MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı

MİT, Sovyet İstihbaratı’nın ünlü Bolşevik lideri Lev Troçki’yi İstanbul’da adım adım izlediğine dair istihbarat raporunu yayımladı. 1932 tarihli belge, Sovyet ajanlarının Troçki’yi yakından takip etmek için yürüttüğü faaliyetleri gösterirken, Kadıköy’deki iki yabancıya dair detaylar dikkat çekti.

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Sovyetler Birliği İstihbaratı’nın, ünlü Bolşevik lider Lev Troçki’yi İstanbul Büyükada’da sürgündeyken nasıl takip ettiğine dair önemli bir istihbarat belgesini paylaştı.

MİT’in resmi internet sitesindeki “Özel Koleksiyon” sekmesi altında yayımlanan belge, Troçki’nin 1929-1933 yılları arasında Büyükada’daki sürgün hayatı sırasında Sovyet ajanlarının onu izlediğine dair ayrıntılı bilgileri içeriyor. 16 Ocak 1932 tarihli rapor, dönemin Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) İstanbul Bölge Amiri Aziz Hüdai Bey tarafından kaleme alındı.

MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı - Resim : 1

SOVYET AJANLARINDAN YAKIN MARKAJ

Rapora göre, Sovyet gizli servisi GPU (daha sonra NKVD) ajanlarından biri olan Davranof, Troçki’yi izlemek için bir muhbir ağı kurmaya çalıştı. MAH adına çalışan bir ajan, Sovyet ajanı Davranof ile temas kurarak bu planları öğrenmeye başladı.

MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı - Resim : 2

Davranof’un, Troçki’nin günlük hareketlerini, kimlerle görüştüğünü, nerelere gittiğini ve kimlerle haberleştiğini öğrenmek istediği belirtildi. Bunun için yerel bağlantılardan destek almayı planlayan Sovyet ajanları, eski bir polis memuru olan Salih Efendi’den bilgi sızdırma yollarını da araştırdı.

MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı - Resim : 3

İNGİLTERE’DEN GİZEMLİ İKİ ZİYARETÇİ

Belgelerde en dikkat çeken noktalardan biri ise, İngiltere’den gelen ve Troçki ile doğrudan temas kuran iki kişinin varlığı oldu. Rapora göre, bunlardan biri Osias Rosenzweig adlı bir Alman asıllı İngiliz vatandaşı, diğeri ise mükemmel derecede Türkçe ve Rumca bilen Raymond Mouliniere isimli bir Fransız vatandaşıydı.

Bu iki kişinin Troçki’yle neden görüştüğü ve temaslarının içeriği hakkında net bir bilgi bulunmasa da MAH, Sovyet ajanlarının Troçki’ye yönelik istihbarat faaliyetlerini ortaya çıkarmak için durumu yakından takip etti.

MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı - Resim : 4

ÇARPICI BİR RAPOR DAHA

MİT’in yayımladığı belgeler arasında yalnızca Troçki’ye dair bilgiler yer almadı. Aynı koleksiyon içerisinde, Nazi Almanyası’nın Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’e ilişkin 1939 tarihli bir rapor da bulundu.

Rapora göre, İkinci Dünya Savaşı öncesinde Türkiye’ye gelen Goebbels, MAH tarafından gizlice takip edildi. Gazeteci kimliğiyle hareket eden bir MAH mensubu, Alman bakanın Türkiye’deki temaslarını gözlemledi ve elde ettiği bilgileri merkeze raporladı.

MİT, Arşivindeki Troçki Belgelerini Paylaştı: Sovyetlerin Teklifi ve Kadıköy’e Gelen İki Yabancı - Resim : 5