Faruk Bildirici: 'Müdahale' yerine 'arbede' diyen gazeteciler, yaptığınızın farkında mısınız?

Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, Akbelen Ormanı'nı savunan köylüler ve çevrecilere jandarma müdahalesini 'arbede' olarak duyuran gazetecileri eleştirdi.

Bildirici, "Müdahale, arbede, olay, şiddet, kargaşa, kavga gibi sözcükleri yerli yerinde kullanmak gerek. Dikkat etmeden polis ya da jandarmanın göstericilere müdahale ederek zor kullanmasını “arbede yaşandı” ya da “olay çıktı” diye anlatmak, şiddete meşruiyet kazandırmaya yol açar. Gazeteciler, demokratik ve barışçıl gösterilere, sivil itaatsizlik eylemlerine güvenlik güçlerinin gözünden bakmamalı, onların diliyle haberleştirmemeli." değerlendirmesini yaptı.

Bildirici farukbildirici.com'da yayımladığı yazısında, "Sözcü gazetesi, Akbelen ormanını savunan köylüler ve çevrecilerle ilgili habere 'Akbelen’de arbede çıktı tansiyon yükseldi' başlığını atmıştı. Ama bu başlığın hemen üzerinde 'Doğayı koruyanlar kendini ağaca zincirlemek istedi' deniyordu. Aslında başlık ve spot birbiriyle çelişiyordu. Bir yerde 'arbede' çıktığını söyleyebilmek için iki tarafın da şiddet kullanması, bir kavga çıkmış olması gerek. 'Arbede' sözlüklerde 'gürültülü kavga', 'çatışma', 'patırtı' olarak açıklanıyor." düşüncesini dile getirdi.

Bildirici şu ifadeleri kullandı:

"Oysa Akbelen’de, Limak Holding’in Yeniköy-Kemerköy Termik Santralı’nda kullanmak üzere kömür ocağı açma girişimine karşı ağaçları savunanlar, jandarmaya karşı şiddet kullanmamıştı. Jandarmayla kavga da etmemişlerdi. Orada olanlar Sözcü’nün haberinde şöyle aktarılıyordu:

“Bölgede nöbetlerini sürdüren köylüler ve çevrecilere gece yarısı 250 jandarma görevlisi müdahale etti. Yerde oturarak bekleyen üç kadının etrafını 14 jandarma çevirince gerginlik yaşandı. Kazdağları direnişçilerinden Füsun Kayra da beline bağladığı zincirlerle kendisini çam ağaçlarından birine bağlamak istedi. Jandarmalar Kayra’yı engelleyip gözaltına almak isteyince arbede çıktı. Nöbet alanından zorla çıkarılan kalabalık duruma isyan etti.”

Her ne kadar haberde de “arbede çıktığı” vurgulanıyorsa da aslında anlatılan bir kavga, karşılıklı şiddet kullanma hali değil. Hatta müdahale, direnişle karşılaşınca “orantısız şiddet”e dönmüş.

Neticede 250 jandarmanın 50 kadar direnişçiyi zor kullanarak ormandan çıkarmasını anlatıyor bu haber. Ama olanları tanımlamada tam bir kafa karışıklığı sergileniyor. Haberde, başlık ve spotlarında Akbelen ormanlarında yaşananlar “arbede”nin yanı sıra “müdahale” ve “orantısız şiddet” fiilleri ile ifade ediliyor.

Jandarma köylüleri darp etmiş

Ne yazık ki, Akbelen’de yaşananları tanımlamadaki bu kafa karışıklığı, sadece Sözcü’de yaşanmadı.

Sözcü’nün haberini alıntılayan T24 sitesi “Milas Akbelen Ormanı'nda ağaç kesimine karşı nöbet sürüyor; jandarma ile çevreciler arasında arbede yaşandı”, MedyaFaresi “Akbelen direnişi: Jandarma ile çevreciler arasında arbede çıktı” başlıklarında “arbede” sözcüğünü kullanmıştı. GazeteDuvar, “Jandarma, Akbelen’de orman nöbetindeki köylüleri otoyola sürükledi” ve Evrensel “Akbelen ormanından müdahaleyle çıkarılan köylüler: Limak’ı değil ormanı koruyun” haberlerinin içinde “arbede”den söz ediliyordu.

Ormanda yaşananları aktaran ender gazetelerden olan Cumhuriyet, Birgün ve Gazete Pencere’nin haberlerinde ise olaylar “jandarmanın müdahalesi” olarak anlatılmış: “arbede” denilmemişti. Cumhuriyet’in haberinde “Köylülerin alandan gitmeyeceklerini söylemeleri üzerine iddiaya göre darp edilerek 200 metre ileriye götürüldüler” bilgisi de veriliyordu. Yani köylüler ve çevreciler, müdahale eden jandarmaya karşı şiddet kullanmamışlar; bizzat onlar “darp” edilmişler, onlara şiddet kullanılmıştı."