Tiyatro sanatçısı Ayla Algan, hayatını kaybetti

Usta tiyatro sanatçısı, yönetmen, şarkıcı ve eğitmen Ayla Algan, geçirdiği beyin kanaması sonucu 87 yaşında hayatını kaybetti.

Ayla Algan, 2022’de Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülmüştü.

CENAZE PROGRAMI BELLİ OLDU

Ayla Algan için 6 Ocak Cumartesi günü saat 10.30'da İBB Şehir Tiyatroları Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde tören düzenlenecek.

Sanatçının cenazesi, Teşvikiye Camisi'nde öğle ezanı sonrası kılınacak cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı'na defnedilecek.

AYLA ALGAN KİMDİR?

1937’de İstanbul’da doğdu. Ortaokul eğitimini İstanbul’da Notre Dame de Sion’da lise eğitimini ise Fransa’da Versailles Lisesi’nde bitirdi. Daha sonra tiyatro eğitimini almak üzere Amerika’ya giderek, New York Actors’ Repertory Theatre’ın öğrencisi oldu. Bu esnada ilk sahne tecrübelerini yaşadı.

1960’da Türkiye’ye dönen Algan, aynı yıl İstanbul Şehir Tiyatrosu oyuncusu oldu. Türkiye’de ilk kez sahneye 1961’de “Tarla Kuşu” oyunuyla çıktı. Aynı yıl, “Hamlet” oyununda, hem Ophelia hem Hamlet karakterlerini canlandırdı.

Paris’te, National Tiyatro’da, Mehmet ULUSOY’un yönettiği Gogol-Ölü Canlar, Nazım Hikmet-İnsan Manzaraları’nda beş farklı karakter yaratarak Orta Direk-Yaşar Kemal, Odeon Tiyatro’sunda başrolleri Fransızca oynadı.

Berlin Schaubühne Tiyatrosu’nda Giden Tez Geri Dönmez, Keşanlı Ali Destanı, Talihli Amele, Kurban ve Keloğlan oyunlarında oynadı, Beklan Algan ile çalıştı.

1965’te Sadri Alışık’la birlikte oynadığı Atıf Yılmaz imzalı “Ah Güzel İstanbul” filmiyle dikkat çekti. 1971’de Paris’in ünlü konser salonu Olympia’ da sahneye çıkan Algan, 1972’de Bulgaristan’da Uluslararası Altın Orfe Müzik Yarışması’nda ikinci oldu. Aynı yıl, Devlet Sanatçısı ünvanı aldı ve UNICEF Onur Ödülü’ne layık görüldü. 1977’de Polonya’da yapılan Sopot Müzik Yarışması’nda birinci oldu.

Eğitim çalışmaları:

1964 yılında Beklan Algan ve Mesut Üstünel’in kurduğu ilk ücretli özel konservatuar olan LCC’de 3 yıl dersler verdi.

1984 yılında Erol Keskin, Ayla Algan, Beklan Algan, Prof. Cevat Çapan, Taner Barlas, Ahmet Levendoğlu, Macit Koper, Haluk Şevket, Yekta Kara, Müge Gürman, Metin Deniz, Ergüder Yoldaş, Prof. Süleyman Velioğlu, Oben Güney tarafından kurulan tiyatro okulu Bilsak’ ta dersler verdi.

LCC ve Bilsak Tiyatro Okulları kurucu ve eğitimcisi olan sanatçı, Prof. Süleyman Velioğlu ile birlikte resim ve tiyatro ile yaratıcı drama, resim ile art terapi, ontoloji konularında felsefi ve pratik çalışmalar gerçekleştirdi.

1988 yılında Beklan Algan, Haluk Şevket Ataseven ve Erol Keskin ile birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’na bağlı bir birim olarak T.A.L Tiyatro Araştırma Laboratuarı’nı kurdu ve Prof. İsmail Tunalıyla sanat ontolojisi eğitimi ve tezlerde felsefi tiyatro çalışmaları yaptı.

1989 yılından bu yana birçok kurumun çalışanlarına ve üst düzey yöneticilerine “Kurumsal ve Kişisel Gelişim” “İletişim” “Kalite” “Motivasyon” “Yaratma edimi” vb. konularda eğitimler vermektedir.

2010 yılından bu yana, Genel Sanat Yönetmeni olarak görev aldığı İstanbul Drama Sanat Akademisi’nde “Yaratıcı ve Çağdaş Tiyatro Teknikleri” ve “Reklam Dizi Sinema Oyunculuğu” dersleri vermektedir.

