AYM'den 1 Mayıs kararı: Taksim'in yasaklanmasına hak ihlali dedi

Tüm dünya genelinde kutlanan 1 Mayıs Uluslararası İşçi Bayramı, Türkiye’deki adıyla Emek ve Dayanışma Günü, ülkemizde Taksim Meydanı hariç her yerde kutlanıyor.

‘Kanlı’ 1 Mayıs olarak bilinen 1977 1 Mayıs’ından beri tarihi bir öneme sahip olan Taksim’deki kutlamalar, 2014 yılından beri yapılmıyor.

2014 ve 2015 yılında kutlamak isteyen sendika üyeleri ve siyasi parti temsilcileri işkence ile gözaltına alınmıştı.

İstanbul Valiliği, 1 Mayıs gününe toplantı ve yürüyüş yasağı koyuyor, metroda Taksim ve Şişhane duraklarını kapatıyor, İstiklal Caddesi'ne girişleri yasaklıyor.

Taksim'e çıkmak isteyen kişiler ise 2911'e( Gösteri ve Toplantı Yürüyüşleri Kanunu) muhalefetten gözaltına alınıyor, haklarında davalar açılıyor.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, KESK Başkanı Lami Özgen, TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı, TTB Başkanı Bayazıt İlhan ve TTB üyesi Hüseyin Demirdizen, İstanbul Valiliği’nin yasak kararlarına karşı AYM’ye başvuruda bulunmuştu.

DW’den Alican Uludağ’ın haberine göre, Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014 ve 2015 yıllarında İstanbul Taksim Meydanı'nın 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarına yasaklanması ve kutlamak isteyen sendikalara polisin müdahale etmesi nedeniyle iki ayrı hak ihlali kararı verdi. 1 Mayıs 1977'deki kutlamalar sırasında 34 kişinin öldüğü Taksim'in işçiler açısından sembolik anlamı olduğunu belirten mahkeme, "Taksim Meydanı emekçilerin ortak hafızasıdır" dedi.

Yüksek Mahkeme, 12 Ekim 2023'te yaptığı toplantıda başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Her başvurucuya 18'er bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmeden mahkeme, kararın bir örneğinin "benzer hak ihlallerinin önlenmesi amacıyla bilgi için" İstanbul Valiliğine, İstanbul Emniyet Müdürlüğüne ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine de karar verdi.

KARARIN GEREKÇESİ

AYM'nin kararının gerekçesinde, Taksim Meydanı'nın işçiler açısından önemine işaret edildi. Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs 1997 İşçi Bayramı kutlamalarına 500 bin kişinin katıldığı anlatılan kararda, bu kutlamalar sırasında yaşanan kargaşa ve gerçek mermilerin kullanılması sonucunda 34 kişinin hayatını kaybettiği, çok sayıda kişinin yaralandığı kaydedildi. Bu tarihten sonra Taksim Meydanı'nın başta işçiler ve sendikalar olmak üzere farklı kesimler için 1 Mayıs kutlamalarında sembolik bir değer kazandığı anlatılan kararda, "Meydana gelen olaylar toplumsal hafızaya kazınmış, uzun yıllar devam eden soruşturmalardan ve yargılamalardan hiç kimse ceza almamıştır. Sendikalar ile devlet yetkililerinin karşılıklı suçlamaları bugüne kadar canlılığını korumuştur" denildi.

Taksim Meydanı'nın yalnızca 1 Mayıs günü orada bulunanların dayanışmasını değil aynı zamanda emekçilerin ortak hafızasının varlığını gösterdiği belirtildi.