DASK neleri kapsıyor? DASK tazminat hesaplama ve ev sigortası hakkında merak edilenler

1999 depremi sonrası 2000 yılında hayatımıza giren Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) deprem sonrasında odak noktası haline geldi. Yıkımın boyutunun büyük olması DASK'la ilgili birçok soru sorulmasına neden oldu. En başta ise yıkılan evlerde konut kredisi kullanan vatandaşın bundan sonra borcunun ne olacağı merak ediliyor. Peki, DASK ve Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) nedir? Zorunlu Deprem Sigortası'ndan kimler, hangi şartlarda yararlanabilir? Depremde binası hasar gören kişiler nereye hangi belgelerle başvuru yapmalı? Depremzedeler DASK’tan Zorunlu Deprem Sigortası tazminat ödemelerini ne zaman alabilir? DASK’a dair her şeyi bir araya getirdik…

Binası zarar görenlere ödenecek birim fiyatı son olarak 25 Kasım 2022’de açıklandı. Zorunlu Deprem Sigortası yaptıran ve depremde evleri hasar gören kişiler metrekare başına 3 bin 16 lira tazminat alacak. Buna göre evi 100 metrekare olan birisinin alacağı tazminat miktarı 301 bin 600 lira olacak.

DASK NEDİR, NEYİ AMAÇLIYOR?

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), 1999 Gölcük depreminin hemen ardından 2000 yılında kuruldu. DASK; Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) edindirme, uygulama ve yönetimi faaliyetlerinden sorumlu tüzel kimlikli bir kamu kuruluşu.

Başlıca görevi sigorta şirketleri ile işbirliği yaparak deprem teminat sistemini düzenleme olan DASK, Doğal Afet Sigortaları Kurumu olarak da bilinir. Bu kurumun en popüler ürünü ise zorunlu deprem sigortasıdır.

2000 yılı itibariyle faaliyet göstermeye başlayan DASK "Deprem geçecek, hayat devam edecek" yaklaşımından yola çıkarak, deprem sonrasında vatandaşların yaşamının kaldığı yerden yeniden güvenle devam edebilmesini amaçlıyor.

DASK’ın iki temel misyonu var:

- Kapsamdaki bütün konutların, ödenebilir seviyedeki primlerle, depreme karşı güvence altına alınması

- Yurt içinde risk paylaşımının sağlanması

DASK YAPTIRMAK ZORUNLU MU?

DASK poliçesi devlet tarafından yapılması mecburi kılınan bir sigorta türüdür. Her yıl yenilenmesi mecburidir. Konut sigortası tercihe bağlı olarak yaptırılabiliyor. Ancak DASK yaptırmak zorunludur. DASK yaptırmayanlara maddi bir yaptırım uygulanmıyor ancak geçerli bir DASK poliçesi bulunmayan evlere elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetler verilmiyor.

DASK deprem sigortası bütün "mülk sahiplerine" mecburidir.

Türkiye'nin deprem kuşağında yer alması nedeniyle ülkemizde DASK tarafından sunulan deprem sigortası, bütün mülk sahipleri tarafından yaptırılması zorunlu olan bir sigorta türüdür. Dolayısıyla zorunlu deprem sigortası yaptırmamak çeşitli cezai yaptırımlara tabiidir.

ZORUNLU DEPREM SİGORTASI (ZDS) NEDİR, ZORUNLU MU?

Zorunlu Deprem Sigortası belediye sınırları içinde kalan meskenler için depremin meydana getirdiği maddi zararları karşılamaya yönelik geliştirilmiş bir sigorta sistemi.

ZDS, bir vergi türü değil; depremin yol açtığı zararın karşılanmasını sağlayan bir sigorta ürünü.

Devlet, konut sahiplerini otomatik sigortalı yapmıyor. Konut sahiplerinin sigorta için başvuru yapıp prim ödemesi gerekiyor.

Ancak alım satım ve elektrik ile su aboneliği yaptırırken sigorta zorunlu olduğundan yaptırmak gerekiyor. Süresi ise 1 yıl. Bu 1 sene sonunda yenileyip yenilememe kararı yine konut sahiplerine ait.

* Ağustos 2019 verilerine göre Türkiye'de konutların yaklaşık yarısının deprem sigortası yok.

ZORUNLU DEPREM SİGORTASI NASIL YAPILIR?

Sigortalanacak yerin adresi ve tapu fotokopisi, Tapu sahibinin kimlik fotokopisi ve iletişim bilgileri, Sigorta yaptırılacak binanın yaşını ve inşa tarzını gösteren evrak,

Binadaki kat sayısını, hasar durumunu ve binanın kullanım amacını belirten evrak,

Meskenin brüt yüzölçümünü beyan eden belge ile birlikte en yakın sigorta acentesinden zorunlu deprem sigortası yaptırılabilir.

Zorunlu Deprem Sigortası düzenleme yetkisi, DASK ile sigorta şirketi arasında imzalanan bir sözleşme ile tanımlıdır. Güncel yetkili sigorta şirketleri listesine www.dask.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

ZORUNLU DEPREM SİGORTASI2NIN GEÇERLİLİK SÜRESİ NE KADARDIR?

Zorunlu Deprem Sigortası’nın süresi bir yıldır. Sigorta sözleşmesinin her yıl poliçe süresi sona ermeden yenilenmesi gereklidir.

KİRACI KENDİ ADINA ZDS YAPTIRABİLİR Mİ?

