AİHM'in Kavala kararı: Üçlü mekanizma devreye girecek

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Osman Kavala hakkında 10 Aralık 2019 tarihinde açıkladığı kararın Türk hükümeti tarafından yerine getirilmediğine hükmetti. Karar sonrası Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Başkanı Ankara'ya "kararı derhal yerine getirme" çağrısında bulundu.

Karar sonrası Avrupa Konseyi dönem başkanlığını yürüten İrlanda adına Dışişleri Bakanı Simon Coveney, Avrupa Konseyi, Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Başkanı Tiny Kox ortak bir açıklama yaptı. Ankara'yı AİHM'nin Kavala kararına derhal uymaya çağıran açıklamada, karar yerine getirilene kadar Kavala dosyasının Bakanlar Komitesi'nin öncelikli gündeminde kalacağı belirtildi.

DW Türkçe'den Kayhan Karaca'nın haberine göre, Bakanlar Komitesi'nin konuyu Eylül 2022'den itibaren yeniden gündemine alması bekleniyor. Bu süreçte AKPM ve Avrupa Konseyi Genel Sekreterinden oluşacak 3'lü mekanizma Ankara ile yeni bir diyalog süreci başlatacak. Bu süreçte Kavala dosyası Bakanlar Komitesi'nin öncelikli gündem maddelerinden biri olmaya devam edecek.

Konunun üçlü mekanizma kapsamında ele alınması, içinde AKPM de olduğundan, Kavala dosyasının Avrupa platformunda daha sık ve yoğun biçimde gündeme gelmesine neden olacak. Bu da Strasbourg kulislerinde bir tür "siyasi baskı" olarak değerlendiriliyor.

Bu süreçte üçlü mekanizmanın somut olarak neler yapabileceğine dair net kurallar veya bir yöntem bulunmuyor. Fakat Ankara'yı ziyaret de dahil birçok adım atılabileceği söylenmekte. Bu çerçevede Türkiye'yi hedef alan siyasi yaptırım kararları da alınabilir.

Olası yaptırım kararları üye devletlerin temsilcilerinden oluşan Bakanlar Komitesi'nin tasarrufuna bağlı. AKPM tarafından Kavala konusunda alınacak tavsiye kararlarının da Bakanlar Komitesi'nin ileride alacağı kararlara temel oluşturabileceği konuşuluyor. Konunun AKPM'nin ekim başlarındaki genel kurul toplantılarında gündeme gelebileceği söyleniyor.

TÜRKİYE ÜYELİKTEN ÇIKARILABİLİR Mİ?
Türkiye'nin Konsey üyeliğinden çıkarılması radikal bir adım olarak mümkün. Ancak Avrupa Konseyi'nde şu an için kimse Türkiye'nin teşkilattan dışlanması olasılığını gündeme getirmiyor.

Avrupa Konseyi kaynakları henüz bu aşamadan çok uzakta olunduğuna işaret ediyor. Ancak Avrupa Konseyi'nin saygınlığı açısından üye devletlerin AİHM kararlarına uyma yükümlülüklerinin olduğu da hatırlatılıyor.

NE OLMUŞTU?
AİHM kararlarının uygulanışını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin talebi üzerine konuyu inceleyen AİHM bugün 1'e karşı 16 oyla 10 Aralık 2019 tarihli Osman Kavala kararının yerine getirilmediği sonucuna vardı. Karara karşı tek oy Türk yargıç Saadet Yüksel'den geldi. Karar, AİHM'nin 17 yargıçlı Büyük Dairesi adına Mahkeme Başkanı İzlandalı yargıç Robert Spano tarafından okundu.

Strasbourg'daki karar duruşmasına Almanya, Belçika, Danimarka ve İsveç Avrupa Konseyi nezdindeki büyükelçileri ile katıldı. Fransa, Finlandiya, Norveç, Avusturya ve İsviçre ise Avrupa Konseyi daimi temsilciliklerinde görevli diplomatlarla temsil edildi.