Söylentiler yayıldı, detaylar hala belli değil: AKP, kendisine yakın gazeteleri de mi ters köşeye yatıracak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ısrarları sonucu Eylül 2021'de uygulamaya konan 'düşük faiz' politikası nedeniyle resmi otoritelerce adı konulmamış bir ekonomik kriz yaşanan Türkiye'de şimdilerde gündem; vergisiz cep telefonu.

Erdoğan'ın genel başkanlığındaki AKP, Mayıs 2023'te düzenlenen seçimlere giden süreçte desteğini almakta güçlük çektiği gençlere yönelmiş ve beyannamesine 'öğrencilere bir defaya mahsus vergisiz cep telefonu ve bilgisayar ile aylık 10 GB ücretsiz internet' vaadini de eklemişti.

2018'le kıyaslandığında lider ve parti olarak sandıkta büyük kayıp yaşasalar da Erdoğan'ın yeniden cumhurbaşkanı seçilmesi ve AKP'nin oyların çoğunu alarak yeniden Meclis'te 'birinci parti' olarak yerini almasıyla gözler, verilen sözlere çevrildi. En çok da bu maddeye.

AKP'YE YAKIN MEDYANIN GÖZDE HABERİYDİ

Vergisiz telefon meselesi, kamuoyuyla paylaşıldığı andan itibaren muhalif / yandaş pek çok haber sitesinin, özellikle AKP'ye yakınlığıyla bilinen medya kuruluşlarının başlıca 'clickbait' içeriği olarak öne çıktı. Alım gücü günden güne eriyen insanlar bu haberlere artık nasıl ilgi gösterdiyse, aynı metinler okurlara aylarca tekrar tekrar servis edildi. 'Haberlerin' başlıkları genel olarak şöyleydi:

• 50 Bin TL'lik telefon 25 Bin TL'ye alınabilecek! İşte ÖTV ve KDV'siz iPhone, Samsung, Huawei, Xiaomi cep telefonu fiyatları listesi
  
  
• iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max vergili ve vergisiz fiyatları
  
  
• Öğrenciler için vergisiz telefon öğrencilere tek seferlik vergisiz iPhone 12, 13, 14 Pro Max fiyatı ne kadar, kaç TL? Güncel fiyatlar…

KAYNAĞI BELİRSİZ İDDİA VE 'TEMKİNLİ İYİMSERLİK'

20 Ağustos'a gelindiğindeyse sosyal medyada yeni bir iddia gündeme geldi. Herhangi bir resmi açıklamaya dayanmayan 'haberde' vergisiz cep telefonu uygulamasının yalnızca Türkiye'de üretilen ürünleri kapsayacağı ileri sürüldü.

Hızlıca yayılan söylentinin ardından bahse konu tarihe dek sık sık vergisiz iPhone içeriği yayınlanan gazetelerde herhangi bir marka ismi anılmamaya başlandı.

Son olarak Sabah, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in "Öğrencilere vergisiz telefon, bilgisayar için çalışma var ama detay paylaşamam" şeklindeki açıklamasını okurlarıyla paylaşırken haberine şu şerhi düştü:

"Vergisiz cep telefonu ve bilgisayar kampanyasının hangi marka ve modellerde geçerli olduğuna ilişkin resmi bir açıklama henüz gelmedi. Konu ile ilgili yeni bir açıklama geldiğinde haberimiz güncellenecektir."

Gazete, konuyla ilintili olarak aynı gün bir başka haberinde de marka adı geçirmedi. Ancak ‘temkinli iyimserliğini’ sürdürerek iPhone / Samsung fiyatlarına yakın bir 'kaba hesaplamayı' sundu:

Yeni Şafak da Şimşek'in demecinin ardından paylaştığı ilk içeriklerde markalara yer vermedi. 'ÖTV'siz telefon ve bilgisayar başvurusu ne zaman, nereden yapılacak?' başlıklı haberde yalnızca şu bilgiler tekrarlandı:

"Cep telefonunda vergi muafiyetinden üniversite öğrencileri yararlanacak. Düzenleme bir defaya mahsus olarak gerçekleştirilecek. Üniversitelerin önlisans ve lisans bölümlerinde eğitim alan öğrenciler vergisiz cep telefonundan yararlanabilecek.

2023 CEP TELEFONU VERGİSİ NE KADAR?

Telefonların vergisiz fiyatı üzerinden sırasıyla %1 oranında Kültür ve Turizm Bakanlığı Payı, %12 oranında TRT Bandrol Ücreti, ÖTV ve %18 oranında KDV alınıyor. Telefonun fiyatına göre ÖTV oranı %25, %40 ve %50 olarak değişiyor.

KDV Kanununa ve Kanunun Cumhurbaşkanına (daha önce Bakanlar Kuruluna) verdiği yetkiye göre üç farklı KDV oranı uygulaması yapılıyor.

Standart oran %18

İndirimli oran %8

Süper indirimli oran %1

Söz konusu mevzuata göre %8 ve %1 orana tabi mal ve hizmetlerin listesi Cumhurbaşkanı Kararı ile belirleniyor. Bunun dışında kalan mal ve hizmetler ise standart oran olan %18 KDV oranıyla satışa sunuluyor."

İDDİA TEPKİ ÇEKTİ: 'OLSA DA DANDİKTİR'

Öte yandan bu haberin öznesi olan uygulamanın yalnızca Türkiye'de üretilen cep telefonlarını kapsayacağı iddiası, kamuoyunda büyük tepki çekti. Sosyal medyada kullanıcılar "Vergisiz telefonumu aldım" diyerek tuşlu telefon fotoğrafları paylaşırken, AKP'ye yakınlığıyla bilinen TGRT Haber sunucusu Cem Küçük de şu eleştiriyi yöneltti:

"Vergisiz telefon ve bilgisayar satışından sadece üniversite öğrenci yararlanabilecekmiş. Açık öğretim öğrencilerinin kapsam dışı kalması bekleniyormuş. Ayrıca vergisiz telefon satışının sadece Türkiye'de üretilen veya montajlanan modelleri kapsaması üzerinde duruluyormuş. Türkiye’de üretilen ya da montajlanan telefon var mı ki? Olsa da dandiktir. iPhone, Samsung yoksa kimse almaz."

Üretimi veya montajı Türkiye'de gerçekleştirilen marka ve modellerden bazıları şöyle:

Xiaomi: Redmi 9C, Redmi 9T, Redmi Note 10S, Redmi 10 2022,

OPPO: A15, Reno 5 Lite,

Vivo: Y11s, Y21s, Y53s

Samsung: Galaxy A01, Galaxy A21s, Galaxy A30, Galaxy A52, Galaxy,

TCL: 20 SE, 20 E, L7,

Realme: C21, C21Y, C25 Omix: X300, X500,

Tecno Mobile: Camon 16,

General Mobile: 21, Poco C40, Phoenix 5G, 24 Pro

Casper: VIA X30 Plus, VIA M30 Plus

Reeder: S19 Max Pro S

OMIX: X5

Tüm bu söylentilere ve tepkilere rağmen detaylarla ilgili olarak hala resmi bir açıklama gelmiş değil. Gözler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılacağı 1 Ekim’de.