HDP'li Garo Paylan: "Saatli bomba: Patlarsa ülke ekonomisini çökertebilir"

Merkez Bankası’nın 2021 yılı eylül ayında yüzde 14’e indirdiği politika faizinden sonra artan döviz talebiyle dolar Aralık 2021’de hızla yükselerek 18 TL’yi aştı. Bunun üzerine Lütfi Elvan’ın yerine Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Nureddin Nebati getirildi. Kur Korumalı Mevduat (KKM) de 20 Aralık 2021’de ilan edildi. KKM’nin başlamasıyla dolar 13,03 TL’ye kadar geriledi. Aradan geçen zaman içinde dolar yeniden 18 liranın üzerinde seyrederken KKM'nin Hazine'ye yarattığı yük milyonları etkileyen ekonomik gelişmeler hakkında endişeleri artırdı. Bugün ise dolar 18 lira 59 kuruştan işlem görüyor.

AKP’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen 48 maddelik kanun teklifiyle kur korumalı mevduatın süresinin bir yıl daha uzatılması öngörülüyor.

KUR KORUMALI MEVDUAT İÇİN KRİTİK UYARI

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, AKP iktidarının dolar kuru yükseldiğinde ortaya koyduğu kur korumalı mevduatın “geçici bir araç” olarak duyurulduğunu hatırlatarak, “Kur korumalı mevduat gibi uygulamalar bağımlılık yaratır. Şu anda da bağımlılık yaratmış durumda. İlk etapta bunun süresini yıl sonuna kadar uzattılar, şimdi de 1 yıl daha uzatmayı öngörüyorlar. Kur korumalı mevduatta şu anda 1,5 trilyon liraya yakın kaynak var ve bu kaynak zenginlerin parası. Zenginler dolar garantili olarak faiz alıyorlar” diye konuştu.

Paylan, 2022 yılı bütçesinde Merkez Bankası ve Hazine kaynaklarından 300 milyar liranın kur korumalı mevduata aktarıldığını belirterek, şunları söyledi:

“Türkiye’de enflasyonun yüksek seyredeceğini biliyoruz. Dolar kurunun da buralarda durmayacağını biliyoruz. Şu anda dolar kuru 18,5 lira. Gelecek yıl dolar kuru 30-35-40 liraya yükselebileceği konuşuluyor. Eğer dolar kuru 30 liraya bile yükselse, kur korumalı mevduatla Hazine ve Merkez Bankası kaynaklarından 1 trilyon liraya yakın kaynak zenginlere aktarılacak. Kimin vergisinden, yoksulların vergisinden aktarılacak. 1 trilyon lira ne demek? 1 trilyon lira ile işçi, memur, emekliye çok ciddi zamlar yapılabilir. Kredi garanti fonunda zenginlere aktarılan kaynakların yanında, kur garantili mevduatla da yüz milyarlarca lira zenginlere aktarılacak.

1 trilyon lira ile tüm emeklilerin maaşlarına 3’er bin lira ilave zam yapılabilir. 200 bin daha öğretmen ataması yapılabilir. Çiftçi destekleri beş katına yükseltilebilir. Havyan üreticisine yapılan destekler beş katına yükseltilebilir.

“HAZİNENİN ALTINDAKİ SAATLİ BOMBA”

Kur korumalı mevduat şu anda Hazine ve Merkez Bankası’nın altındaki saatli bombadır. Dolar kuru her an patlayabilir. Geçici olarak doları tutuyor ve satıyorlar. Dolar kuru patladığında yani 1,5 trilyon liralık kaynak dolar kuru yükseldiğinde, Hazine ve Merkez Bankası’ndan 1 trilyon lira ödenemeyeceği için ne yapılacak? Enflasyon yaratılacak. Bu enflasyonun yaratılması sonucunda dolar kuru daha da yükselecek. İşçinin, memurun, emeklinin alım gücü daralacak. Bu açıdan kur korumalı mevduatın derhal durdurulması için Meclis’e biz yasa teklifi verdik. İktidarın bu meseleyi 1 yıl daha uzatmasını kabul etmiyoruz.

“HAZİNE İFLAS EDEBİLİR”

Gelecek yılın bütçesinde dolar kuru 20-22 lira olarak öngörüyorlar. 150- 200 milyar lira bu meseleye para harcanacak gibi gösteriyorlar. Merkez Bankası’ndan aktarılan parayı da bütçeden göstermiyorlar. Merkez Bankası para basıyor, zenginlere aktarıyor. Bütün bunları gördüğümüzde ben dolar kurunun 20-22 lirada kalmayacağını öngörüyorum. Gelecek yıl böyle giderse, seçimlere kadar tutmayı hedefliyor ama tutamayacak, dolar kurunun 30-35-40 liraya çıkması durumunda, kur korumalı mevduat sistemi Hazine’yi iflas ettirebilir. Merkez Bankası’nın da daha fazla para basmasına sebebiyet verebilir. Dolar kurunun daha da yükselmesine sebebiyet verebilir. Ekonominin çökmesine sebep olacak bir saatli bomba ile karşı karşıyayız şu anda Hazine ve Merkez Bankası’nın altında duran. Bu saatli bombayı mutlaka durdurmalıyız.”

“KAYNAK FAİZE AKTARILACAK”

Paylan, bugün TBMM’ye sunulması beklenen 2023 yılı bütçesinin de “faiz ve şatafatın bütçesi” olacağını dile getirerek, şunları kaydetti:

“Bunlar faize kaşıyız diyorlar ya, göreceksiniz gelecek yılın bütçesi bir faiz bütçesi olacak. Yani kur korumalı mevduat ile yüz milyonlarca liralık kaynak faize aktarılmış olacak.”

İktidar değişiminde kur korumalı mevduatta son verileceğini belirten Paylan, bu mevduatta parası olan kişilere güven verilmesi durumunda dolar garantisi olmaksızın Türk lirasında kalacağını kaydetti. Paylan, “Türk lirasına güvenmedikleri, Türk lira faizlerinin yüzde 10’da olduğu için o kişilerin paraları eridiği için, dolar garantisine bakıyor zenginler” dedi.

Paylan, güven veren politikalarla yurttaşların Türk lirasında güvenmesinin sağlanması gerektiğini ifade ederek, şunları söyledi:

“Bunlar liralaşma diyor ya, liralaşmayı biz yapacağız. Kur korumalı mevduattan bir an önce çıkmalıyız. Aksi takdirde, eninde sonunda bu sistem patlayacak. Ben yasa çıktığında 3 ay ila 3 yıl içinde bu sistemin patlayacağını söylemiştim. Geçici yurt dışından para bulduğu için Erdoğan, bu sistemin şimdilik çökmesine engel olmuş gibi görünüyor. Yılbaşına doğru göreceğiz. Seçim yatırımları, daha çok Türk lirası basacak. Bu paralar daha çok dövize gidecek, bu sistem sürdürülemez hale gelecek. Bu sistem patlarsa ülke ekonomisini çökertebilir.”