Belediyelere de 'başkanlık' formülü

Milliyet Ankara Temsilcisi Serpil Çevikcan, AKP ile MHP arasında devam eden ittifak görüşmelerinde gelinen aşamayı ve üzerinde çalışılan formülleri yazdı. Çevikcan'ın aktardığı kulis bilgilerine göre, ittifak yerel seçimler için de bir formül üzerinde çalışıyor.

Çevikcan'ın yazısında aktardığı bilgiler şöyle:

AKP ve MHP’nin uyum yasaları konusunda görüş ayrılıkları yok denecek kadar az. İttifak konusunda ise Cumhurbaşkanlığı seçiminde sadece adayın isminin yazılması kesinleşmiş gibi... Genel seçimde yoğunlaşılan model, ittifak partilerinin logolarının pusulada bir dikdörtgen içerisinde yer alması...

AKP ve MHP’nin kurduğu Milli Mutabakat Komisyonu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uyum için çıkartılacak düzenlemeler ve 2019 seçiminde yapılacak ittifakla ilgili yasal altyapı hazırlıklarını büyük ölçüde bitirdi.

Komisyonun Ak Partili üyeleri, Cumhurbaşkanı ve Ak Parti Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ı, MHP’li üyeleri de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi önceki gün bilgilendirdi.

Çalışmalar olgunlaştı ancak son nokta konulmadı.

Son nokta için Erdoğan ile Bahçeli’nin yapacakları görüşme ve verecekleri talimatlar bekleniyor. Son sözü liderler söyleyecek.

Dün konuyla ilgili görüştüğüm kaynaklarla, hem netleşen başlıkları hem de liderlerin talimatlarını bekleyen konuları konuşma imkanı buldum.

Mart 2019’da yapılacak yerel seçimde uygulanacak “uyum düzenlemelerinin”, Anayasa gereği en az 1 yıl önceden yasalaşması gerektiğinden, 24 Mart’a kadar TBMM ve onay sürecinin tamamlanması gerekiyor.

Bu nedenle uyum düzenlemeleri ile ittifak düzenlemelerinin TBMM’ye ayrı ayrı sevk edilmesi olasılığı hâlâ bulunuyor.

Ancak ittifak düzenlemeleri konusunda erken yol alınırsa, paket bütün halinde de gelebilir.

İttifaktan son bilgiler

Üzerinde hâlâ çalışılan ve liderlerin görüşünden sonra son şekli verilecek düzenlemeler ise ittifakla ilgili.

Bu konuda aldığım bilgileri şöyle aktarabilirim:

*Cumhurbaşkanlığı seçiminde sadece aday olan liderin isminin yazılması, o isme destek veren ittifak partilerinin logosunun pusulada bulunmaması hemen hemen kesinleşmiş gibi. Liderlerin görüşmesinde kesin karar verilirse, Cumhurbaşkanlığı seçiminde ittifakın adayı olarak sadece Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ismi olacak.

-Genel seçimde, üzerinde yoğunlaşılan model, ittifaka katılan partilerin logolarının pusulada bir dikdörtgen içerisinde yer alması. Bu durumda seçmenler bu partilere mühür bastığında ittifaka da oy vermiş sayılacak. Yüzde 10 barajı hesaplanırken, ittifak partilerinin toplam oyu dikkate alınacak. TBMM’de hangi partinin hangi oranda temsil edileceği ise o partiye verilen oylar hesaplanarak belirlenecek. Bu modelle ilgili temel çekince ise seçmenin ittifaktaki tüm partilere mühür basarak geçersiz oy kullanma olasılığı. Ak Parti’de, MHP kökenli olan ancak kendisine oy veren milliyetçi seçmenin “Zaten ittifak var” diyerek MHP’ye daha fazla yönelmesi tereddüdünün olduğu da konuşuluyor.

-Bu modele alternatif olarak düşünülen model ise ittifakta yer alan partilerin protokol yaparak kamuoyuna açıklanması, bu partilerin pusulada ayrı ayrı yer alması ve bu partilere verilen tüm oyların ittifaka verilmiş sayılması. MHP’nin de bu modele çok sıcak bakmadığı ifade ediliyor.

-AKP’nin ittifakı “yerli ve milli ittifak” sloganı altında mümkün olan en geniş biçimde oluşturmayı hedeflediği, bu kapsamda destek açıklaması yapan BBP’nin de yer almasını düşündüğü biliniyor. MHP Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Karakaya ise dün yaptığı açıklamada, “Sayın Genel Başkanımızın öyle tesadüfi, rastgele konuşmadığını biliyorsunuz. ‘A, B, C ya da N’ diyebilirdi. Dolayısıyla, ‘A ile B Cumhur İttifakı. Bunda da bir sır var’ dedi. Ben orada bir sır olduğuna inanıyorum” ifadelerini kullanarak, bir anlamda dar kapsamlı, iki partili ittifak mesajı verdi. Ancak kulislerde bu konunun bir sorun oluşturmayacağı konuşuluyor. Saadet Partisi ise açık biçimde ittifaka kapısını kapatmış durumda.

Belediyelere de ‘Başkanlık’ modeli

Uyum düzenlemeleri konusunda görüş ayrılıkları yok denecek kadar az. Muhtarlık seçimi için de 18 yaş sınırının uygulanmasından, “ana muhalefet” partisi ifadesinin yasalardan ayıklanarak bunun yerine “1. parti, 2. parti, 3. parti” ifadesinin kullanılmasına kadar birçok düzenlemede uzlaşma sağlanmış durumda. Liderlere sunulacak pakette yer alması düşünülen önemli bir düzenleme daha var.

Yerel yönetimlerin de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uyum açısından benzer biçimde düzenlenmesi. Mevcut sistemde belediye başkanları, belediye meclisinin de başkanı. Düşünülen sistemde ise belediye başkanının belediye meclisinde yer almaması, belediye meclisinin ayrı bir başkanının olması düşünülüyor. Güçlerin ayrıştırılarak, dengeli bir sistemin oluşturulması temel düşünce.