Türkiye karanlıkta uyanıyor: Güneş, psikolojimizi nasıl etkiliyor?
Türkiye geçtiğimiz yıllarda dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın kararıyla kalıcı yaz saati uygulamasına geçti. Ülkede uygulamadan memnun olan neredeyse kimse olmamasına rağmen, karardan yıllardır dönülmüyor.
Yaz ayları bitti. Sonbaharı da geride bıraktık. Altı yıldır enerji tasarrufu gerekçesiyle kalıcı yaz saati uygulamasına devam ediliyor. İşine, okuluna gidecek pek çok vatandaş ekseriyet ile karanlıkta uyanıyor. Yetkililer enerji tasarrufu sebebiyle yaz saati uygulamasının kalıcı olduğu görüşünde.
Karanlıkta uyanan insanların bazıları bir süre daha ayılmakta sorun yaşadıklarını dile getiriyor. Bugünü ele alalım. İstanbul'da Güneş saat 07:30’da doğdu. Bu saatte pek çok insan yolda. Trafiğin en ağır saatleri başlamış oluyor.
Psikolog Uğur Şentürk, karanlıkta uyanmaktan çocukların çok etkilendiğini ifade ederken okul fobisi olanların bu fobisinin tetikleneceğini aktarıyor. Şentürk ofis çalışanlarından bazılarının ise hava kararmadan ofise girdiklerini ve hava kararınca yeniden evlerine vardıklarını söyleyerek bu insanların güneş ışığından çok az faydalandığını belirtiyor.
Prof. Dr. Nursu Çakın Memik, haberglobal.com.tr’ye yaptığı açıklamada, “Uyanma, kalkma işlerinin bir sırayla olması, karanlığın yavaş yavaş başlaması, karanlığın tamamen olmasıyla uyuma ve bütün bunlar ritmi etkiliyor. Bu ritim bozulduğu zaman gün motivasyonunu, enerjiyi, performansı ve öğrenmeyi çok etkiliyor” diyordu. Çakın Memik, insan zihninin havanın kararmasının bir işin bitiyor olduğu ile bağladığını da sözlerine eklemişti.
GÜN IŞIĞININ METABOLİZMAYA ETKİSİ
Hipokrat’ın günlüklerine mevsimlerin insan sağlığı üzerine etkisi olduğuna dair notlar aldığı biliniyor. Modern çalışmalar gün ışığından az faydalanan insanlarda metabolizma problemleri çıktığını ortaya koydu. Özellikle gece mesai yapan insanların gündüz çalışanlara göre daha fazla kilo problemi yaşaması dikkat çekiyor.
Bazı insanlar psikolojik olarak güneşe çıkmaya korkuyor. Bu korkuya heliphobia ismi veriliyor. Genellikle bu insanlarda güneş ışınlarının deriye vereceği zararların oluşturduğu bir korku duvarı olduğu düşünülebilir. Güneş ışınlarının beynin mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin salgılamasına yardımcı olduğu biliniyor. Düşük serotonin seviyesinin depresyona kadar ulaşabildiği ifade ediliyor.
