AKP, CHP'li belediyeleri bitirmeye karar vermiş

AKP’nin yerel seçimlerde Ankara, İstanbul ve İzmir başta olmak üzere birçok belediyeyi kaybetmesinin tartışması hala devam ederken, iktidar belediyelerle ilgili dikkat çeken bir düzenleme yaptı. AKP'nin yeni yaptığı düzenleme, belediyeleri adeta çalışamaz konuma getiriyor.

Belediyelerin yapım işlerini Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığına devir ettiği metro ve şehir içi raylı ulaşım sistemlerinin ücreti, iş tamamlandıktan sonra maliyet bedelleri üzerinden Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ödeniyordu. Yapılan değişiklikle geri ödemenin usul ve esasları değiştirildi. Daha önce yapılan metro maliyetlerinin yüzde 15’i kesilerek, belediyenin borcu hazineye taksitler halinde ödenirken, Mayıs 2019’daki düzenleme ile belediyelerin genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 5’inin alınmasına karar verildi.

Peki bu durum belediyeleri neden çalışamaz hale getiriyor?

Belediye gelirlerinin büyük bölümünün genel bütçe vergi gelirleri olduğu için hükümetin belediyelerden aldığı ücrette ciddi oranda artıyor.

Örneğin Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin metro giderleri için, 2018 yılında hükümet 34,9 milyon TL alırken, 2019 yılında 226,5 milyon TL alacak. Yine Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden 2016 yılında 25,8 milyon, 2017 yılında 33,3 milyon TL metro maliyeti ücret kesintisi yaparken, 2020 yılında 249,1 milyon TL, 2021 yılında ise 274 milyon TL ücret kesilecek.

Konuyla ilgili Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin resmi internet sayfasında da açıklama yapıldı. Açıklamada, Bakanlığın bu değişikliğin “belediyelerin lehine” şeklindeki sözlerinin doğru olmadığına dikkat çekildi. Belediye açıklamasında, “Savunulabilecek bir yanının olmadığı ve sürdürülmesinin olanaksız olduğu değerlendirilen % 5 kesinti uygulamasından vazgeçilmesinde veya makul seviye çekilmesinde sayısız yarar vardır” diyerek düzenlemenin geri çekilmesini istedi.

Metronun ve raylı ulaşımın bir kamu hizmeti olduğuna dikkat çekilen açıklamada şu ifadelere de yer verildi:

“Örneğin; metro bilet ücretleri son olarak 06.01.2017 tarihinde belirlendiği, aradan geçen 2,5 yıl içinde ülkemizde hemen her şeye zam yapılmış olduğu halde metro bilet ücretlerine zam uygulanmamıştır.

Yasal düzenlemeler ve toplu taşımacılık hizmetlerinin gereği olarak, yolcuların bir bölümünden (65 yaşını dolduranlar, gazi ve eşi, şehit dul ve yetimleri, harp veya vazife malulleri, sarı basın kartı sahipleri, emniyet ve jandarma personeli, belediye zabıtası, engelliler, Harcırah Kanununa göre memuriyet mahalli dahilinde seyyar olarak vazife gören tahsildar, posta dağıtıcısı vb.) ücret alınmamaktadır.

Ayrıca öğrenci; öğretmen, 60 yaşını doldurmuş vatandaşlar vb. içinde de indirimli tarife uygulanmaktadır.

Son üç yılı kapsayan dönemde:

EGO’ya ait otobüslerle seyahat edenlerin % 26’sı, metro ve raylı sistem hatlarında seyahat edenlerin ise %13,5'inin ücretsiz seyahat ettiği görülmektedir.

Yasalara dayalı olarak bu kesimlere ücretsiz/ indirimli tarifeden verilen taşıma hizmetleri karşılığında merkezi yönetim tarafından, EGO’ya (Özel halk otobüsü işletmecilerine otobüs başına aylık 1.330 TL yardıma benzer ) bir destek ödemesi dahi yapılmamaktadır.

Bunların EGO’ya önemli bir maliyet yüklediği, EGO’nun bu yükü taşıyamayacağı, zarar edeceği açıktır. Nitekim EGO yıllardır sürekli zarar etmekte ve zararları belediye tarafından sağlanan kaynaklarla kapatılmaktadır.”