırıkkale’deki mahkûmların ortak beyanı bu yönde, dişçi koltuğunda bile kelepçe çözülmüyor.

F Tipi’nde tünel tansiyonu

“Cezaevinin fiziki yapısının değiştirilme girişimi tespit edildiğinden…” cümlesi ne anlama geliyor derseniz, tercümesi ya mahkûmların firar için tünel kazması veya zula açmak için fayansları sökmesidir. Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde aybaşında bu tür bir olay yaşanmış ancak ayrıntıları güvenlik açısından gizli tutuluyor. Sebebi her neyse, cezaevinden yapılan yoğun mahkûm sevki ve sıklaşan koğuş aramaları tansiyonu ciddi anlamda yükseltmiş. Umarım bu gerginlik en kısa zamanda azalır, son bulur.

Kısa… Kısa…

· Yemeklerde Komisyon’un 2020’deki bir önceki ziyaretine göre düzelme yok.

· F Tipi Cezaevinde çamurlu akan soğuk su sorunu devam ediyor.

· İnfaz memurları sayıca yetersiz, hala yer yatağında yatan mahkûm var.