Kiracı tarafından kendi adına yaptırılamaz. Kirazı Zorunlu Deprem Sigortası’nı "Sigorta ettiren" sıfatıyla, ev sahibi adına yaptırabilir. Her durumda tazminat, tapuda "Hak sahibi" olarak belirtilen kişiye ödenir.

HANGİ AFETLER SİGORTA KAPSAMINDA?

DASK, ZDS ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, sigorta poliçesinde de belirtilmiş limitler dahilinde karşılıyor.

SİGORTAYA DAHİL BİNA BÖLÜMLERİ

Aşağıdaki bina bölümleri, bir arada ya da ayrı ayrı teminat kapsamında:

- Temeller

- Ana duvarlar

- Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar

- Bahçe duvarları

- İstinat duvarları

- Tavan ve tabanlar

- Merdivenler

- Asansörler

- Sahanlıklar

- Koridorlar

- Çatılar

- Bacalar

- Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri

KAPSAMDA OLMAYANLAR

Zorunlu Deprem Sigortası, binanızdaki deprem ve depremden kaynaklanan maddi hasarları karşılar. Aşağıdaki durumlarda oluşan zararlarınız teminat kapsamı dışında kalıyor:

Enkaz kaldırma masrafları

Kar kaybı

İş durması

Kira mahrumiyeti

Alternatif ikametgah ve işyeri masrafları

Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar

Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri

Tüm bedeni zararlar ve vefat

Manevi tazminat talepleri

Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar

Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar

GÜVENCE ALTINDAKİ BİNALAR

Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar,

634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler,

Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler,

Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler.

Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan;

Kat irtifakı tesis edilmiş binalar,

Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı "arsa vs." olarak görünen binalar,

Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri, için de geçerlidir.

Henüz bağımsız tapusu olmayan ve 2000 yılından önce inşa edilmiş meskenlerin sigortalarının, sigorta ettirenin beyanına dayanılarak ve arsa tapusuna ait bilgilerle yapılabildiğini hatırlatmak isteriz.

KAPSAM DIŞINDA KALAN BİNALAR

Zorunlu Deprem Sigortası kapsamı dışında kalan bina türleri aşağıdaki gibidir:

9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler,

Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar,

Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar,

Projesi bulunmayan ve mühendislik hizmeti görmemiş binalar,

Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binalar,

Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binalar,

Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar."

DASK HANGİ ZARARLARI KARŞILAMIYOR?

DASK teminatına girmeyen zarar ve hasarlar da var. Bunların başında; enkaz kaldırma masrafları, kar kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları geliyor.

Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri ZDS kapsamına girmiyor. Ev eşyaları için sigorta şirketlerinden isteğe bağlı konut sigorta poliçesi almak gerekiyor.

Ayrıca tüm bedeni zararlar ve vefat ile manevi tazminat talepleri de ZDS kapsamında değil.

Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar ile depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar da DASK tarafından karşılanmıyor.

DEPREMDEN SONRA DASK’A BAŞVURU NASIL YAPILIR, HANGİ BELGELER İSTENİYOR?

Deprem sonrasında poliçe ve hasara neden olan depremin bilgileri ile ALO DASK 125’in aranması gerekiyor.

Belge olarak ise hak sahibine ait kimlik fotokopisi ve güncel tapu evrakı gerekiyor. Sigorta poliçenizi kaybetseniz veya zarar görse bile vereceğiniz bilgilerle poliçeye erişmek mümkün.

Tazminat tutarının kesinleşmesi ve evrakın tamamlanmasının ardından tazminat ödemeleri en geç 1 ay içerisinde yapılıyor.

TAZMİNAT İÇİN KONUTUN TAM YIKILMIŞ OLMASI MI GEREK?

ZDS poliçesi kapsamında hem tam hasar hem de kısmi hasarlar sigorta bedeline kadar ödeniyor. Binanın hasar duruma göre tazminat bedeli belirleniyor.

Köy yerleşim alanlarında bulunan binalar, belediye denetiminin bulunmaması sebebiyle kapsam dışı bırakılmış. Bu yüzden köydeki konurlar ZDS kapsamında değil. Kaçak binalar da sigorta kapsamı dışında kalıyor.

AZAMİ (MAKSİMUM) TEMİNAT TUTARI NASIL BELİRLENİYOR?

DASK’ın konutları hasar gören depremzedelere ödeyeceği tazminatın birim maliyeti ve üst limiti var.

DASK, her yıl yapı maliyetlerindeki artışa paralel olarak belirlenen azami bir tutara kadar teminat sunuyor. Azami Teminat Tutarı’nın tespitinde mevcut yapı stokunun büyük bir kısmını oluşturan binaların yeniden inşa bedeli (arsa değeri hariç) dikkate alınıyor.

Metrekare başına belirlenen birim maliyet her sene DASK tarafından ilan ediliyor. 25 Kasım 2022’de açıklanan metrekare birim maliyet 3 bin 16 TL. Maksimum limit ise 640 bin lira. Bu miktardan daha fazla ödeme yapılmıyor.

EVİNİZ KAÇ METREKARE, NE KADAR TAZMİNAT ALABİLİRSİNİZ?

Tazminatlarda DASK’ın açıkladığı metrekare birim maliyeti kullanılıyor. 100 metrekare evi olan bir depremzedenin alacağı maksimum tazminat 301 bin 600 TL.

Konutları 120 metrekare olan bir depremzede ise DASK’tan 361 bin 920 TL alabilir.

Konutlar 150 metrekare ise tazminat miktarı 452 bin 400 liraya yükseliyor.

DASK İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI İÇİN TIKLAYINIZ