Garanti yetmemiş! ‘Hane halkı’ müteahhitler!
AKP’nin yol ve köprü garanti ödemelerini ‘hane halkına transfer’ adı altında yaptığı ortaya çıktı. 2021 yılında bu kalemden yapılan toplam harcama tutarı 21 milyar TL’yi bulacak!
İktidarın, garantiler ve imtiyazlar sağlayarak ihalesini verdiği yol, köprü ve tünel müteahhitlerine, bütçenin karşılıksız sosyal yardımların yapılması için ayrılan “hane halkına transferler” kaleminden beş yılın sonunda 21 milyar TL aktarılması planlanıyor.
Birgün gazetesinden Nurcan Gökdemir'in haberine göre bütçe rehberinde “Eğitim, sağlık, barınma gibi muhtelif amaçları gerçekleştirmek üzere ve cari nitelikli harcamalarına katkı amacıyla hane halkına yapılan karşılıksız ödemeler” olarak tanımlanan “Hane Halkına Transferler” kaleminin müteahhitlere söz verilen garanti ödemelerini karşılamak için kullanıldığı Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan’ın 2019 yılı bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı açıklama ile ortaya çıktı. Muhalefetin, “Garanti ödemelerini bütçenin neresine gizlediniz?” sorusuna, “Gizlemedik, bütçede ‘hane halkına yapılan transferler’ kaleminde” yanıtı verdi.
2 BİN TL’DEN MİLYARLARA
Bakan Turan’ın amacına aykırı bir şekilde kullanıldığını açıkladığı ve 2015 yılında 2 bin 275 TL, 2016’da 2 bin 165 TL harcama yapılan bu kalem 2017 yılından itibaren dev büyüklüğe ulaştı.
2017’de 793 milyon lira ödenek ayrılan transfer kaleminden yıl sonuna kadar aktarılan tutar 1 milyar 127 milyon liraya çıktı. 2018’de 3 milyar 491 milyon lira ödenek ayrıldı, yıl sonundaki harcama tutarı 3 milyar 403 milyon lira olarak gerçekleşti.
Özel bütçeli idareler arasında 16.7 milyar TL ile en yüksek payın verildiği Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2019 yılı bütçesinden bu kaleme 3 milyar 549 milyon liralık ayrıldı. 2020 yılı tahmini ise iki katına yakın artışla 6 milyar 210 milyon, 2021 tahmini ise 6 milyar 496 milyon lira olarak hesaplandı.
BÜTÇESİNİN YÜZDE 20’Sİ
Faaliyet Raporu’na göre Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2018 Mali Yılı bütçe ödeneğinin yüzde 66’sı olan 12 milyar 14 milyon TL’lik bölümü yatırım giderlerine aktarılırken 3.5 milyar lira ile müteahhitlere aktarılan 3.4 milyarın içinde bulunduğu cari transfer giderleri yüzde 20 ile ikinci sırada yer aldı. Bütçeden personele 1 milyar 815 milyon TL (yüzde 10), 1 milyar 424 milyon lira mal ve hizmet alımlarına (yüzde 7) harcandı.
