Çatalhöyük'te yapılan kazı çalışmalarını o üniversite devraldı

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne 2012 yılında giren ve yılda 25 binden fazla ziyaretçiyi ağırlayan, dünyanın en önemli tarih öncesi yerleşmelerinden Çatalhöyük kazı çalışmalarının yürütücülüğü, Ege Üniversitesi'ne (EÜ) geçti. 50 yılı aşkın süredir devam eden kazı çalışmalarını 25 yıldır Stanford Üniversitesi yapıyordu.

Çatalhöyük, 9000 yıl öncesini bugüne taşıyan çok önemli bir neolitik dönem yerleşmesi. 2000 yıl boyunca kesintisiz yerleşim gören Çatalhöyük, dönemin en büyük ve en kalabalık yerleşimlerinden biri. Burada bulunan neolitik ve kalkolitik dönem buluntuları, binlerce yıl önceki Orta Anadolu yaşamının izlerini bugüne taşıyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne 2012 yılında giren ve son 25 yıldır Stanford Üniversitesi tarafından kazı çalışmaları yürütülen Çatalhöyük, bundan böyle Ege Üniversitesi (EÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji bölümünden Doç. Dr. Çiler Çilingiroğlu ve ekibi tarafından kazılacak. EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Konya'nın Çumra ilçesi sınırlarında kalan Çatalhöyük Neolitik Kenti'ni ziyaret etti. Dünyanın en önemli arkeolojik kazı alanlarından birinin başında bulunan Doç. Dr. Çiler Çilingiroğlu'nu kutladı ve bilgi aldı.

"ARAZİ ÇALIŞMALARINDA DİJİTAL TEKNOLOJİ KULLANILACAK"

Kazı Başkanı Doç. Dr. Çilingiroğlu, bundan sonraki çalışmaların EÜ başkanlığında, Stanford, Cardiff, York, Poznan, Groningen ve Bordeaux başta olmak üzere dünyanın önde gelen üniversiteleriyle iş birliği içinde, uluslararası bir proje olarak süreceğini söyledi. 21 metrelik kültürel dolguya ve 13.5 hektarlık bir alana sahip höyükte halen araştırılmamış çok sayıda alan ve tabaka bulunduğunu dile getiren Doç. Dr. Çilingiroğlu, şöyle dedi:

"Ege Üniversitesi kazılarının amacı Çatalhöyük'te şimdiye kadar hiç araştırılmamış alanlara yoğunlaşarak, Anadolu neolitik dönem toplumlarının sosyal, ekonomik, ideolojik ve kültürel yaşam tarzları hakkında yeni bilgiler üretmek. Ege Üniversitesi başkanlığındaki proje, Çatalhöyük'te son teknolojik uygulamaları ve inovatif arkeolojik yöntemleri kullanarak bilimsel sorulara cevap aramaya yönelik sorun odaklı çalışmalar gerçekleştirecek. Ayrıca kazı verilerinin sunucu altyapısıyla Ege Üniversitesi bünyesine aktarılması, internet üzerinden açık erişime sunulmaya devam edilmesi, dijital teknolojinin arazi ve laboratuvar çalışmalarının tüm adımlarında kullanılması, yenilikçi bilimsel yöntem ve analizlerin uluslararası önde gelen üniversitelerle iş birliği içinde uygulanması projenin başlıca amaçları arasındadır. Proje bünyesinde görev alarak yetişecek Ege Üniversiteli öğrenciler, Türkiye arkeolojisinin geleceğini şekillendirecek en nitelikli akademisyenler olacak."

1000 YIL BOYUNCA ARALIKSIZ YAŞAM

UNESCO korumasındaki bir alan olarak Çatalhöyük'teki konservasyon çalışmalarının en nitelikli ekipler tarafından sürdürüleceğini söyleyen Doç. Dr. Çilingiroğlu, alanda arkeolojinin toplumsallaşmasını destekleyen etkinliklerin düzenlenmesi ve toplumu bilgilendirmeye yönelik yeni tesislerin kurulmasının planlandığını vurguladı. Çatalhöyük'ün tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli gelişmelerin izlerini taşıdığını hatırlatan Doç. Dr. Çilingiroğlu, "Çatalhöyük, Yakındoğu'da erken çiftçi toplumların 1000 yıl boyunca aralıksız olarak yaşadığı yoğun nüfuslu bir yerleşme niteliğindedir. Çatalhöyük toplumu, kerpiçten inşa ettiği tek katlı ve düz damlı evlerde yaşamlarını sürdürdüler. Alandaki çalışmalar Çatalhöyük toplumunun kadın ve boğa imgelerine sembolik değer yükleyen, sanat bakımından zengin bir üretime sahip çiftçi ve avcı-toplayıcı bir toplum olduğunu göstermektedir. Yapacağımız çalışmalarla o döneme ilişkin çok daha fazla bulguyu elde ederek gün yüzüne çıkartacağız" diye konuştu.

"TÜRKİYE, DÜNYA VE İNSANLIK TARİHİ ADINA BU ÇALIŞMALAR ÇOK ÖNEMLİ"

Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinin Türkiye'nin farklı noktalarında kazı çalışmalarını yürüttüğüne dikkat çeken Rektör Budak, "Ege Üniversitesi Rektörlüğü olarak akademisyenlerimizle gurur duyuyoruz. Türkiye, dünya ve insanlık tarihi adına bu çalışmalar çok önemli. Kazılarda ciddi bulgular elde ediliyor. Çalışmaları yerinde görmek için geniş kapsamlı bir tur yaptık. İlgili bakanlıklar, valilikler, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içinde, dünya mirası eserlerin gün yüzüne çıkartılması için öğretim üyelerimiz seferber olmuş durumda. Bu çalışmaların maddi manevi yanında olduğumu ifade etmek isterim, desteklerimiz artarak devam edecek. Hocalarımız arazide maddi manevi özveride bulunarak kazı çalışmalarını yürütüyor. Çatalhöyük'te Stanford Üniversitesi'nin yaptığı çalışmaların devamını Ege Üniversitesi getirecek" diye konuştu. (DHA)