CHP'den 'çiftçilerin borçları ertelensin' çağrısı

CHP Genel Başkan Yardımcısı Orhan Sarıbal, çiftçi borçlarına ilişkin "2020 yılında hiçbir borcun geriye ödemesi yapılmasın. Bütün borçlar faizsiz olarak 2021 yılına ertelensin. Bütün takip, icra, haciz işlemleri durdurulsun. 2021'e kadar derli toplu bir çalışma yürütelim, bu borçları en az 2-10 yıl yapılandıralım. Çünkü başka türlü çiftçinin bu borçlardan kurtulma şansı yok." dedi.

Sarıbal, parti genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin 2 yıl önce geçtiği "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi"nin tarıma yaramadığını, istihdamın, büyümenin, çiftçi borçlarının ve ithalatın kötü bir noktaya geldiğini söyledi.

Tarımsal hasılanın 2017'de 51,9 milyar dolarken, bunun 2018'de 44,9, 2019'da ise 48,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirten Sarıbal, son 2 yılda 10,4 milyar dolarlık bir kaybın olduğunu ifade etti.

Sarıbal, tarımsal hasılada son 10 yıldaki kaybın 107,3 milyar doları bulduğunu vurgulayarak, tarımsal hasılanın yüzde 30 düşüşle rekor kırdığını savundu.

AKP iktidarları döneminde Türkiye'nin toplam büyüme oranı yüzde 5,6 seviyesindeyken, tarımsal büyümenin yüzde 2,7'de kaldığına dikkati çeken Sarıbal, "Son 2 yılda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde bu oran daha da düşerek yüzde 2,5'e gerilemiş durumda. Tarımda kişi başına düşen milli gelir 3 bin dolar seviyesinde." diye konuştu.

Sarıbal, tarımsal istihdam alanında gerilemelerin yaşandığını, son 2 yılda 778 bin kişinin tarımdan çekildiğini ifade ederek, 2018'in nisan ayında 706 bin 409 kişi tarım sigortalıyken, nisan 2020'de bunun 585 bin 386 kişiye düştüğünü aktardı.

Sarıbal, 2018'de bir çiftçinin aylık sigorta primi 583,48 lira iken 2020'de bunun yüzde 56,6 artarak 913,80 liraya geldiğine dikkati çekerek, "Çiftçinin geliri 3 bin dolar seviyesinde, bu aşağı yukarı 20 bin lira ediyor. 913 lirayı 12 ile çarptığınızda yaklaşık 11 bin liraya denk gelir. Yani 20 milyar geliri olan bir kişi, 11 bin lira Bağ-Kur sigorta primi ödeyecek. Yani kişi başına düşen milli gelir payının yüzde 50'sini sigortaya ödeyecek. Böyle bir şey olabilir mi?" dedi.

"Borç kontrol edilemez hale geldi"

Çiftçinin, zorunluluktan dolayı tarımdan koptuğunun altını çizen Sarıbal, çiftçilerin, 2018 temmuzda bankalara 99,9 milyar, Tarım Kredi'ye ise 7,6 milyar lira borçluyken, 2020 mayıs ayında bunun bankalara 118,1 milyara, Tarım Kredi'ye ise 10 milyar liraya çıktığını söyledi.

Takipteki borç sarmalının da büyüdüğünü anlatan Sarıbal, son 2 yılda tarım ve hayvancılıktaki cari açığın büyüdüğünü, tarımda kullanılan elektriğin, gübrenin, ilacın, yem, sulama ve mazotun zamlandığını ifade etti.

"Borçları yapılandıralım"

Sarıbal, açıklamasının ardından kendisine yöneltilen "Çiftçiler, ertelenen borçlarını sonbaharda ödemeye başlayacak. Bununla ilgili yorumunuz nedir?" sorusuna, şu yanıtı verdi:

"Bu borcun büyüklüğü artık kontrol edilemez bir hale geldi. Takipteki borç miktarı 5,4 milyarken, belki o günlerde çok daha yukarı çıkacak. Yani takiple, icrayla tahsil edilmek istenen borç miktarı çok hızlı artacak. Önerimiz, 2020 yılında hiçbir borcun geriye ödemesi yapılmasın. Bütün borçlar faizsiz olarak 2021 yılına ertelensin. Bütün takip, icra, haciz işlemleri durdurulsun. 2021'e kadar derli toplu bir çalışma yürütelim, bu borçları en az 2-10 yıl yapılandıralım. Çünkü başka türlü çiftçinin bu borçlardan kurtulma şansı yok. Eylül-ekimden itibaren ciddi bir takip sürecinin olacağını görüyoruz, hele kasım-aralıkta çok daha ciddi borç takibi olacak. Bu dediklerimizi yapmazsa, buradan doğru hükümet bir tavır ortaya koymazsa çitçinin 2020'nin sonbaharı ve kışı eziyet olacak."