Artan altın fiyatları, evlenmek isteyenleri vurdu

Ekonomik kriz, evlenmek isteyenleri de vurdu.

Altın fiyatındaki artış nedeniyle evlenemeyen yurttaşlar, yaşanan ekonomik sorunlardan şikayetçi.

İndependent Türkçe'den Abdulhakim Günaydın'ın konuya ilişkin hazırladığı haber şöyle:

''"Oğlumun düğününü yapmak için ekmek teknem olan kamyonetimi sattım. Bunu yapmaktan başka çarem yoktu. Pişman mıyım? Elbette değilim, çünkü insan ailesi ve çocukları için yaşıyor ve çalışıyor. İmkansızlıktan evlatlarının mürüvvetini göremeyenler ne yapsın? Gerçekten düşünmek bile istemiyorum, Allah yardımcıları olsun…"

Bu sözler 6 çocuk babası Mehmet Yalman'a ait.

Yalman, 25 yılı aşkın bir süredir nakliyecilik sektöründe çalışıyor.

Nakliyeciliğe önce şoför olarak başladı. Aldığı ücret yetmeyince düşük model de olsa bir kamyonet almaya karar verdi.

Ama ne var ki kendi sahip olabileceği araç için birikimi yok denecek kadar azdı.

Biraz borç biraz da kredi kullanarak bir kamyonet aldı.

2 yıl boyunca aldığı borç ve çektiği krediyi ödemek için gecesini gündüzüne kattı.

Tam "düze çıktım" derken kısa bir süre önce kamyonetini satmak zorunda kaldı.

Kendi deyimiyle "bundan başka çare yoktu" çünkü oğlunu evlendirecekti.

Buna rağmen pişman olmadığını söyleyen Yalman, "Tabiri caizse yılların ekmek teknesi elimden gitti ama sevenleri kavuşturmak sevaptır. Hele hele bu insanın evladı olunca sevap ikiye katlanır. Zaten insan ailesi için çalışmıyor mu? Benzer bir durum ile karşılarsam muhtemelen yine aynısını yaparım" dedi.

"Bir anlamda da kendimi şanslı görüyorum, çünkü gelin aldığımız Malatyalı aile çok değerli. İlla şu kadar altın veya bu kadar eşya alacaksınız şeklinde bir talepleri olmadı" diyen Yalman, "Talep etmemeleri benim hiçbir şey almayacağım anlamına gelmez. Makul oranda altın ve eşya aldım. Aracın satışından gelen para ancak yetti. Bir de evlenme çağına gelmiş ama imkansızlıklar nedeniyle evlenemeyen insanlar var. Özelikle son bir yılda altın ve eşya fiyatlarının ikiye katlanması çaresizlikten evlenemeyenlerin de sayısını ikiye katladı. Allah kimseyi çaresiz bırakmasın" temennisinde bulundu.

Mehmet Yalman'ın karşılaştığı durum bir ölçüde makul karşılanabilir. Zira kamyonetinden olmasına rağmen çocuklarını 'baş göz ettiği için' sevinçli.

Ama çok daha zor durumlarla karşılaşanlar olabiliyor. Özellikle de geçmişte "başlık" günümüzde ise "süt" parası nedeniyle borç batağına bile giren aileler oluyor.

Örneğin, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde aileler, eskisi gibi olmasa da kız isteme törenlerinde geleneksel hale gelen takı ve masrafları isteme listesi ile karşılaşabiliyor.

Birçok aile bu listeyi karşılamakta güçlük çektiği gibi vazgeçenler de olabiliyor.

Özellikle altın ve eşya fiyatlarının katlandığı bir dönemde söz konusu listeyi karşılamak daha zor hale geliyor.

Hatta yüklü masraflar nedeniyle kız kaçırma olayları yaşanıyor, bu da husumet hatta kan davasına kadar gidebiliyor.

İşte tam da burada kanaat önderleri istenmeyen olayların yaşanmaması için devreye girdi.

Van, Şırnak ve Hakkari gibi birçok kentin kanaat önderleri, altın, eşya ve düğün masraflarına sınırlama getirdi.

Uygulama daha şimdiden bölgenin birçok kentine yayılmış durumda.

Geçtiğimiz pazar günü benzer bir karar Batman'ın Kozluk ilçesinde alındı.

