Hamilelere uyarı: Risk çok fazla, mutlaka aşı olun!

Koronavirüs salgınında dördüncü pik yaşanırken aşısız ya da eksik aşılı gebe ölümleri giderek artıyor. Çok sayıda gebe kadın, çocuklarına bir zarar geleceği endişesiyle aşı olmuyor. Kafalar karışık. Birgün'den Buse İlkin Yerli, gebelerin aklındaki olası soruları, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, İstanbul Tabip Odası (İTO) Covid-19 İzleme Grubu Üyesi Uzm. Dr. Melahat Cengiz’e sordu.

İşte yanıtlar…

Gebeler neden aşı olmalı?

Gebe bir kadında Covid-19, kendi yaş grubundaki diğer kadınlardan daha ağır seyrediyor, artık bu biliniyor. Çünkü Covid’in kendisi miktrotrombüsler yaparak organlara zarar veriyor ve gebe kadınlarda mikrotrombüslere eğilim daha fazla. Bu nedenle sağlıklı gebelik için aşı olmalılar.

Neden gebeliğin üçüncü ayından sonra aşı olunması öneriliyor?

Üçüncü aydan önce önermememizin nedeni aslında aşının kendisinden kaynaklı değil, aşıya bağlı yan etkileri araştırmak için. Gebeliğin ilk üç ayı, organogenez dediğimiz organ taslaklarının oluşum sürecidir. Bu dönemde metabolik hastalıklar ve genetik hastalıklara bağlı düşük görülebilir. Aşıların bu dönemde yapılması, olası düşükler için kafa karışıklığı yaratacaktır. Sorun aşının kendisi değildir, aşının olası yan etkileriyle genetik düşüklerin karıştırılmaması amacıyla bu uyarı yapılmıştır.

Emziren anneler aşı olmalı mı?

Aşının bebeğe zararlı bir etkisi yoktur, bu nedenle emziren anneler rahatlıkla aşı olabilir. Farklı yan etkiler ile ilgili faz çalışmaları yapılmıştır. Bilinen yan etkiler (baş ağrısı, kas ağrısı, kısa dönemli ateş, nadiren alerjik etkiler) dışında bir etki görülmemiştir.

Hangi aşı neye göre tercih edilmeli?

Şu an için Delta varyantına karşı en etkin aşı mRNA aşılarıdır. İnaktif aşıların bu konuda yeterli onaylı çalışmaları bildirilmedi. Bu nedenle dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan aşılar, mRNA aşıları.

Gebe kalmak isteyenler aşı olmalı mı, bir sakıncası olur mu?

Gebe kalmak isteyen, kendisinin ve bebeğinin sağlığını düşünen her anne adayı aşı olmalıdır. Bu konuda tereddüde yer yoktur.

Gebe ölümleri artarken Sağlık Bakanlığı neden sessiz?

Bakanlığın sessiz kalması yönetim becerisinin eksik olmasından. Türkiye toplumunun yalnızca yüzde 48’inin çift doz aşı olması, ülkenin ve yönetenlerin utancı olmalı. En ufak demokratik eyleme izin vermeyen yönetim, ne yazık ki binlerce aşı karşıtının gövde gösterisine de sessiz kaldı. Bakanlığın acilen harekete geçmesi gerekiyor.

***

Başkent’te bu yıl 12 gebe can verdi, hepsi aşısız

Ankara’da bu yıl tümü aşısız olan 12 gebe yaşamını yitirdi. Ankara İl Sağlık Müdürü Zülfikar Akelma, yoğun bakımda yatan hastaların yüzde 90’ına yakınının aşısının tam olmadığını, bunların içinde gençlerin ağırlığının arttığını, diğer grubun ise gebeler olduğunu söyledi. Akelma, “Bu yıl Covid-19 nedeniyle 12 gebe, anne ölümü var. İçimizi yakan durumlar bunlar. Bu anneler genç anneler. Hepsi ya gebelik dönemine ait ya da gebelikten sonrası 42 günlük dönemdeki ölümleri kapsıyor. Bunların 5’i Ankara’da ikamet ediyor, 7’si çevre illerden bize sevk edilen hastalarımızdan oluşuyor. Bu 12 hastaya baktığımızda hepsi aşısız grup” dedi. Hamilelerin mutlaka aşı olması gerektiğini vurgulayan Akelma, “Ağır bir tabloyla karşılaşmak istemiyoruz. Gebelerin aşı olmasının bebeğine herhangi bir zararı yok. Tam tersine aşı oldukları zaman ortaya çıkan antikorlar bebeği koruyucu dahi olabilir, faydalı olur. Herhangi bir sakınca yok. Bu konuda yeterince bilimsel verimiz mevcut. Aşımızı olalım” diye konuştu.

***

Trabzon’da beş kat vaka artışı

Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Kliniği Sorumlusu Prof. Dr. Yeşim Bayoğlu Tekin, koronavirüse yakalanan gebe sayısında önemli bir artış yaşandığını söyledi. Geçen yıla göre bu sayının 5 kat arttığını belirten Tekin, “Hatta birkaç ay öncesiyle kıyasladığımızda bile bariz bir artış söz konusu. Genç hastalardan oluşuyor. Aşılanma oranlarımız çok düşük” ifadelerini kullandı. Gebelerin çoğunun önyargılar nedeniyle aşı yaptırmadığını kaydeden Tekin, “Vaka sayısındaki artışı buna bağlıyoruz. Haftalık aktif Covid-19 enfeksiyonu sayımız yaklaşık 150 civarında. Bunların da yaklaşık yüzde 20’sini hastaneye yatırarak takip ediyoruz. Covid-19’lu gebelerin yoğun bakıma girme risklerinin de arttığını gözlemliyoruz” dedi.