Yüzlerce milyon liranın akıbeti bilinmiyor: AFAD'dan Saray'ın danışmanına gizli kapaklı ihale

Kahramanmaraş merkezli depremlerde yetersizliği ortaya çıkan eleştirilerin odağındaki AFAD’ın, Temmuz 2017’de gizli olarak gerçekleştirdiği ihalenin detayları ortaya çıktı. AFAD’ın il hizmet binaları ve yönetim merkezleri yapım işlerine ait proje ve danışmanlık hizmeti alınmasına yönelik ihalenin, Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin “b” bendine göre yapıldığı öğrenildi. Yalnızca inşaat işlerinin proje çizimini ve kontrollük hizmetini kapsayan bir ihale, “devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatlerin korunmasını gerektiren hallerde” kullanılmasına izin verilen ihale yöntemiyle yapıldı.

BirGün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, “Gizlilik içinde yürütülmesi gerektiği” değerlendirilerek davet yöntemiyle gerçekleştirilen ihalenin, Beştepe’deki Saray’ın çevre düzenlemesi ile inşaat sonrası danışmanlığını yapan Beşer Mühendislik isimli şirkete verildiği ortaya çıktı.

ÜÇ ŞİRKET DAVETLİ

AFAD’ın, “Gizli” ibareli ihale dosyasına göre, ihaleye üç şirket davet edildi. Davet edilen şirketler, Metroplan Müşavirlik, Beşer Mühendislik ve Müşavirlik ile Artı Mimarlık Mühendislik isimli şirketler oldu. Şirketlerin AFAD’ın ihalesine sunduğu tekliflerin tutarı ise şöyle:

•Metroplan: 33 milyon 105 bin 850 TL

•Artı Mimarlık: 32 milyon 805 bin 450 TL

•Beşer Mühendislik: 32 milyon 296 bin 200 TL

TANIDIK ŞİRKET

21 Temmuz 2017’de AFAD Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen ihaleden sonra işin kime verileceğine ilişkin nihai karar komisyon incelemesinin ardından alındı. İhalede, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi sunan Beşer Mühendislik ile 32,2 milyon TL’lik sözleşme imzalandı. Şirketin, AOÇ arazisi üzerine inşa edilen Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yapım işleri ile altyapı ve çevre düzenlemesi inşaatı işinin inşaat aşaması ve inşaat sonrasında danışmanlığını yaptığı belirlendi. Şirketin TOKİ, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ankara Valiliği ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile de çok sayıda iş yaptığı bildirildi.

AFAD’ın il hizmet binalarının projelerinin hazırlanmasına yönelik gizli olarak gerçekleştirdiği ihaleye yönelik değerlendirmelerde bulunan CHP Milletvekili Gamze Taşcıer, “İl hizmet binalarının projelerinin hazırlanmasının devlet güvenliği ile ne alakası var?” diye sordu. İhalenin neden gizli olarak yapıldığının açıklanması gerektiğini ifade eden Taşcıer, “Bunlar buzdağının görünen yüzü. AFAD’ın yolsuzluğa kapı açan usulsüzlüklerin odağı olduğunun, bir para aktarma organizasyonu haline getirildiğinin örnekleridir” dedi. 2012-2018 arası Sayıştay raporlarında AFAD’ın yaptığı yardımlar ve harcamaların hesabını veremediğinin görüldüğünü belirten Taşcıer, “Yardımlar ve harcamalar, tamamen yönetimin keyfine göre yapılmış” diye konuştu. Taşcıer, Sayıştay’ın AFAD’a yönelik raporlarının 2018 yılının ardından adeta, “Pirüpak” hale geldiğini dile getirerek, “Önceki raporlarda yazanların peşi nasıl oluyorsa bırakılıyor, daha doğrusu bıraktırılıyor. Sizce bu sihirli değneği kim tutuyor?” ifadelerini kullandı.

AKIBETİ BELİRSİZ PARA

AFAD'a dair Sayıştay denetim raporları, kurumdaki usulsüzlüklere ayna tutuyor. Raporlara göre, AFAD tarafından il özel idareleri ve belediyelere 2015'te 210,7 milyon TL, 2016'da 119,7 milyon TL ve 2017'de 328,4 milyon TL olarak gönderilen toplam 658,9 milyon TL’nin akıbeti bilinmiyor.

YARDIMDA ÖLÇÜT YOK

AFAD’a yönelik hazırlanan Sayıştay raporlarında öne çıkan bazı tespitler ise şöyle sıralanıyor:

•UNICEF’ten gelen 15,5 milyon TL ve Uluslararası İnsani Yardım kapsamında toplanan bağış ve yardımlardan da 64,4 milyon TL kullanıldığı, ancak bunların da muhasebeleştirilmediği ve akıbetlerinin belirsiz olduğu belirtiliyor. (2017)

•Özel hesap ödenekleri ve bağışlar yoluyla edinilen taşınırlar ile mal ve malzemelerin kaydının tutulmadığı, bu malzemelerin nerede ve ne amaçla kullanıldığı bilinmiyor. (2017)

•AFAD’dan yardım talep eden kurumlara gönderilen yardım tutarlarının ne oranda ve hangi kuruma aktarıldığının kaydı da mali verilere işlenmiyor. Kaydı tutulmayan paraların nasıl harcandığına dair de bir inceleme yapılmıyor.