Yeni vatandaşlık görevi: 'Sandığı terketmeme'

HÜSEYİN ŞİMŞEK/ BİRGÜN- İktidar lehine oy kullandığını belgelendirenlerin Cumhuriyet altını almasından bazı okullarda mühürsüz oy pusulalarının kullandırılmasına kadar pek çok iddia gün boy Adil Seçim Platformuna iletildi.

Denizli’de mühürsüz oy pusulası
Adil Seçim Platformuna gelen çok sayıda ihbar arasında 16 Nisan Referandumu’na damgasını vuran, “mühürsüz oy pusulaları” iddiaları da yer aldı. Denizli’nin Pamukkale ilçesinde bulunan Kınıklı Atatürk Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’nde bulunan 1183 numaralı sandığın oy pusulalarında mühür olmadığı ifade edildi. Mühürsüz pusulalara yönelik itirazların ise sonuçsuz kaldığı öne sürüldü.

Kabine çantayla girdiler
İhlal iddiaları arasında oy kullanma usullerinin ihlalleri de yer aldı. Edinilen bilgilere göre, Kayseri’de bulunan Mehmet Sepici 60’ncı Yıl Cumhuriyet İlköğretim Okulu’ndaki 1268 numaralı sandıkta seçmenler oy kabinine çantalarıyla ve telefonlarıyla girdi. Bazı seçmenler kullandıkları oyun fotoğrafını çekti. Çantayla ve telefonla kabine girişe yönelik itirazların ise sandık görevlilerince dikkate alınmadığı iddia edildi.

“Sandık görevlilerine saldırı” bilgisi
Bölge illerinde sandık görevlilerine yönelik saldırı haberleri gelirken İstanbul’da da bazı partilerin mahalle temsilcilerinin sandık görevlilerini darp ettiği iddia edildi. İstanbul Kâğıthane’deki Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulu’nda mahalle temsilcilerinin muhalefetin sandık görevlilerine saldırdığı belirtildi.

Üç oya bir altın iddiası
Ankara’nın Çamlıdere ilçesinde ise oy kullanan aynı aileden üç kişiye bir altın verildiği iddia edildi. Edinilen bilgilere göre, Çamlıdere’de bir köy okulunda Cumhur İttifakı’na oy veren aynı aileden üç kişiye kullandıkları oy belgelendiği takdirde bir Cumhuriyet altını verildi.

Sandıklar korucu köylerinde
Özellikle HDP’nin itiraz ettiği ancak YSK’nin karara başladığı “sandık taşıma işlemi” de beraberinde ihlal iddialarını getirdi. Siirt’te bir köyün sandıklarının tamamının korucu köyüne taşındığı ve korucuların da “HDP’ye ve CHP’ye tek oy çıkmayacak” şeklinde seçmeni tehdit ettiği iddia edildi.

“Görevli, seçmenin oyunu kullandı”
Adil Seçim Platformu’nun seçim iletişim merkezine gelen iddialar arasında her seçim döneminde karşılaşılan, “sandık görevlisi seçmen yerine oy kulandı” gelişmesi de eklendi. Antalya’nın Kepez ilçesindeki Perihan Esat İlköğretim Okulu’ndaki 1238 numaralı sandığın bir görevlisinin, oy kullanmakta zorlanan yaşlı bir yurttaş yerine kabine girerek oy kullandığı öne sürüldü.

İstanbul’da ihlaller zinciri
İstanbul Arnavutköy’deki Yunus Emre Ortaokulu da ihlal iddialarının dillendirildiği yerler arasında yer aldı. Bu okuldan bir sandık müşahidi, Adil Seçim Platformu’na bildirdiği ihbarında, seçmenler kabinlere cep telefonları ile girdi. Sandık görevlilerinin herhangi bir uyarıda bulunmadığı 1428 numaralı sandık seçmenleri bir süre oyunu kullanmak için girdiğini belirtti ve kabinde telefonla fotoğraf çekebildiği kaydedildi. İhlaller hakkında tutanak tutulmadığı da belirtildi.

