Eski AİHM Yargıcı Türmen: İnsan hakları hiçbir devletin içişleri değildir
Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı Rıza Türmen, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “istenmeyen kişi ilan edilmeleri için talimat verdim” açıklamasıyla tırmanan büyükelçi krizini derlendirdi.
Türmen, “30 Kasım’da Bakanlar Komitesi Osman Kavala davasını görüşmek üzere toplanacak. Büyük olasılıkla üçte iki çoğunlukla bir karar alınacak ve ihlal prosedürü başlatacak. İhlal prosedürü başlatıldıktan sonra işler iyice tatsızlaşacak. Orada dava tekrar AİHM’ye gönderilerek ‘Türkiye bu kararı uyguladı mı, uygulamadı mı’ diye sorulacak. AİHM ‘Hayır uygulamadı’ diyecek. O zaman Bakanlar Komitesi Türkiye üzerinde giderek artan ve ağırlaşan bir takım yaptırımlar uygulamaya başlayacak. Türkiye’nin ihracına kadar gidecek. İhraç olursa eğer Avrupa Konseyi’nden çıkarılıyorsunuz. Bunun siyasi bedeli çok ağır, sizin batı ile olan ilişkileriniz kesiliyor. Türkiye uluslararası konum itibarıyla bambaşka yere dönecek demektir. Cumhuriyetin kurulduğundan bu yana süregelen politikası değişmiş olacaktır" dedi.
Cumhuriyet’e konuşan Türmen, Kavala’nın hiçbir delil olmadan 4 yıl cezaevinde tutulmasının asıl temel mesele olduğunu dile getirerek AİHM’nin tutukluluğun hukuka aykırı olduğu yönünde karar verdiğini hatırlattı. Türkiye’nin AİHM kararını uygulamadığını dile getiren Türmen, “10 büyükelçinin yaptığı çağrı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden (AİHS) doğan taahhütlerinizi yerine getirin diyor. Bu çağrı dikkate alınmak yerine ‘yargıya müdahaledir, iç işlerimize karışıyorlar’ diyor, bu yanlış. Çünkü insan hakları hiçbir devletin içişleri değildir. İnsan hakları bütün uluslararası toplumun işidir” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı ne demişti?
Erdoğan, cumartesi günü Eskişehir'de toplu açılış töreninde yaptığı açıklamada, "Kavala dediğin Soros'un Türkiye şubesi. 10 büyükelçi onun için Dışişleri Bakanlığı'na geliyor. Bu ne terbiyesizliktir ya? Siz burayı ne zannediyorsunuz? Burası Türkiye, Türkiye! Burada kalkıp da Dışişleri'ne gelip talimat verme gibi bir yola giremezsiniz. Gerekli talimatı ben de Dışişleri Bakanımıza verdim. 'Bu 10 tane büyükelçinin bir an önce istenmeyen adam ilan edilmelerini hemen halledeceksiniz' dedim. Zira, bunlar Türkiye'yi tanıyacaklar, anlayacaklar, bilecekler. Türkiye'yi bilmedikleri, anlamadıkları gün burayı terk edecekler" demişti.
Büyükelçiliklerin açıklamasında ne vardı?
10 büyükelçiliğin açıklamasında şu ifadeler yer alıyordu:
"Osman Kavala’nın tutuklanmasının üzerinden dört yıl geçti. Davanın, farklı dosyaların birleştirilmesi ve beraat kararından sonra yeni davaların yaratılması yoluyla sürekli geciktirilmesi, Türk yargı sisteminde demokrasiye saygıyı, hukuk devleti ve şeffaflık ilkelerini gölgelemektedir.
Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda Büyükelçilikleri olarak Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleriyle ve milli kanunlarıyla uyumlu şekilde, bu davanın adil ve hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısındayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz."