Aslı Aydıntaşbaş: Yetkililer Türkiye'nin Montrö Sözleşmesi'ni olduğu gibi izleyeceğini söylüyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusunda bulunan Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanıyan karara imza atmasının ardından 24 Şubat'ta Putin Ukrayna'ya askeri operasyon gerçekleştirilmesi emri verdi.

Rusya'nın çarşambayı perşembeye bağlayan sabaha karşı 05.00'te başlattığı Ukrayna'yı işgal harekatı üçüncü gününe girdi.

Savaşın üçüncü gününde Möntro Sözleşmesi üzerinden yapılması gerekenler ve Türkiye'nin Boğazlar'ın kapatılması konusunda olası kararları hakkında tartışmalar sürüyor.

Gazeteci Aslı Aydıntaşbaş, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Türk yetkililer bana Türkiye'nin Montrö Sözleşmesi'ni olduğu gibi izleyeceğini söylüyor. Bu, savaş zamanında sadece Karadeniz limanına ait gemilerin Türk boğazlarından geçebileceği anlamına geliyor. Uygulamada bu Rusya donanma gemilerinin tümünü olmasa da bazılarını kısıtlar." ifadelerini kullandı.

Turkey will follow Montreux Convention as it is, Tr officials tell me. This means, in wartime, only ships that belong to a Black Sea port can pass the Turkish straits.
-In practical terms, this restricts some but not all of RU navy ships.

— asli aydintasbas (@asliaydintasbas) February 26, 2022

BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN 19., 20. ve 21. MADDELERE VURGU

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Ukrayna resmi bir talepte bulundu. Montrö Antlaşması’nın maddeleri gayet açık ve net. Bugüne kadar Türkiye Montrö Antlaşması’nı tereddütsüz her seferinde uygulamıştır. Yani Türkiye’nin taraf olmadığı bir savaşta, savaşın tarafı olan ülkelerle ilgili alınabilecek tedbirler var. Boğazlar’dan savaş gemilerinin geçişini Türkiye durdurabilir" ifadelerini kullandı.

Hürriyet'ten Fatih Çekirge'ye konuşan Çavuşoğlu, "Ama Montrö Sözleşmesi’nde ayrıca bir şey var. Burada savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor. Uzmanlarımız bir kere savaş hali var mı, onu çalışıyor. Savaş halini hukuken kabul edersek bu süreç başlayacak. İkincisi, savaş halini kabul edersek, Montrö bağlamında savaş gemilerinin geçişini yasaklayacağız. Ama yasaklasak da Rusların böyle bir hakkı var. Sözleşme yapılırken, Rusya kendisince madde koydurmuş. 19., 20. ve 21. Madde bunları düzenliyor. En sonunda diyor ki, kıyıdaş ülkenin gemisi kendi üssüne dönme talebiyle geçmek isterse buna izin verilir" değerlendirmesinde bulundu.

KARADENİZ FİLOSUNDA OLMAYAN GEMİLERE ENGEL

Rusya’nın Baltık ve Kuzey filosundan getirttiği 6 çıkarma gemisi Ocak ayında Cebelitarık Boğazı'nı geçerek Akdeniz’e girmişti. 8 Şubat 2022 gecesi İstanbul çıkarma gemileri 8 Şubat 2022 gecesi İstanbul boğazından geçerek Karadeniz sularına geçiş yapmıştı.

LİMANLARINA DÖNEBİLİRLER

Montrö Sözleşmesi gereği karar alınırsa Karadeniz filosuna kayıtlı olmayan gemilerin de Boğazlardan Karadeniz'e geçmesi mümkün olmayacak. Sözleşmenin 19. maddesi Karadeniz'de kıyısı olmayan olan ya da olmayan devletlere ait olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemilerinin bu limanlara dönmek için Boğazlardan geçebileceğini belirtiyor.