Algan Sinema, Tiyatro, Dizilerde aldığı rollerle halen sanat hayatına da devam etmektedir.

TAL’da yapılan araştırmalar sonucunda çıkan oyunlardan bazıları:

“Anadolu İnsanın Kültürel Kimliğinde Oyun”, 1996 (Anadolu İnsanı’nın Kültürel Kimliğinde Oyun geleneksel Türk Tiyatrosu Araştırma ve Uygulama Birimi)

“Troya İçinde Vurdular Beni”, Tiyatro Araştırma Laboratuvarı, Beklan ALGAN

“Everest My Lord”, (Sevim BURAK)-Naz ERAYDA, Bülent ERKMEN, 1997

“Sınırlar”, Tiyatro Araştırma Laboratuvarı, Ayla ALGAN

“Yunus”, 1991 yılında İstanbul’da yapılan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü ITI’nın 4. Olağan Kongresi sırasında Ellen STEWART Stüdyosu’nda geliştirilmiştir.

“Troyalı Kadınlar”, Tiyatro Araştırma Laboratuvarı, Ayla ALGAN

“Boşluk ve Kadın”, Tiyatro Araştırma Laboratuvarı, Ayla ALGAN

“Afrika Dansı” Sevim BURAK anısına Tiyatro Araştırma Laboratuvarı

2010’da tekrar açılan ve dernek yapısında çalışmalarına devam eden T.A.L. Tiyatro Araştırma Laboratuvarı’nın kurucusu ve başkanıdır.

Senaryo ve Yönetmenlik deneyimleri:

1964’te Vedat Türkali’nin senaryosuyla Ertem Göreç’in çektiği “Karanlıkta Uyananlar” filminde eşi Beklan Algan ve Fikret Hakan’la başrolleri paylaşarak sinema dünyasına girdi.

“Binbir Gece” dizisinde film grameri ve oyuncu koçluğu yaptı.

Şarkı çalışmaları:

Tasavvuf felsefesi ile çağımızda New Age akımındaki insan varlığının durumu ve bugünün insanını doğa içinde düşünsel ve bedensel olarak sahneye getirme çalışmaları ile Dünyaya Yunus Emre’nin felsefesini ve şiirle şarkılarını Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak tanıtmıştır. Fransa, Orta Asya, ABD, Avrupa ve Afrika’da konser ve dinletiler, Paris’te Barclay Plak Şirketi tarafından çıkan uzunçalar ve 45’lik Plaklarında, kendi halk müziğinden yola çıkarak Fransızca ve Türkçe olarak yorumladığı şarkılar vardır.

1961–2000 yılları arasındaki devlet sanatçılığını halen sürdürmektedir.

Yunus Emre,

Olimpia (konseri) ilk Türk sanatçısı,

Paris Barclay Plak Şirketinde Yunus Emre ve Yöresel Eski türkülerden 45’likler ve uzun çalar,

Çağdaş Türk Şairleri, Şarkılı Şiirler – Beste Selmi ANDAK

Türkiye’nin her yerinde Halk Konserleri, Avrupa, Amerika, Afrika, Rusya, Yunanistan’da…

Kenan Işık’ın sahnelediği Şeyh Galip’in “Aşk Hastası“ oyununu oynadıktan sonra emekli oldu.

Rol aldığı oyunlardan bazıları;

“Hamlet Hamlet “İstanbul Şehir Tiyatroları”, Muhsin ERTUĞRUL

“Hamlet Ophelia “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Tarla Kuşuydu Jüliet”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Sezuan İyi İnsanı”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Fizikçiler “İstanbul Şehir Tiyatroları”(İskender Armağanı en iyi kadın oyuncu ödülü)

“Çil Horoz “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Kuşlar “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Nesrin”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Sinekler”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Üç Kuruşluk Opera”Kenter Tiyatrosu”

“Rozenbergler Ölmemeli “Dostlar Tiyatrosu” Genco ERKAL.

“Ölü Canlar “Paris National Thaatre-ParisTheatre de Liberte”(Fransızca oynamıştır.) Mehmet ULUSOY

“Orta Direk “Paris National Thaatre”[Fransızca oynamıştır.)

“Nazım Hikmet İnsan Manzaralarında “Paris National Thaatre” [Fransızca oynamıştır.)

“Aşk Hastası”İstanbul Şehir Tiyatroları” Kenan IŞIK

“Troya İçinde Vurdular Beni “Tiyatro Araştırma Laboratuvarı” Beklan ALGAN

“İstanbul Gözleri Mahmur (En iyi kadın oyuncu ödülü)

“Everest My Lord Sevim BURAK. Naz ERAYDA, Bülent ERKMEN

“Misyon – (Bir Devrimi Anmak) “Heiner MÜLLER” Paul PLAMPER

“Orkestra “Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu” Ali POYRAZOĞLU

“Nazım’a Armağan”13. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali”

“Giden Tez Geri Dönmez “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Keşanlı Ali Destanı “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Talihli Amele “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Kurban”, Berlin Schaubühne Tiyatrosu

“Keloğlan “, Berlin Schaubühne Tiyatrosu

“Hayvanlar Karnavalı”, İş Sanat, Işıl KASAPOĞLU

“Bir Sergiden Tablolar”, İş Sanat, Işıl KASAPOĞLU

“Peer Gynt”, İş Sanat” Işıl KASAPOĞLU

“Troyalı Kadınlar”, (TAL) Ayla Algan

“Britanica da öteki oynadığı oyunları tarihleri ile birlikte bulabilirsiniz.

Diskografi

Ayla Algan (1976 Coşkun Plak)

Aşka Veda (1977 Coşkun Plak)

Yunus Emre (1972 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı)

En İyileriyle Ayla Algan (2008 Ossi Müzik)

Filmografi

O Hayat Benim – 2014

Tut sözünü – 2014 ( Film )

Dantel söküğü – 2013 ( Film )

Bensiz – 2013 (Film )

Yüreğine Sor – 2009 (Film )

Ezber (Kısa Film) – 2009

Unutulmaz – 2009-….

Ayda – 2007

Şöhret Okulu – 2007

Binbir Gece – 2006

Öteki Türkiye’de Bir Cumhurbaşkanı – 2004

Patroniçe – 2004

Ziyaret – 2004

Arapsaçı – 2004

Aliye – 2004

Yadigar – 2004

Metropol Kabusu – 2003

Hızma – 2002

Havada Bulut – 2002

Biz Size Aşık Olduk – 2002

O da Beni Seviyor – 2001

Yıldız Tepe – 2000

Hanım Ağa – 2000

Üzgünüm Leyla – 2000

Kurşun Kalem – 2000

Harem Suare – 1999

Şükran Büfe – 1999

Sıdıka – 1997

Ali (Sakın Arkana Bakma) – 1996

Beşi Bir Yerde – 1996

Doktora Bak Doktora – 1994

Yaz Yağmuru – 1993

Kız Kulesi Aşıkları (Hera ile Leandros) – 1993

Seni Seviyorum Rosa – 1992

Dört Mevsim İstanbul: İstanbul Bir Özlemdir – 1990

Çil Horoz – 1987

Eksik Etek – 1976

Salak Bacılar – 1975

Gölgedeki Adam – 1970

Son Söz Benim – 1970

Yılan Soyu – 1969

Zilli Nazife – 1967

Ah Güzel İstanbul – 1966

Biraz Kül Biraz Duman – 1966

Yıldız Tepe – 1965

Karanlıkta Uyananlar – 1964

Aldığı Ödüllerden bazıları:

1965 Fizikçiler oyunundaki rolüyle “İlhan İskender Ödülü”

1967 “Ah Güzel İstanbul” filmi ile San Remo Bordighera Film Şenliği-Gümüş Ağaç Ödülü

1972 Devlet Sanatçısı

1973 Bulgaristan-Altın Orfe Şarkı Yarışması İkincilik Ödülü (Barış üstüne bir şarkı)

1972 Unicef Sanatçısı

1974 Olimpia Birinciliği

1977 Polonya-Sopot Festivali Pop Müzik Yarışması Birincilik Ödülü Kızılderililerin problemleri üstüne (kara kartal)

1978 Sopot Dünya Birinciliği; Şarkı-Yorum

1996 Türkiye Yazarlar Birliği En İyi Oyuncu Ödülü.

Birçok kurum, Lise, Üniversite, Dernek, Belediye, Kulüp, yılın sanatçısı, en iyi eğitmen, onur ödülü, başarı ödülü, Tiyatro onur ödülü, Kariyer ödülü vb. ödüllere layık görmüştür.