Özgür Aybaş ve muhalefetin çözüm önerileri... ‘Sahte içki ölümleri politiktir’
Alkollü içki dosyasında dördüncü bölüm... Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş yapılması gerekenleri ve muhalif politikacılar hareket planlarını Gerçek Gündem'e anlattı: Ne yapılmalı?
ELİF ÜNSAL - ECE SEÇİL ŞAHİN / GERÇEK GÜNDEM
Etil alkolden yapılması gereken alkollü içkiler metil alkolden yapıldığında ölüme varan sonuçlara neden oluyor. Türkiye’de artan fiyatlar, üst üste binen vergiler, halkın alım gücünün her geçen gün düşmesi ve iktidar partisinin alkollü içecekleri ideolojik olarak değerlendirmesi sahte içkiden ölümleri günbegün artırmaya devam ediyor.
Sahte içkiden ölümlerin bitmesi için ilk olarak elbette fiyatların düzenlenmesi gerekiyor. Buna rağmen sahte içkiyle karşılaşma riski ise her zaman var. Fiyat düzenlemesi içinse üst üste binen vergilerin düşürülmesi gerekiyor. Alkollü içecekte fiyatlama politikaları, vergilerin yeniden düzenlenmesi ve hareket planlarını muhalif politikacılar anlatıyor. Peki sahte içkiyle karşılaşma riskini en düşük seviyeye çekmek nasıl mümkün olur? Gerçek Gündem, Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş’a soruyor.
TAMAMEN GÜVENİLİR YERLERDEN ALIN
Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı ve Kurucusu Özgür Aybaş, sahte içki haberlerine genel olarak tepkili olduğunu dile getiriyor. “İçkinin sahte olup olmadığını ilk olarak şişelerin üzerindeki bandrolden anlayabilirsiniz. Ancak içkinin sahtesini üreten bandrolün sahtesini de üretir. Gerçek bandroller net olur, üzerinde karekodu vardır ve renk değiştirir. Ancak onun da sahtesini yapabiliyorlar ve maalesef artık şansa kadere bir durumdayız.” sözleriyle durumun ciddiyetini anlatan Aybaş, “Zincir marketlere bile toplu bir şekilde orijinal bandrollü kaçak içkiler verilmiş. Tamamen güvenilir, bildiğiniz, yıllardır bu işi yapan yerlerden alışveriş yapılmasını öneriyoruz.” diyor.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI’NIN APLİKASYONU BUİS
Gelir İdaresi Başkanlığı BUİS’i öneren Aybaş, “Elinizde tuttuğunuz ürünün orijinal olup olmadığını anlamanın kısa yolu bu app’i telefonunuza yükleyerek aldığınız ürünleri okutmanız ve orijinalliğinden emin olmanız önemli.” diyor.
“Bu tarz haberler, kaçak içkiden ölüm haberleri her sene yılbaşı öncesi sürekli pompalanır” diyen Aybaş, durumu kötü niyetli bulduğunu söylüyor ve ekliyor: “Hedef tamamen Tekel Bayiler.” Aybaş’a göre etil alkol satışı evde alkollü içecek yapan halkı kolaya alıştırdı: “Normalde Avrupa’da insanlar kendi biralarını, şarap ve viskilerini yapıyorlar. Bizim ülkemizde de bu bilinç vardı. Bundan 6 yıl önce Anadolu Grubu etil alkol satmaya başladı ve insanlar kolaya alıştı. Etil alkolü alarak viski kiti ya da rakı kiti ile fermantasyon yapmadan kolayca içkisini üretebildi. Daha sonra orijinal içkilerin satışı düşünce etil alkol satışları yasaklandı. Normalde Anadolu’da insanlar usulüne uygun bir şekilde kendi alkollerini yapar. Ancak etil alkol satışı bu durumu da karıştırdı.”
Etil alkol yerine metil alkol alınabileceğini ifade eden Aybaş, durumun ciddiyetini, “Etil alkole bazen metil de karışabiliyor. Biliyorsunuz ki öldürücü bir maddedir. Öldürmese de karaciğere veya gözlere etki edebiliyor. Bu durumun en büyük sebebi de zamlardır. Yüksek vergiler, ÖTV insanları buna yönlendiriyor. Bir Avrupalı kaçak içki içmiyor çünkü alım gücü yüksek, Türkiye’de durum öyle değil. Siz ÖTV artırarak içki ve sigara fiyatlarını yükselterek tüketilmesini engelleyemezsiniz.” sözleriyle aktarıyor.
“Cumhurbaşkanımız açıkça çıkıp ‘biz bunların fiyatını yükselterek içilmesini engelleyeceğiz’ dedi” diyen Aybaş, aynı yöntemin Osmanlı zamanında da denendiğini hatırlatıyor ve ekliyor “1946 yılında alkol fiyatları arttığında insanlar ispirto içmeye başladığında dönemin iktidarı rakı fiyatlarını geri çekti. Ülkemiz zaten sosyal içici, alkolizmle ilgili ülkemizin bir mücadelesi yok. OECD ülkelerine bakıldığında ülkemiz sondan bir önceki ülke. Fakat zam ve fiyatlar böyle devam ettikçe hem ölümler hem de kaçak ve sahte içkiye yönelim artacaktır.”
Evde alkol yapmadığını belirten Aybaş, “Memleketimde eniştem var, ben evimde yapmadım ancak o her zaman evde yapar. Ben de memlekete gittikçe eniştemin evde yaptığı alkollü içecekleri tüketirim.” diyor. Şarapların fiyatlarının 30-35 liradan başladığını söyleyen Aybaş “Günlük barkodlar değişiyor, her gün zam geliyor. Yetişemiyoruz. Ancak asıl zam ÖTV zammı ve konuşulan ise 35. Bunun yansıması ise yüzde 25 civarı olacak.” sözleriyle pahalılıktan şikâyet ediyor.
ALKOL SATIŞ SAATLERİ
Alkol satışının 22:00’de sona ermesini de eleştiren Aybaş, “Yurttaş alkol alacak yer bulamadığında internetten alkol araştırmaya başlıyor. Normalde reklamı ve satışı yasak olsa da ucu açık. Sosyal medya sayfalarına girdiğinizde birçok sayfada alkollü içecek satışı yapıldığını görebilirsiniz. Buradan alınan içecekler kargoyla geliyor. İnsanlar bu ürünlere güvenip içse de bu ürünlerin yüzde 99’u sahtedir.” sözleriyle yasakları da eleştiriyor.
ENGİN ÖZKOÇ: KORONAVİRÜS KADAR TEHLİKELİ
Sahte içki tüketen birçok yurttaşı hayatını kaybetmesine rağmen iktidar kanadı konuyla ilgili herhangi bir girişimde bulunmuyor. Durumla ilgili görüşlerini merak ettiğimiz muhalefet kanadı ise bu konuda AKP Grup Başkanvekilleri ile görüştüklerini aktarıyor. CHP Grup Başkanvekili ve Sakarya Milletvekili Engin Özkoç, “Biz bu konuyu ilk olarak MYK’da tartıştık. Burada arkadaşlarımız sahte alkol konusunun çok ciddi olduğunu, koronavirüs kadar tehlikeli olduğunu, çok sayıda ölüme neden olduğunu ve bu gidişatın iyi bir gidişat olmadığını söylediler. Bu konuşmadan sonra AKP Grup Başkanvekilleri ile görüştük. Arkadaşlarımız Genel Kurul’da bu konu ile ilgili araştırma önergesi verdiler. Bu konuda toplumun bilinçlendirilmesi ile ilgili bizim Genel Başkan Yardımcılarımız gerekli çalışmaları yapıyorlar. Bütün belediyelerimizle bu konuda görüşerek ‘Toplumu bilinçlendirmek için neler yapılabilir?’ konusu üzerinde durduk.” diyerek CHP’nin konuya sessiz kalmayacağını söylüyor.
