İşte Kanal İstanbul'u işletecek şirkete verilecek garantiler!

Sözcü yazarı Çiğdem Toker, Kanal İstanbul'u işletecek şirkete verilecek garantileri yazdı.

Toker'in bugünkü yazısı şöyle:

Kanal İstanbul'un yapımı için kamu özel işbirliği modeli planlanıyor.

Bu model, Ulaştırma Bakanlığı'nın Yüksel Proje şirketine ihale ettiği fizibilite raporunda öneriliyor.

“Yap işlet devret (YİD) ile yap kirala devret (YKD) ve bu iki modelin ortak kullanımıyla oluşturulacak karma yapılar” projeye uygunmuş.

Fizibilite raporu kamuoyuna açıklanmıyor. Yatırımcıya verilecek garantiler çok ayrıntılı çalışılmış, ondandır.

Bugün rapordan üç temel garantiyi paylaşacağım. (Öncesinde önemle vurgulayayım: Bu garantilerin, yakın zamanda revize edilip edilmediğini bilmiyorum. Ancak aktaracağım veriler devletin kayıtları altında.)

İşte Kanal İstanbul'u işletecek şirkete verilecek garantiler:

1. FENER VE TAHLİSİYE (KURTARMA) ÜCRETLERİ

Gemiler dört kategoride: Yabancı ticaret gemisi, yabancı yolcu gemisi, Türk bayraklı (kabotaj hariç) gemiler, Türk kabotajında çalışan Türk gemileri fener ve tahlisiye ücretleri gemi net ton değerine göre ABD Doları cinsinden belirlendi. (Aşağıdaki tabloda)

Garanti için 7.850 net ton ağırlığındaki yabancı bayraklı ticaret gemisi esas alındı. (Aşağıdaki tabloda)

2. KILAVUZ HİZMET ÜCRETİ

Gemilerde 1.000 GRT'ye (gros ton) kadar 190 ABD Doları. Ek her 100 GRT için de 64 ABD Doları olarak öngörülüyor.

“Garanti edilen ortalama gemi eşdeğeri” ise hafta içi geçen ve tehlikeli yük taşıyan 14.000 gros tonluk yabancı ticaret gemisi olarak belirlenmiş.

Fizibilite raporunda kılavuzluk hizmet bedelleri için dikkate alınması istenen koşullar şunlar:

Tüm Türk bayraklı gemilerde %20 indirim,

Cumartesi günleri 12:00'den sonra ve pazar tam gün olmak üzere %50 zamlı tarife,

Tehlikeli yük taşıyan gemi ve tankerlere %30 zamlı kılavuzluk hizmeti,

Yolcu tipi gemilere %20 indirimli alacaktır.

3. RÖMORKÖR HİZMET ÜCRETİ

Kanal İstanbul'dan geçecek gemilerin römorkör kullanma koşulları şöyle tanımlandı:

a) Nükleer güçle yürütülen, nükleer yük veya atık taşıyan, tehlikeli ve/veya zararlı yük veya atık taşıyan gemiler boy sınırlaması olmaksızın, römorkör hizmeti almak zorunda,

b) Boyu 200 metre ve üzeri gemiler için 1 römorkör,

c) Boyu 200 metre üzeri kimyasal tankerler, LPG tankerleri, petrol tankerleri gibi tehlikeli yük taşıyan gemiler 2 adet römorkörden hizmet almak zorunda. (Yandaki tabloda)

Römorkör hizmet ücreti konusunda, rapordan önemli ayrıntı: Görevli şirket garanti edilen römorkör hizmet emsal sayısı, ilk işletme yılı için 32 bin. Garanti sayısı 2026-2039 arasında her yıl yüzde 1.5 oranında arttırılacak. (Raporda başlangıç yılı 2026 olarak alınmış. 2040 yılı ve sonrasında ise bir artış yapılmayacakmış.)

Sadece çevreye, tarihi mirasa değil Hazine'ye de kasteden Kanal İstanbul'u ne kadar konuşsak, anlatsak azdır.