Cezaevinde bulunan trans kadın Buse, TBMM gündeminde

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, cezaevinde bulunan trans kadın Buse'nin ameliyatının engellenmesi konusunu Meclis gündemine taşıdı.

Gülüm Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesinde, "Buse'nin ameliyatı neden engelleniyor?" diye sordu.

Soru önergesinde, hapishanelerde özellikle trans kadınlara yönelik yaklaşımların “ırkçılık” boyutuna ulaştığı ve bu durumun LGBTİ+ ve insan hakları alanındaki STÖ’lerin raporlarına yansıdığı kaydedildi. "Mahpusların neredeyse tamamı erkek hapishanelerinde tutulmakta, kapasite yetersizliği gerekçesiyle de çoğu, tekli hücrede tutulmaktadır" denen önergede, cezaevinde bulunan Trans kadınların cezaevine girişlerinden itibaren hastane ve mahkemeye giriş süreçlerinde de erkek gardiyanlar tarafından aranması, kantinlerden ihtiyaçlarını temin edememeleri yaşanan kötü muamelelere örnek olarak gösterildi.

Bu nedenlerle cinsiyet geçiş ameliyatlarının kişinin ruh sağlığı açısından zorunlu olmasının yanı sıra hapishane koşulları yönünden de büyük önem taşıdığı ifade edilen önergede şunlar ifade edildi:

"Metris 2 Nolu T Tipi Erkek Hapishanesinde tutulan trans kadın mahpus Buse’nin, cinsiyet geçiş ameliyatı olabilmek için yıllardır verdiği mücadele devam etmektedir. Buse, 2018’in Temmuz ayında 38 gün süren ölüm orucunu, Mahkemenin “ameliyat izni” kararı üzerine sonlandırmıştır. Ancak ameliyatı, Adalet Bakanlığının “ameliyat zorunludur ancak aciliyeti yoktur” gerekçesiyle engellenmiştir. İhlalin devam etmesi ile 31 Ocak 2019’da yeniden ölüm orucuna giren Buse, Hapishane idaresinin “ameliyatın yapılacağını taahhüt etmesiyle” bir kez daha eylemini sonlandırmış fakat ameliyatı gerçekleştirilmemiştir. Ağustos 2019’da cinsel organını kesen Busegeçtiğimiz günlerde basına hitaben yazdığı mektubunda ise dayanacak gücünün kalmadığını, ameliyatının bekletilmesi durumunda yaşamına son vereceğini belirtmektedir."

Bu bağlamda HDP'li Gülüm, Bakan Gül'e şu soruları yöneltti;

Cinsiyet geçiş ameliyatına ilişkin emsal karara ve süreçle ilgili bütün prosedürlerin yerine getirilmiş olmasına rağmen Buse’nin cinsiyet geçiş ameliyatı neden engellenmektedir?

Buse’nin cinsiyet geçiş ameliyatının engellenmesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. ve 14. maddelerine aykırı değil midir?

Trans kadın mahpus Buse’nin ameliyatının bekletilerek yaşam hakkının riske atılmasından kim sorumludur?

Buse’nin basına hitaben gönderdiği mektup bilginiz dâhilinde midir? Bir an önce talebinin karşılanması için herhangi bir girişiminiz olacak mıdır?

Cinsiyet geçiş ameliyatına ilişkin emsal karar bulunmasına rağmen uygulamadan kaynaklı mağduriyetler devam etmektedir. Keyfi uygulamalarla engellenen sürecin, LGBTİ+ ve insan hakları alanındaki STÖ’lerin müdahilliğinde adil ve etkin şekilde yürütülmesi amacıyla planladığınız bir çalışma var mıdır?

2015 yılından 2019 Eylül ayına kadar Türkiye hapishanelerinde cinsiyet geçiş ameliyatı için başvuran hükümlü ve tutuklu sayısı kaçtır? Yapılan başvuruların kaçına ne şekilde yanıt verilmiştir?

2016 yılından 2019 Eylül ayına kadar trasların olduğu hapishanelere sevk edilmek için başvuruda bulunulmasına rağmen nakli yapılmayan mahpus sayısı kaçtır? Gerekçesi nedir?

Bakanlığınız bilgi edinme başvuruları ve soru önergeleri olmadan neden LGBTİ+ mahpuslara ilişkin veri paylaşmamaktadır?

LGBTİ+ mahpusların şiddete, kötü muameleye ve ayrımcılığa uğramasını engellemek üzere Bakanlığınız tarafından nasıl tedbirler alınmaktadır?