İktidar, 'yasak' kartını bir kez daha çıkaracak mı? İşte AKP'nin 19 yıllık 'grev yasağı' sicili

GERÇEK GÜNDEM

Metal sektöründe patron sendikası MESS'in yüzde 12'lik zam teklifini reddeden Türk-İş'e bağlı Türk-Metal Sendikası, bir süredir Türkiye'nin çeşitli noktalarında eylemlerini sürdürüyor, 25 Aralık'a kadar anlaşma sağlanamazsa greve çıkacaklarını belirtiyordu.

Sendika, bugün itibari ile grev kararını açıkladı.

130 bin metal işçisi alınan karar ile grev pankartını işyerlerine asacak.

AKP GREVİ YASAKLAR MI?

Alınan grev kararı ise 19 yıllık AKP iktidarı boyunca yasaklanan grevlere bir yenisinin daha eklenip eklenmeyeceği sorusunu akıllara getirdi.

Bu anlamda sicili bir hayli kabarık olan AKP'nin 'yasak' karnesinde grevler de önemli bir yer tutuyor.

Grev yasakları deyince ise akıllara Erdoğan'ın 2018 yılında sarf ettiği ''Bizimle beraber grev denilen olaylar ortadan kalktı. Şimdi grevler yok'' sözler hafızalarda canlanıyor.

Belirtmek gerekir; Erdoğan, burada işçilerin greve çıkmasına gerek kalmadığını, işçilerin hak gaspları ile karşı karşıya kalmadığını öne sürse de, reel ücretlerin her geçen gün azaldığı, sendikalaşmanın önündeki engellerin arttırıldığı 19 yılda, bu sözlerin 'yasak' anlamına geldiği çok açık.

19 YILDA 17 GREV YASAĞI

AKP'nin grev yasağı sicili, Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri arasında en kabarık sicil.

19 yıllık iktidarı boyunca AKP, tam 17 grevi çeşitli bahanelerle yasakladı.

194 BİN İŞÇİ 'ANAYASAL HAKKINDAN' MAHRUM BIRAKILDI

Grev hakkı, anayasa tarafından güvenceye alınan haklardan biri. AKP'nin iktidarı boyunca aldığı 17 grev yasağı kararı, 194 bin işçiyi kapsadı.

Yani tam 194 bin işçi, anayasal hakkından mahrum bırakıldı.

YASAKLANAN GREVLER

2003 yılında Petlas A.Ş (350 işçi), 2003 yılında Şişecam (5000 işçi), 2004 yılında Şişecam (5000 işçi), 2004 yılında Pirelli, Good Year, Brisa (5000 işçi), 2005 yılında Erdemir Madencilik A.Ş. (400 işçi), 2014 yılında Şişecam (5.800 işçi), 2014 yılında Çayırhan ve Çöllolar Kömür İşletmesi (1500 işçi), 2015 MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi (15000 işçi) grevleri AKP tarafından yasaklandı.

2017 yılında Asil Çelik (600 işçi), 2017 yılında EMİS Grup Toplu İş Sözleşmesi (2200 işçi), 2017 yılında Akbank (14000 işçi), 2017 yılında Şişecam (6500 işçi), 2017 yılında Mefar İlaç (400 işçi), 2018 yılında MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi (130000 işçi), 2018 yılında Soda Kromsan- Şişecam (890 işçi) grevleri OHAL kapsamında yasaklandı.

Cumhurbaşkanlığı sisteminde ise iki grev doğrudan Erdoğan'ın kararıyla yasaklandı.

2019 yılındaki İZBAN (342 işçi) ve Soda Sanayii A.Ş. (557 işçi) grevleri doğrudan Erdoğan tarafından yasaklandı.

KAPSAM GENİŞLEDİ

AKP, 15 Temmuz Darbesi sonrası ilan edilen OHAL döneminde çıkardığı 678 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile grev yasağı kapsamını genişletti.

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 63. maddesinde “Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev veya lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Bakanlar Kurulu bu uyuşmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir” olarak yer alan grev erteleme koşullarına “büyükşehir belediyelerinin şehir içi toplu taşıma hizmetlerini, bankacılık hizmetlerinde ekonomik veya finansal istikrarı bozucu nitelikte olması” durumu eklendi.

YASAKLARI 'BAHANELERİ' NE?

Grev yasağı kararlarının birçoğu milli güvenlik gerekçesi ile alındı.

MG dışında ise Genel Sağlık, Ekonomik ve Finansal istikrar, Şehir İçi Toplu Taşıma Hizmetlerini Bozucu, Toplu İş Sözleşmesi ve Cumhurbaşkanı Kararı 'bahaneleri' ile grevler yasaklandı.

KARARLI İŞÇİLER KAZANIYOR

AKP'nin işçilerin önüne grev yasağı çıkartmasına karşın; işçilerin kararlı duruşu grev yasaklansa bile sermayeye geri adım attırabiliyor.

Yasaklanan 2018 yılındaki metal grevi bunun en önemli örneklerinden.

Yasaklanan grev Patron sendikası MESS'in işçilerin birçok talebini karşılaması ile sonuçlanmıştı.

Şimdi gözler, metal işçilerinde. İktidarın olası 'yasak' kararına karşı işçilerin nasıl bir hamle yapacağı da merak edilen bir diğer başlık.