'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçişte Millet İttifakı'nın '301' hesabı: İşte komisyondan çıkan formüller

Türkiye, 14 Mayıs'ta gerçekleştirilmesi beklenen milletvekilliği genel seçimleri ile cumhurbaşkanlığı seçimleri için geri sayıma başladı. CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi tarafından oluşturulan Altılı Masa uzun süren gelişmeler sonucunda geçtiğimiz pazartesi günü CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nu Millet İttifakı'nın 13'üncü cumhurbaşkanı adayı gösterdi.

MİLLET İTTİFAKI'NIN HEDEFİ EN AZ 301 SANDALYE

Cumhurbaşkanı adayının netleşmesiyle gözler 6 partinin parlamento seçimleri için uygulayacağı ittifak modelinde. Türkiye'ye ekonomi, fikir özgürlüğü ve demokratik ilerleyiş üzerine büyük zararlar verdiği pek çok kesim tarafından sık sık dile getirilen 'Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne karşı 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem' için mutabakata varan muhalefetin parlamentoda elde edeceği vekil sayısı da sancısız geçiş dönemi için büyük önem taşıyor. 600 vekilin bulunduğu TBMM'de salt çoğunluğu sağlayan 301 vekil kanun değişikliklerini kolaylaştırmasının yani sıra psikolojik üstünlük anlamına geliyor. 301 salt çoğunluk ile ittifakın TBMM'de diğer partilerden oy arayışını içine girmesine de gerek duymayacağı belirtiliyor.

28 Şubat 2022’de imzalanan "Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş Mutabakatı" uyarınca TBMM’de anayasa değişikliği yapabilecek sandalye çoğunluğunu elde edebilmek Millet İttifakı tarafından temel hedef olarak kamuoyuna duyuruldu.

TBMM’de anayasa değişikliği yapılabilmesi için gerekli milletvekili oyu sayısı 400. Anayasa değişikliği oylamasında 359 veya altında “kabul” oyu çıkarsa teklif kadük (geçerliliğini kaybetmiş, eskimiş) duruma düşüyor. Teklife 400 vekil desteği altında ancak 360’ın üzerinde “kabul” oyu gelmesi durumunda ise Anayasa değişikliği teklifi halk oylamasına (referandum) sunuluyor.

Meclis'te 301 sandalye hedefleyen Millet İttifakı, 38 ilde işbirliğini de öngören ortak milletvekili aday listesi hazırlığını sürdürüyor. 4 Ocak’ta Gelecek Partisi ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda genel seçim ve parlamento seçimi ittifakı modelinin belirlenmesi amacıyla "Seçim İttifakı Komisyonu" kurulması kararı alınmıştı. Aday krizi nedeniyle askıya alınan çalışmalar sürecin çözümlenmesiyle yeniden hız kazandı.

Meral Akşener'in, "Şu anda biz Cumhurbaşkanı yardımcısı olacağımızı söyledik, dolayısıyla milletvekili olmayacağız. Milletvekili adayı olmaya kalksam bu işe inanmıyorum demektir. Her partide birçok arkadaşımız milletvekili seçilecek, bazı yerlerde işbirliği yapılacak, mümkün olacak en fazla milletvekilini çıkartmak isteyeceğiz" açıklaması da pürüzlerin ortadan kalktığı yorumlarına neden oldu.

MİLLET İTTİFAKI 301 VEKİLE NASIL ULAŞACAK?

Amerika'nın Sesi'nden Yıldız Yazıcıoğlu'nun haberine göre; Seçim İttifakı Komisyonu’nun çalışmalarının önümüzdeki günlerde liderlere sunulması beklenirken şu ana kadar yürütülen çalışmalarda en az 38 ilde ortak milletvekili adayı listesi hazırlanması gerekliliği yer alıyor. Millet İttifakı’nın 43 ilde ise kısmi ittifak ile ya da ayrı ayrı seçime girebileceği değerlendiriliyor.

SEÇMENLERİN BEKLENTİLERİ FARKLI

Çalışmalarda Türkiye'nin doğusu ile batısı arasındaki dengenin kurulması gerektiği vurgulanırken Orta Anadolu ve Karadeniz seçmenlerinin beklentilerinin farklılık taşıdığının atlanmaması gerektiğine de vurgu yapılıyor.

ORTAK LİSTEDE 'MİLLİYETÇİ-MUHAFAZAKAR' SEÇMEN İÇİN SAĞ PARTİ FORMÜLÜ

Seçim İttifakı Komisyonu'nun çalışmalarına göre; Afyonkarahisar, Aksaray, Bartın, Burdur, Çankırı, Gümüşhane, Isparta, Karabük, Kastamonu, Konya, Muş, Rize, Tokat, Yozgat; ortak aday listesi ile seçime gidilebilecek illerden öne çıkanlar.

Seçim Kanunu'ndaki değişiklik ile "artık oy sistemi" kaldırıldığından milliyetçi-muhafazakar seçmen ağırlığına sahip illerde seçmenden gelen oyu artırabilecek parti amblemi ile seçime girilmesinin çıkarılacak vekil sayısını artıracağı da çalışmalarda vurgulanıyor. Çankırı, Osmaniye gibi CHP'ye oy verilmesinden kaçınılabilecek illerde sağ partilerden birinin listesinde aday gösterilmesi de tercih edilebilecek.

Öte yandan Doğu Masası ile çalışmalarını hızlandırdığı ve üye sayısını artırdığı Ağrı, Hakkari, Şırnak gibi illerde pusulada CHP logosu ile vekil çıkartabilecek oyun alınması ihtimalinin yüksek olduğu da ittifak değerlendirmelerinde vurgulanıyor. Komisyon çalışmalarında Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin bünyesinde farklı illerde güçlü aday isimleri bulunduğu ve buna bağlı alternatif aday listesi çalışması yapılabileceği paylaşıldı.

TÜM TÜRKİYE'DE 'ORTAK LİSTE' KARARI BEKLENMİYOR

CHP, İYİ Parti ve DEVA Partisi’nin ittifak listesi dışında kendi logolarıyla pusulada bazı illerde rekabet edeceği biliniyor. Ancak Demokrat Parti, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi’nin henüz milletvekilliği genel seçimleri için kesin kararını açıklamadı. Millet İttifakı’nın Türkiye genelinde ortak milletvekili aday listesiyle seçime girmesi durumunda, TBMM'de 30 ila 35 sandalye daha fazla elde etme durumu bulunurken şimdilik bu alternatifin uygulanması da olası görülmüyor.

26 MART'TA İTTİFAK MODELİ, 10 NİSAN'DA VEKİL LİSTESİ BUNULMALI

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 6 Mart akşamı kabine toplantısı sonrasında 10 Mart’ta seçim tarihinin ilan edileceğini duyurdu. Cumhurbaşkanlığı Kararı'nın Resmi Gazete'de yayımlanması ile ile 14 Mayıs erken seçim günü ilan edilirse seçim takvimi resmen başlamış olacak. Anayasa uyarınca seçim kararı alındığı gün itibariyle süreci yönetmekle yetkili tek merci Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Türkiye’nin seçim takvimini kamuoyuna ilan edecek.

Olası takvim uyarınca Millet İttifakı’nın 26 Mart günü ittifak modelini Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) sunması gerekecek. Parti genel başkanlarınca imzalı şekilde ittifak anlaşması sunulması ardından Millet İttifakı’nın 10 Nisan günü milletvekili ortak aday listesini de YSK’ya teslim etmesi gerekecek.