AYM: Vatandaşın polise kimlik sorması yasal hak
AYM, sivil polisin kimliğini soran kişinin önce polisten kimliğini göstermesini istemesi üzerine çıkan tartışmada vatandaşı haklı buldu.
Anayasa Mahkemesi (AYM), kimliğini soran sivil polise “polis olduğunu nereden bileyim, kimliğini göster” diyen M.U.’nun darp edilip kelepçe takılarak karakola götürüldüğü iddiasıyla yaptığı hak ihlali başvurusunda 20 bin lira tazminata hükmetti.
Independent Türkçe'den Ali Dağlar'ın haberine göre AYM kararında, “Polisin görevini yerine getirirken, kendisinin polisolduğunu gösterir belgeyi sunmak zorunluluğu bulunduğundan, vatandaşın polis memurlarına kimlik sorması, görevi yaptırmamak için direnme olarak adlandırılamaz” denildi.
Olay yerine çağırdığı eşi video çekti
M.U.’nun AYM’ye 22 Nisan 2015 tarihinde yaptığı başvuruya konu olay iddiaya göre 5 Temmuz 2014 günü Konya’da meydana geldi. Görevli sivil polis memurları M.A, İ.P., A.Ç. ve M.A.H. başvurucudan (M.U.) kimliğini göstermesini istedi.
M.U. sivil polislerden birinin kimliğini hızlıca açıp kapatması üzerine, kimliği görmek için ısrar edince tartışma çıktı. 155 Polis İmdat’ı arayan M.U., polis memuru olduğunu söyleyen bir takım kişilerin kendisini tehdit ettiğini öne sürerek yardım istedi.
Polisler M.U.’nun ellerini kelepçeleyip emniyet müdürlüğüne götürmeden önce başvurucunun çağrısı üzerine olay yerine gelen eşi, tartışmayı cep telefonuyla kayıt altına aldı. Polisler başvurucunun eşine de müdahale ederek olay yerinden uzaklaştırdılar.
Arkadan kelepçelendi, 3 günlük rapor aldı
Polis merkezinde ifade vermek istemeyen M.U. adli muayeneden sonra savcılığa teslim edildi. Ellerinin yaralama amacıyla arkadan ve sımsıkı kelepçelendiğini ve darp edildiğini savunan M.U.’ya, bileklerindeki ekimozlar nedeniyle 3 günlük rapor verildi.
Savcılığa ifade için sevk edilen M.U. polislerden şikayetçi oldu. Polisler de M.U.’nun kimlik göstermemek üzerine görevlerini yaptırmamak için direndiğini ve kendilerine hakaret ettiğini savundular. Başvurucu ve eşi hakkında polise görevini yaptırmama ve hakaret suçlamasıyla yürütülen soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığını karar verildi.
“İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ihlal edildi”
Şüpheli polislerden biri hakkında basit yaralamadan dava açılırken, 3’ü hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildi. Şüpheli polis 4 ay hapis cezasına çarptırıldı, dosya temyize gitti.
AYM, “Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkının İhlal Edildiğine” dair başvuruyu iç hukuk yolları tükenmediği için kabul etmezken, “İnsan Haysiyetiyle Bağdaşmayın Muamele Yasağının İhlal Edildiğine” ilişkin başvuruyu kabul etti.
20 bin lira manevi tazminata hükmedildi
Kararda, “Başvurucuya karşı insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele oluşturan eylemlere yönelik olarak sorumluların belirlenmesi ve gerekiyorsa cezalandırılması yönünde etkili bir ceza soruşturması yürütülmediği sonucuna ulaşılmıştır” denildi.
Anayasanın insan haysiyetiyle bağdaşmayan muameleyi yasaklayan 17. Maddesinin ihlal edildiğine karar veren AYM, başvurucuya 20 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