Mersin’de de ihlal
Mersin’in Toroslar ilçesi de ihlal iddiaları ile gündeme geldi. Edinilen bilgilere göre, bu ilçede bulunan Çağdaşkent Anadolu Lisesi’ne girmek isteyen bir yurttaşın üzerinden çok sayıda oy zarfı ve iki adet de mühür çıktı. Müşahitler tarafından fark edilen vatandaş hakkında tutanak tutuldu.

‘İhlalleri görünür kılmaya çalıştık’
Adil Seçim Platformu Koordinatörü Egemen Aldoğan, BirGün’e ihlallere ilişkin değerlendirmeler yaptı. Aldoğan, “HDP, CHP, Saadet Partisi ve İYİ Parti başta olmak üzere çeşitli siyasi partiler ve 12 sivil toplum kuruluşundan temsilcinin destek verdiği bir platform olduk ve seçimin tüm aşamalarını takip ettik. İhlal iddiaları çok ciddiydi ve bunları değerlendirmeye aldık. Her seçim dönemi olan bu ihlalleri görünür kılmaya çalıştık” dedi.

***

Suruç’ta blok oy kullanıldı araçtan oy pusulaları çıktı

14 Haziran’da Suruç’ta seçim çalışmaları sırasında 4 kişinin öldürülmesinin ardından gergin olan Urfa’da birçok seçim ihlali yaşandı.

Urfa’nın Suruç ilçesinde seçim çalışmaları sırasında adı, dört kişinin ölümüyle sonuçlanan olaya karışan AKP Milletvekili Adayı İbrahim Halil Yıldız’ın korumalarıyla okulları tek tek dolaştığı, AKP ve Erdoğan lehine blok oy kullandırdığı iddia edildi. Sandığa toplu oy atılması kayıt altına alınırken durdurulan bir araçta oy pusulaları ele geçirildi. Suruç’ta GAP Anadolu Lisesi’nde sandığa fazladan oy atanlar, müşahitler tarafından yakalandı. 1043 No.lu sandıkta yaşanan olay, müşahitler ve sandık kurulu üyeleri tarafından fark edildi. O anlar bir müşahit tarafından cep telefonu ile kayıt altına alınıp, sosyal medyada paylaşıldı. Görüntülerde kaydı alan şahsın “Sayın başkan gördünüz paket oy atıldı şahitsiniz” dediği anlaşıldı. HDP PM üyesi Avukat Hidayet Elmek, AKP’li Halil İbrahim Yıldız’ın yakınlarının 10 sandığa girmeye çalıştıklarını, görevlileri darbettiklerini, toplu oy atmaya kalkıştıklarını ve kentte konvoy halinde silahlarıyla dolaştıklarını belirtti. Elmek, CHP ve HDP Heyetlerinin veri topladığını ve olayı incelediğini belirterek Valilik ile görüşmede olduklarını söyledi.

Müşahitler darp edildi
Urfa’da 30’a yakın köyde müşahitleri baskıyla uzaklaştırdığı kaydedildi. Suruç’ta darp edilen bir sandık görevlisi “Suruç’ta yoğun hak ihlalleri yaşanıyor. 4 okulda toplu oy kullanma ve yurttaşları darp etme iddiaları var” dedi.

Suruç’ta 4 çuval oy pusulası ele geçirildi
Suruç’ta öğle saatlerinde de polisin havaya ateş açarak durdurduğu otomobilde, okullara götürülmek üzere önceden mühürlendiği ileri sürülen 4 çuval oy pusulası ele geçti. Otomobildeki 3 kişi gözaltına alındı.

YSK Başkanı Sadi Güven, Urfa Eyyübiye ve Suruç’te yaşanan seçim ihlallerine dair açıklama yaptı. Güven, yaptığı açıklamada, “Suruç’taki bazı sandıklara yönelik asayişle ilgili iddialar konusunda, idari ve adli işlem için gerekli girişimlerde bulunulmuştur” dedi.

Urfa Valisi Abdullah Erin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Suruç’taki seçim ihlali haberleriyle ilgili ‘algı çalışması yürütülmek istendiğini’ öne sürdü.

Fakıbaba ‘ihlalleri’ yalanladı
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, Güven’in ihlal ile ilgili soruşturma başlatıldığını söylediği Urfa Suruç’taki seçim ihlali iddialarıyla ilgili, “Şanlıurfa’da olaylar var, Suruç’ta olaylar var...’ Böyle bir şey bana gelmiş değil.” dedi.

