16 yüzyıllık 'Avrat Taşı' binaların arasına sıkıştı

İstanbul Fatih'te bulunan 5. yüzyılda Doğu Roma İmparatoru Arkadios döneminde çıkan isyanın bastırılması üzerine, zaferi taçlandırmak üzere dikilen, günümüzde kaidesi kalan sütun yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Osmanlı döneminde kadın esirlerin satıldığı Avrat Pazarı'nın ortasında kaldığı için "Avrat Taşı" adıyla da anılan eserin günümüze kalan kaidesi yıllardır, Cerrahpaşa'da Haseki Kadın Sokağı’ndaki üç katlı iki binanın arasında sıkışmış durumda.

Sütunun önü demir korkulukla kapatılmış, fakat üzerindeki motifler bakımsızlık nedeniyle neredeyse tamamen aşınmış ve taş yapıda derin çatlaklar halde duruyor.

Avrat Taşı'nın tarihçesi

Arkadios Sütunu (Avrat Taşı), Roma İmparatorluğu'nda 5. yüzyılda İmparator Arkadios'un devrinde çıkan Got isyanının bastırılması şerefine İstanbul'da dikilmiş, üstü kabartmalarla bezeli zafer sütunu.

Sütun, Haseki Hürrem Camisi'nin yanındaki alanda bulunan Arkadios Forumu'nun ortasına dikilmişti. Uzunluğu çeşitli kaynaklarda 47 metre, 50,4 metre, 46,09 metre olarak belirtiliyor.

Bu ölçü hem Kontantianpolis'teki hem de Roma'daki benzer sütunlardan yüksek . Günümüze sadece sütun tabanı, kaidesi ve gövdesinin en alttaki bandının bir kısmını içeren 11 metrelik bölümü kaldı.

Arkadios sütunu, tarihçi Teofanis'e göre MÖ 403/404 yıllarında inşa edildiği, sütunun tamamlanmasının ise II. Theodosios devrinde gerçekleştiği, sütunun üzerine Arkadios'un heykelinin konulması ile 421 yılının Temmuz ayında bir tören düzenlendiği belirtiliyor.

Üzerindeki heykelin 542 ve 550 yıllarındaki depremlerde zarar gördüğü; 26 Ekim 740'ta meydana gelen depremde ise devrilip bir daha yerine konamadığı düşünülüyor. Osmanlı döneminde kadın esirlerin satıldığı Avrat Pazarı'nın ortasında kalan ve Avrat Taşı adıyla da anılan sütun, 1711 yılında onarılamayacak oranda hasarlı olması ve devrilme tehlikesi nedeniyle kaidesi dışında yıktırıldı.