OHAL sonrasına ilişkin düzenlemenin ilk bölümü kabul edildi

OHAL sonrasına ilişkin önemli düzenlemeler içeren Kanun Teklifi'nin, birinci bölümü TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Yeni yasaya göre, valiler, kamu güvenliğinin, olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı sınırlayabilecek.

Terörle mücadelede yeni düzenlemeler içeren "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 13 maddesinin yer aldığı birinci bölüm, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Kabul edilen maddelere göre, valiler, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlayabilecek.

Kanun teklifinde öne çıkan maddeler şöyle:

- Üç yıl süreyle, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu'nca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapılarla irtibatı olduğu değerlendirilen yargı ve yüksek yargı üyeleri meslekten çıkarılabilecek.

- Kamu görevinden çıkarıldıktan sonra görevine iade edilmesine karar verilenlerin eski kadro ve pozisyonuna atanması esas olacak. Müdür yardımcısı ve üstü pozisyonunda bulunanların atamasında ise daha önceki pozisyon unvanları dikkate alınacak.

- TMSF, terörle bağlantılı olduğu öne sürülen şirketlere, 3 yıl daha kayyım atayabilecek.

- Milli Güvenlik Kurulu'nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğu değerlendirilmesi sebebiyle kamudan çıkarılan asker ve polislerden mahkeme kararıyla görevine iade kararı verilenler ile OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu'nda başvurusu kabul edilenlerden, eski kadrolarına dönmeleri bakan onayı ile uygun görülmeyenler Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bünyelerinde kurulacak araştırma merkezlerinde istihdam edilecek.

- Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu'nun salt çoğunluğu, Yargıtay Daire Başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu, Danıştay Daire Başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık Kurulu, hakim ve savcılar hakkında Hakim ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nca, askeri hakimler hakkında Milli Savunma Bakanı'nın başkanlığında, bakan tarafından seçilen iki askeri hakimden oluşan komisyon, Sayıştay meslek mensupları hakkında da Sayıştay Başkanı'nın başkanlığındaki komisyon meslekte kalmalarına ya da meslekten çıkarılmalarına karar verecek.

- Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'na "önleme araması" başlığıyla eklenen maddeye göre, tehlikenin ve suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş sulh ceza hakimi kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde askeri birlik komutanının ya da askeri kurum amiri, hukuk hizmetleri başkanı ve birim amirinin yazılı emri üzerine, askeri mahallerde kişilerin üstü, araçları, özel kağıtları ve eşyası aranabilecek, gerekli tedbirler alınacak, suç delilleri koruma altına alınacak.

- Arama talep yazısında, arama için makul sebeplerin oluştuğunun gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekecek. Arama kararında veya emrinde aramanın sebebi, konusu ve kapsamıyla yapılacağı yer, zaman ve geçerli olacağı süre belirtilecek. Aramanın sonucu, arama kararı veya emri veren merci ya da makama bir tutanakla bildirilecek. Konutta ve yerleşim yerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamayacak.

- Asker kişiler dahil askeri mahallere girmek veya çıkmak isteyenler, duyarlı kapıdan geçmek zorunda olacak. Bu kişilerin üstleri duyarlı kapının ikaz vermesi halinde metal dedektörle kontrol edilecek, eşyaları teknik cihazlardan ve güvenlik sistemlerinden geçirilecek, aracı teknik cihazlarla gerektiğinde elle kontrol edilebilecek.

- Şüphe halinde veya bu cihazların bulunmadığı yerlerde, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın kontrol elle yapılabilecek. Teknik cihazların ikazının sürmesi halinde, bu kişiler ancak elle kontrolü kabul ettikleri takdirde askeri mahallere girebilecek.

- Teklifle 2017 yılında yapılan değişiklikle sıkıyönetim rejimi Anayasa'dan çıkarıldığından, bu düzenlemeye uyum için Sıkıyönetim Kanunu yürürlükten kaldırılıyor.

- AİHM'in ihlal kararı dışında dostane çözüm ve tek taraflı deklarasyon gibi usullerle sonuçlandırılan başvuruları da "yargılamanın yenilenmesi" sebepleri arasına alınıyor. Böylece, dostane çözüm veya tek taraflı deklarasyonla sonuçlandırılan başvurularda, ihlal kararı verilen başvurularda olduğu gibi yeniden yargılama yoluna başvurulabilmesi mümkün hale getiriliyor, AİHM önündeki başvurularda ihlal kararı verilmesinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.