Halk karardan memnun ve sınırlamanın bölgenin tamamında uygulanması gerektiği görüşünü savunuyor.

KUYUMCULAR DA ARTAN FİYATLARDAN ŞİKAYETÇİ

Çünkü onlarca hatta yüzlerce aile hem aşırı takı isteme hem de yüksek fiyatlar nedeniyle çocuklarının mürüvvetlerini göremiyor.

Mardin'de 20 yıldan fazladır kuyumculuk sektöründe işletmecilik yapan İlhan Kocagöz'ün anlattıkları yaşananları doğrular nitelikte.

Artan altın fiyatlarının cirolarını yüzde 70-80 oranında düşürdüğü aktaran kuyumcu Kocagöz, sattıklarının yerine yenisini koyamadıklarını söyledi.

Son aylarda düğün sayısında azalma olduğuna değinen Kocagöz, "Yüksek fiyat nedeniyle mi yoksa sezon nedeniyle midir bilmiyorum ama azalma var" dedi.

"TAKI MİKTARI İÇİN ÇOK SAYIDA TARTIŞMALARA ŞAHİT OLUYORUZ''

Takı miktarı nedeniyle birçok defa aileler arasında yaşanan tartışmalara şahit olduklarını kaydeden Kocagöz, "Dün tek taş almaya gelen bir aile vardı. Ailenin 5 bin lirası vardı ama beğenilen yüzük 7 bin civarında tuttu. Aralarında biraz tartışma yaşandı ve yüzüğü almadan gittiler" diye konuştu.

Yaşanan tartışmaların genelde gelin tarafının "daha ağır ve pahalı olsun" müdahaleleri sebebiyle yaşandığını ifade eden Kocagöz, bölge için ortalama takı miktarının 250-300 gram altın olduğunu belirterek şunları kaydetti:

"Mesela az önce bir gelin için alınan takı miktarını söyleyeyim; yüzük, küpe, zincir, kordon ve bilezik dahil toplamda 275 gram altın alındı. Rakam parasal olarak 195 bin lira tuttu. Bu ortalama bir miktardır. Ancak bu miktarı alamayanlar olduğu gibi buna ikna olmayanlar da çok. Altın fiyatları ve takı miktarının evlenmenin önünde engel olduğunu gözlemleyebiliyoruz."

Fiyat istikrarsızlığın her sektör gibi kendilerini de olumsuz etkilediğini belirten Kocagöz, piyasaların en kısa sürede düzelmesi temennisinde bulundu.

STK'LAR SINIRLAMA KARARI İÇİN NE DİYOR?

Doğu Güneydoğu Dernekleri Platformu (DGD Platformu) Başkanı Abdulhakim Daş, bölge illerinde düğün takılarına sınırlama getirme kararının olumlu olduğunu düşünenlerden.

Gençlerin evlenmelerinin önündeki engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik kararın önemli olduğuna dikkati çeken Daş, benzer uygulamanın genele yayılması gerektiğini söyledi.

"MASRAFLAR KARŞILANAMADIĞI İÇİN KAÇMA OLAYLARI YAŞANIYOR''

Kızların rızası olsa da kaçma olaylarının genellikle fazla istenen ziynet ve eşyalar sebebiyle yaşandığını ifade eden Daş, "Birçok aile bu masrafı karşılayacak durumda olmadığı için kaçmalar oluyor. Yaptığımız gözlemler bu yönde" dedi.

Daş "İstenilen takı miktarında abartıya kaçılmamalı. Önemli olan gençlerin yuva kurmaları ve hayatlarını idame etmeleridir" dedi ve ekledi:

''Gelin için istenen takılara bir sınırlama getirilmesi gerektiğini düşünüyorum. İmkanı olan elbette istediği kadar alabilir ancak halkın çoğunluğunun ekonomik durumu çok kötü. Özellikle altın fiyatlarının aşırı derecede yükseldiği bir dönemde fazla altın istemek gençlerin evlenmelerinin önünde engeldir.''

Sevenlerin kavuşup mutlu bir hayat sürmeleri için altın miktarının mutlak suretle makul seviyelere çekilmesi çağrısında bulunan Daş, düğünlerde gelin ve damada takılan hediyelerde de aşırıya kaçılmaması gerektiğini sözlerine ekledi.''