Ezber Bozan Tarihi Keşif, ‘Türk’ Adının İlk Geçtiği Eserde Dikkat Çeken İki İfade
Türk Akademisi, tarihi bir bilgiyi doğruladı. Moğolistan’daki Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nin Göktürk dönemine ait olduğu kesinleşti. Külliyenin İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’ın onuruna inşa edildiği ifade edildi. Yazıt, "Türk" adının ilk kez geçtiği en eski yazılı eser olarak değerlendirilirken metinlerde "Kutlug Kağan Türk ve Tanrı oğlu" ifadelerinin yer aldığı görüldü.
2019 yılında Moğolistan’ın Arhangay bölgesindeki Nomgon Vadisi’nde arkeolojik kazı çalışmaları başlatıldı. Kazakistan’ın başkenti Astana’da bulunan Türk Akademisi, çalışmalar sürerken önemli bir bilgiye ulaşıldığını duyurdu.
6 SATIRLIK METİN BULUNDU
Kazılar sonucunda 2022’de Göktürk Devleti'nin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası İlteriş Kutluğ Kağan'ın külliyesine ait bir yazıtın keşfedildiği öğrenildi. Yazıtlarda ‘Kutlug Kağan Türk, Tanrı oğlu’ ifadelerinin yer aldığı Soğdca ve Göktürk alfabesiyle yazılmış 6 satırlık bir metin tespit edildiği açıklandı. 
Yazıtın alt kısmının da okunabildiği belirtilerek toplam 15 satırın yer aldığı öğrenildi. Yazıtta Çin hiyeroglifleriyle yazılan metinlerin korunabildiği, Çince metinin yukarıdan aşağıya doğru yazıldığı ortaya çıktı.
Yazıtın 3. satırdan 8. satıra kadar olan kısmındaki satırlarda şu ifadeler yer aldı:
3......sol......bitigtaş anıt....
4.......Türk büyük/bogda/....Kutlug.....
5......tören......seçilmiş.......benzer .....
6........asker......sorumak......
7......doldurmak yok olmak.. ilave etmek....iş...ev....
8......vafat etmek......" ifadeleri kullanıldı.
Türk Akademisi tarafından yapılan açıklamada yazıtta dördüncü satırda "Türk" sözcüğü ve "Kutlug" unvanı tespit edildiğine dikkat çekildi.
“GÖKTÜRK DÖNEMİNE AİT”
Açıklamada şöyle denildi: Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nin Göktürk dönemine ait olduğu ve büyük olasılıkla İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’ın (682-692) onuruna yapıldığı tespitini doğrulamaktan mutluluk duymaktadır.
İlteriş Kutluğ Kağan'ın 7. yüzyıla ait söz konusu yazıtı "Türk" adının ilk kez geçtiği, Göktürk döneminin en eski yazılı eseri olarak değerlendiriliyor.
Kaynak: AA
