İstanbul'da binlerce vatandaş şans eseri yaşıyor: 1556 bina her an kendiliğinden çökebilir!

İstanbul Küçükçekmece İlçesi Kartaltepe Mahallesi Geçit Sokak’ta pazar günü bir anda yerle bir olan ve bir kişinin yaşamını yitirmesine neden olan 4 katlı bina kentteki yapı stokunu bir kez daha gündeme getirdi., İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) verilerine göre, bin 556 bina her an yıkılabilir, olası bir depremde ise yaklaşık 200 bin civarında yapı ise kullanılamaz hale gelebilir.

BirGün'de yer alan habere göre; İBB, özellikle 1999 öncesi yapılarla ilgili tespit yapmak ve kentsel dönüşümü hızlandırmak için 2020 yılında "Hızlı Tarama Yöntemleri ile Bina İncelemesi Projesi" başlattı. Proje ile adreslere gidilerek analizler yapıldı. İBB’nin hızlı tarama testini yaptırmak için 160 bin talep alındı.

YARISI YÜKSEK RİSKLİ

35 bin yapıda yapılan analizler konut dayanıklılığına göre A,B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) kategorilerinde sınıflandırıldı. Bina incelemesi sonuçlarında analizi yapılan konutların yüzde 50’si D ve E kategorisinde, yani riskli yapı olarak yer aldı. Bin 556 yapı ise kendi yükünü dahi taşıyamıyor. İBB’nin verileri şöyle:

İstanbul’daki yapı sayısı: 1.2 milyon

Analiz edilen yapı: 35 bin

Acil yıkılması gereken yapı: 1556

Yıkılan yapı: 178

Resmi işlem başlatılan bina: 96

Bilgilendirme yapılan bina: 1443

İşlem yapılırsa yıkılacak birim: 2907

"OLAYLARDAN DERS ALINMALI"

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şubesi de yapıların denetlenmesi ve yapı stokunun iyileştirilmesi için çağrı yaparak özetle şunları kaydetti:

“İstanbul’un yapı stoku sağlığının iyileştirilmesi rasgele seçilmiş binaların yıkılıp, yenilenmesiyle gerçekleştirilemez. Yerel ve merkezi yönetimler arasındaki yetki kargaşası ortadan kaldırılmalı, gündelik siyasi hesaplarla birbirlerinden bağımsız çalışma anlayışına son verilmeli, bu amaçla kamu kaynakları öncelikleri dikkate alan plan ve programlara dayanarak değerlendirilmeli ve yönlendirilmelidir.”

"BAŞVURU YAPMALARI GEREKİRDİ"

KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt dönüşümle ilgili daha çok insana bilgi vermeye çalıştıklarını kaydederek şunları söyledi:

“Küçükçekmece’de çöken yapı hızlı tarama testine başvurmuş olsa, İBB veya bir müteahhitle anlaşıp yapısını yenileme sürecine girse bakanlığın verdiği kira yardımına ekstradan 7 bin TL lira kira yardımı alacaktı. Binası da yenilenmiş olacak ve bu felaket yaşanmayacaktı. Vatandaşımız bunu bilmiyor”

Öte yandan İstanbul Yenileniyor platformuna gelen başvuruların sonuçları paylaşıldı. Şu veriler yer aldı:

Başvuru sayısı: 32 bin 780

Başvuru gelen ilçe sayısı: 39

Başvurulan konut: 437.112

Başvurulan ticari birim: 44.022

Başvuran kişi: 1 milyon 748 bin 448

Uzlaşma sürecinde başvuru: 1.013

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün de İstanbul’da bulunan 1.2 milyon yapıdan 800 bininin 2000 yılı öncesine ait olduğunu belirtti. Hasar tahmin tespitine göre olası bir depremde yaklaşık 200 bin civarında yapının kullanılamaz hale geleceğini öngördüklerini aktaran Akgün, "Bu binalarda 1,3 milyon hane bulunuyor. Deprem riski olan binalar özellikle Marmara kıyısındaki batı ilçelerinde yoğunlaşıyor" dedi.

VATANDAŞ KADERİNE TERK EDİLİYOR

Vatandaşlar kentsel dönüşüm kapsamında rantsal dönüşüme maruz bırakılacakları korkusuyla yaşıyor. Birçok vatandaş evlerinden çıkarılma korkusuyla hasar tespitinde bile bulunamıyor, verilen desteği yetersiz buluyor. Peki bu kentsel dönüşümler neden yapılamıyor?

• Ev sahibine kısıtlı destek varken kiracıya destek yok.

• Rantı yüksek yerlerde dönüşüm başlıyor.

• Mühendislik sorunları baş gösterebiliyor.

• Arsa paylarında yaşanabilecek hak kaybı kentsel dönüşüm süreçlerini olumsuz etkiliyor.

• İnşaat malzeme fiyatlarındaki artış nedeniyle ev sahipleri de kâr elde edemeyen müteahhitler de kentsel dönüşüme girmesi gereken binalarını yenilemek istemiyor.