Öte yandan Suruç’ta yaşananlara ilişkin BirGün’e açıklamada bulunan Avukat Damla Atalay, şunları söyledi: “Suruç’ta Gap Anadolu Lisesi 1043 No’lu sandıkta daha önce yapılan ihlallere ilişkin tutanakları kontrol etmek istemem üzerine Başkan tarafından dışarı çıkarılmak istendim. Şikâyet dilekçesi yazdım, Başkan tutanak defterine dâhil geçirmeyi reddetti. Yine ‘blok oy kullanıldı’ diye şikâyette bulunan avukat bir arkadaşı tehdit ettiler. Sandık başkanına şikâyet dilekçesi sundum ve tutanak defterine yazmadı. Buna ilişkin tutanağıma tanık olanlardan imza istedim, onları da tehdit etti, ‘İmzalarsanız işlem yaparım hakkınızda’ diye. Kolluk çağırdı, ‘Çıkaracaksınız yoksa işlem yaparım’ diye bağırdı. Bir de polise diyor ki, ‘Çıkarın su kadını varlığından rahatsız oluyorum. İstemiyorum burada çıkacaksınız yoksa hakkınızda işlem yaparım.’”

***

Muhtardan tehdit, müşahitlere engel

İnsan Hakları Derneği (İHD) seçim günü yaşanan ihlalleri ara raporla duyurdu. Rapor, İHD seçim gözlemcilerinin genel merkeze ulaştırdığı bilgilere göre saat 14.30’da hazırlandı. Raporda Türkiye’nin birçok yerinde kampanya materyallerinin toplanmadığı, bu konudaki YSK kararına uyulmadığı ifade edildi. İHD Genel Merkez’in duyurduğu ihlaller şöyle:

İçişleri Bakanlığı müşahit kartı
Erzurum ve Ağrı başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde üzerinde İçişleri Bakanlığı ibaresi bulunan “Seçim Görevlisi Tam Erişim” bilgisini içeren yaka kartlarının sivil ve resmi polisler ile sivil yurttaşlar tarafından taşındığı görüldü. Bu durumun seçimleri manipüle etmeye dönük girişim olma ihtimali yüksek.

Diyarbakır’da ihlaller
Diyarbakır Bağlar Mesut Yılmaz İlköğretim Okulu’nda elinde boş zarflarla gezen bir şahıs, sandık görevlileri tarafından yakalanarak polislere teslim edildi. Aynı ilçede Akkoyunlar ilköğretim okulunda çok sayıda mühürsüz oy pusulası yakalandı. Benzer şekilde, Yunus Emre İlköğretim Okulu’nda AKP’li görevliler dışında sandık görevlilerinin okula alınmadığı, itirazlardan sonra diğer partilerin görevlilerinin alındığı bilgisi edinildi. Diyarbakır ili Çınar ilçesi Çataltarla köyünde korucuların halka oy kullandırtmadığı belirtildi. Diyarbakır ili Kulp İlçesi Koçgar köy yolunu kapatan korucular HDP’li sandık görevlilerinin köye girişini engellendi.

Mardin’de muhtardan tehdit
Mardin’in Derik ilçesi Adak köyünde muhtarın halkı tehdit ederek seçmenleri açık oy kullanmaya zorladığı bilgisi verildi.

İzmir’de plakasız araçlar
İzmir’de çok sayıda okul önünde plakasız araç dolaştığına dair bilgiler geldi.

Ankara’da müşahitlere engel
Ankara’nın Çankaya ilçesindeki Sokullu Mehmet Paşa Anadolu Lisesi 2425 No’lu sandıkta listede adı olmamasına rağmen sandık görevlisinin iki kişiye oy kullandırttığı bilgisi edinildi. Ankara Sincan’daki Akbilek İlköğretim Okulu’nda Oy ve Ötesi müşahitleri AKP ve MHP tarafından engellendi. Müşahitler polis tarafından zorla okul dışına çıkartıldı.

Siirt’te açık oy
Siirt’in Pervari İlçesi Doğanköy’de açık oy kullandırıldığı bilgisi verildi.