Hanuka Bayramı nedir?

Dünya genelinde Museviler Hanuka Bayramı'nı kutluyor. Peki Hanuka Bayramı nedir?

Hanuka Bayramı, İbrani takvimine göre Kislev ayının 25’inde başlar ve sekiz gün sürer.

Işıklar ve Tanrı’ya yeniden adanma bayramı olarak kutlanır. Hanuka, İbranice’de adama veya kutsama anlamına gelir. Işıklar bayramı olarak da bilinen Hanuka bayramının ne zaman kutlanacağı her yıl değişiyor. Hanuka bu yıl 2 Aralık-10 Aralık 2018 tarih aralığına denk geliyor.

Bu bayram, Suriye-Yunan Kralı Antiohus ve ordularının, Makabiler tarafından bozguna uğratılıp, II. Bet-Amikdaş’ın putperestlerden kurtarılmasını ve tekrar Tanrı’ya adanmasını simgeler. Bet-Amikdaş putlardan ve simgelerden temizlendikten sonra, Tapınak’taki Ebedi Işık’ı yakmak için sadece bir küçük kap kutsiyeti bozulmamış yağ bulundu. Bu yağ, Menora’yı yalnızca bir gün boyunca yakmaya yetecek miktardaydı. Mucize eseri, o küçük kap yağ, tam sekiz gün boyunca yanmaya devam etti ve Koen’ler o arada yeni kutsal yağ hazırlayabildiler. 25 Kislev’den başlayarak, sekiz gece boyunca, her gece bir mum artırarak Hanuka mumları yakılır ve bu mucize tekrar yaşatılarak evler Işık’la doldurulur. Mumlar, Hanukiya’ya, (yakana göre) sağdan sola doğru dizilir, yakarken soldan sağa doğru yakılır.

Hanuka Bayramı nasıl kutlanır?

Hanukiya evde iki yere konulabilir. Birincisi ve tercih edileni, yoldan geçen herkesin bu mucizeye şahit olabilmeleri için pencere önüne koymaktır. Diğeri ise, kapıdan içeri girerken hemen girişin soluna yerleştirmektir. Böylece kişi, kapıdan girerken, sağında Mezuza, solunda Hanukiya mitzvalarıyla çevrili olacaktır. Hanukiya yanarken bir yerden bir yere taşınmaz. Söndükten sonra istenilen yere götürülebilir.

Mumlar ne zaman yakılır?

Hanukiya, Şabat öncesi harici, her gün yıldızlar çıktıktan sonra, akşam yatana kadar yakılabilir. Bir gece Hanukiya’yı yakmayı unutan kişi, ertesi gün, akşama kadar, (ama berahasız olarak) yakabilir. Hanukiya, en az yarım saat yanmalıdır. Mumlar veya yağ, buna göre ayarlanmalıdır. Yarım saat dolmadan önce Hanukiya sönerse (Şabat harici), yakma işlemi tekrarlanır ama beraha söylenmez.

Hanukiya nasıl yakılır?

Cuma akşamüstü, önce Hanukiya yakılır, bir süre sonra, güneş batmadan yirmi dakika önce de Şabat mumları yakılır. Cuma akşamüstü yakılan Hanukiya mumlarının veya yağının, güneş battıktan sonra yarım saat daha yanacak şekilde ayarlanması gerekir.

Cumartesi, Şabat çıkışında, İstanbul adetlerine göre, önce Avdala (Şabat’ın bitişi ve yeni haftanın karşılanması) yapılır, sonra Hanukiya yakılır. Ancak önce Hanukiya yakılıp sonra Avdala yapılırsa da hata değildir.

Bütün ev halkı Hanukiya’nın etrafında toplanır. Önce gerekli berahalar (şükür duaları, methiyeler ve dilekler) sırasıyla okunur. Mumlar soldan sağa yakılır.

Yağda kızarmış yiyecekler tercih edilir

Bir günlük yağın mucize eseri sekiz gün yanmasını hatırlamak için, Hanuka’da çoğunlukla yağda kızarmış yemekler tercih edilir. Latke, Sufganiya, sütlü yiyecekler ve peynir yenir.

En popüler Hanuka şarkıları

Hanuka teması üzerine, diğer Yahudi bayramlarından daha fazla sayıda birçok şarkı yazılmıştır. En çok bilinenleri; “Hanukkiah Li Yesh” ( Bir Hanukkiya’m var), “Ocho Kandelikas” ( Sekiz Küçük Mum), “Kad Katan” (Bir Küçük Sürahi), “S’vivon Sov Sov Sov” (Sevivon, Dön ve Dön), Haneirot Halolué (Yaktığımız Bu Mumlar), “Mi Yimalel” (Kim Tekrar Anlatır) ve “Ner Li, Ner Li” (Bir Mumum Var). İngilizce konuşulan ülkelerde en çok bilinenler içinde “Sevivon, Sevivon, Sevivon” ve “Hanuka O Hanuka” vardır.