İş dünyasından korkutan deprem senaryosu: Türkiye genelinde elektrikler kesilebilir, marketler yağmalanabilir

İstanbul'da meydana gelmesine neredeyse kesin gözüyle bakılan ve bilim insanlarının sık sık uyarılarda bulunduğu deprem için iş dünyası önemli bir rapor hazırladı. Raporda olası felaket senaryolarına yer verildi.

Raporda çarpıcı olasılıklar yer alırken Türkiye çapında büyük elektrik kesintilerinin meydana gelebileceği ve iş yerlerinin yağmalanabileceği de belirtildi.

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği, (TÜSİAD) ve Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) olası İstanbul depremine dikkat çekmek ve yapılması gekene zorunlu hazırlığa katkıda bulunmak amacıyla bir deprem raporu hazırladı.

AA'nın aktardığına göre; “Belirsizliğe Hazırlanmak: Sektörler İstanbul Depremine Ne Kadar Hazır?” adıyla kamuoyu ile paylaşılan raporda, Türkiye Hazır Beton Birliği tarafından hazırlanan 2020-Hazır Beton Sektör Raporu’na atıfta bulunularak, Türkiye’de 9,8 milyon bina, 28,6 milyon konut bulunduğu, toplamda acilen dönüştürülmesi gereken konut sayısı 6,7 milyon olduğu belirtildi.

Raporda sektörlerin İstanbul depremine ne kadar hazırlıklı olduğu tartışıldı. Enerji ve bilgi sektörlerine ilişkin altyapı yetersizliklerine değinilen raporda, yurt çapında elektrik kesintisi yaşanabileceği ve İstanbul’a uzun süre elektrik verilememesi riskinin olduğu belirtildi. İletişimin çökmesinin de olası olduğu belirtilen raporda, lojistik sorunları nedeniyle gıda sektörünün de zarar görebileceği ve yağmaların ihtimal dahilinde olduğu aktarıldı.

5 SEKTÖR İNCELENDİ

Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Murad Tiryakioğlu tarafından kaleme alınan raporda; enerji, bilgi ve iletişim teknolojileri, ulaştırma ve lojistik, tarım ve gıda ile sigorta ve finans sektörlerinin direnç noktaları, kırılganlıkları ve güçlendirilmesi gereken alanları ele alındı.

Raporda İstanbul’da meydana gelecek 7,5 büyüklüğünde muhtemel bir deprem sonrasında 194 bin binanın orta ve üstü, 48 bin binanın ise ağır ve çok ağır hasar alabileceği belirtildi.

Raporda 7,5 büyüklüğündeki bir deprem senaryosuna göre öngörülen zarar da açıklandı. Buna göre böyle bir depremde yolların yüzde 30’unun kapanacağı, 463 hasarlı içme suyu noktası oluşacağı, 355 hasarlı doğalgaz noktası oluşacağı belirtildi.

YURT ÇAPINDA ELEKTRİK KESİLEBİLİR

Raporun enerji sektörüne ilişkin bölümünde beklenen İstanbul depremi akabinde öngörülen risklerden birinin de uzun süreli bir enerji kesintisi olduğu belirtildi. Bu noktada sektör içinde, sektörler arasında ve kamu ile afet ve acil durum odaklı iletişim ve iş birliği yetersiz olduğu vurgulandı.

Beklenen İstanbul depreminin, enerji akışının kesilmesine sebep olacağı ve elektriğin tüm ülkede kesileceği yönünde bir ihtimal üzerinde de duruldu.

Sektörel değerlendirmeler, Avrupa Yakasındaki dağıtım merkezlerine depremden sonra en erken 3 saat, Anadolu Yakasındaki dağıtım merkezlerine ise en erken 8 saat sonra enerji verilebileceğini öngördü.

İLETİŞİM ÇÖKEBİLİR

Raporun bilgi ve iletişim sektörüne ilişkin bölümünde aktarılan bilgilere göre, bu sektörün altyapısının devreye girip giremeyeceği enerji akışının durumuna bağlı. Ayrıca binaların üzerindeki baz istasyonlarının zarar görmesi durumunda da mobil baz istasyonlarıyla iletişimin sağlanmasının gerçekçi olmadığı belirtildi.

Yine depremden sonra yolların zarar görmesi ve viyadüklerin çökmesi ihtimalinin yüksek olduğu belirtildi. Bu durumda mobil baz istasyonlarının ve zarar gören istasyonların onarımını yapacak teknik personelin ulaşımı için de risk oluşacak.

YAĞMA RİSKİ

Raporda tarım sektörü için de riskin büyük olduğu belirtildi. Yolların zarar görmesi durumunda mağazalarda az kalan ürünler sebebiyle güvenlik sorunları yaşanması olasılığına değinildi.

Rapora göre, lojistikte yaşanacak sorunların yağmalamaya dönüşme ihtimali de perakende gıda sektörü için önemli tehditlerden birini oluşturuyor.

‘FARKINDALIK DÜŞÜK’

Raporda sigorta ve finans sektörünün kırılganlıkları için de şu sözler kullanıldı: “Sektördeki yüksek farkındalığa ve risk kültürüne karşın toplumsal tarafta ve özellikle yatırımcılarda çok düşük bir farkındalık söz konusudur. Sayıları 3 milyonu aşan KOBİ'ler için afet farkındalığı ve sigortalılık bilinci yok denecek kadar azdır.”

ZARAR ÇOK BÜYÜK OLACAK

Daha önce TÜSİAD, TÜRKONFED ve SEDEFED’in iş birliğinde Ağustos 2021’de hazırlanan bir raporda İstanbul’daki sanayi ve üretim alanlarının yüzde 60’nın deprem bölgesinde olduğu ve depremden sonra meydana gelecek ekonomik zararın 25 ila 300 milyar doları bulabileceği belirtilmişti.

Söz konusu raporda yaklaşık 2 milyon insan için acil barınma ihtiyacı doğacağı ancak bunların en iyimser tahminler olduğu belirtilmişti.