VERGİLERİ YÜKSELTEREK HALKI ALKOLDEN UZAKLAŞTIRAMAZSINIZ
“Bütün bunların nedeni alım gücünün düşmesi” diyen Özkoç, “KDV, ÖTV gibi vergilerin yükseltilmesi yöntemi ile halkın alkollü içeceklerden ya da sigaradan uzak duracağı düşünülebilir mi? Halkın elbette alışkanlıklarından uzak durmayacağı görülüyor. Bir şeyin zararından korumaya çalışırken izlenilen yöntem insanları direkt öldürüyor. Bu işin üstüne bu kadar vahşice gidilmesinin de toplum üzerinde bir travması var. Bununla ilgili CHP hem Genel Kurul’da hem belediyeler nezdinde hem de diğer siyasi partilerin Grup Başkanvekilleri ile görüşerek bir eylem planı sürdürüyor.” diyor.
VELİ AĞBABA: SAHTE İÇKİ ÖLÜMLERİ POLİTİKTİR
Konunun takipçisi olan CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ise sahte içki ölümlerinin politik olduğunu söylüyor. Bu duruma engel olunmazsa ölümlerin devam edeceğini de ifade eden Ağbaba, iktidara sesleniyor: “Acilen bir komisyon kurup sahte içki üzerine çalışmalara başlamalıyız.”
Ağbaba’nın sıraladığı çözüm önerilerinin arasında; alkolden alınan ÖTV ve yüksek vergilerin makul seviyeye çekilmesi, alkol satış saatleriyle ilgili yasakların esnetilmesi, alkol satış yasaklarına uymayanlardan alınan yüksek cezaların makul bir seviyeye çekilmesi, alkol kaçakçılığı ve merdiven altı üretimlere karşı tedbir ve denetimlerin artırılması, metil alkol içeren içki satışı yapanlara cinayetten ceza verilmesi, sosyal medyada yetkili olmayan kimselerin etil ya da metil alkol satışı üzerinde denetimlerin artırılması, alkol tüketimiyle ilgili ideolojik söylemlerden vazgeçilmesi ve içkinin bir yaşam tercihi olduğunun unutulmaması yer alıyor.
CHP'Lİ ŞEVKİN: ALKOL KULLANIMINI ÖNLEMENİN YOLU ÖTV'Yİ ARTTIRMAK DEĞİL
CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, sahte alkol ölümleriyle ilgili yaptığı değerlendirmede, yüksek ÖTV'nin insanları merdiven altı üretime yönlendirdiğini ve bunun da can kayıplarına yol açtığını söylüyor. Şevkin, "Alkolde ÖTV'nin bu kadar yüksek olması merdiven altına inmesini sağlıyor. İnsanlar elbette alkol ve her türlü kötü alışkanlık olmasın ama bunun tedbiri ÖTV'yi arttırmak değil. ÖTV'yi arttırınca insanlar ucuz olduğu için merdiven altı üretimlere yöneliyorlar. İnsanlar yaşamlarını kaybediyorlar ve körlük, sakatlık gibi birtakım etkileri oluyor. Alkolden uzaklaşmanın yolu eğitimden geçecek. İçki fiyatlarındaki ÖTV'nin bu kadar yüksek olmasını doğru bulmadığımızı ifade ediyoruz. Muhalefet olarak başka tedbirlerin alınması gerektiğini söylüyoruz. Çünkü en önemli şey insanların can güvenliği. Kaçak içki üretilen yerlere baskın yapmak elbette önemli ve bu tedbirlerin alınması önemli ama sorunu kökten çözmenin yolunu bulmak gerekiyor." ifadeleriyle durumu özetliyor.
CHP iktidarında bu konuda adımlar atılacağını kaydeden CHP'li Şevkin, "Alkol tüketimini önlemeye dönük eğitimler, seminerler ve çeşitli etkinlikler gibi birtakım çalışmalarımız olacak. En önemlisi bu konuda fiyat istikrarı. Buna ilişkin düzenlemeler yapacağız." diyerek atılacak adımların da ipuçlarını veriyor.
2019 yılında da sahte içki ölümlerini Meclis gündemine taşıyan Şevkin, bu konuda bir araştırma komisyonu kurulmasını talep etmişti.
Yüksek ÖTV dayatmasının faturası: Alkol hiç bu kadar öldürücü olmamıştı!
Evinde alkollü içki yapanlar anlattı: Devlete de bir şişe şarap almaya niyetim yok
Sahte içki ölümlerini doktorlar yorumluyor: 'Bir bardak ile bir şişe arasında ciddi bir fark var...'