Tuz Gölü için korkutan uyarı!
Türkiye'nin ikinci büyük gölü ve flamingo cenneti olan Tuz Gölü, giderek küçülüyor.
TÜRKİYE'nin ikinci büyük gölü ve flamingo cenneti olan Tuz Gölü, giderek küçülüyor.
Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Akköz, önlem alınmadığı takdirde gölün yok olabileceğini ifade ederek, 'Yağışlar bol olduğu zaman göl şişiyor ve etrafı genişliyor. Biraz büyüyor ama gerçek olan göl sürekli kuruyor. Bunun sebebi besleyici kanalların kuruması, suyun gelmemesi, yer altı suyu tarımsal sulama ve kuraklık nedeniyle sürekli azalıyor olması. Göl kuruduğunda hiçbir kuş türü gelmez' dedi.
Konya, Ankara ve Aksaray sınırları içinde yer alan Tuz Gölü, su çıkışı olmadığı için kapalı göl olma özelliğini taşıyor.
Göl, ülkenin tuz ihtiyacını büyük bir oranda karşılarken, kuşların göç yolu üzerinde olmasından dolayı da birçok kuş türü ilkbahar ve yaz aylarında burada konaklıyor. En fazla flamingoların bulunması nedeniyle göl adeta flamingo cennetine dönüşüyor.
Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Akgöz, Tuz Gölü'ndeki suyun, kapalı göl yapısından dolayı buharlaşarak, kaybolduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
'Su buharlaşırken geriye tortular içindeki minareller kalıyor. Bu tip göllerin hepsi ya tuzlu ya da acı suludur. Geçmişte Türkiye'nin tuz ihtiyacının yüzde 70'ini karşılıyordu. Şimdi ise yüzde 40 ila 60 seviyelerinde seyrediyor. Tuz Gölü iki kaynaktan besleniyor. Ana kaynak yağışlar, bunun yanında Şereflikoçhisar'dan Peçenek Deresi ile Aksaray'dan Uluırmak'tan su geliyor. Peçenek Deresi'nden gelen suyun yıllık miktarı fazla değil. Uluırmak'tan gelen su miktarı da oraya yapılan baraj nedeniyle azaldı. Konya'daki tahliye kanallarından besleniyordu. Kirliliği önlemek için arıtma tesisi yapıldıktan sonra ise arıtılmış suyun bir kısmı ya ulaşıyor ya ulaşmıyor" diye konuştu.
GÖL SÜREKLİ KURUYOR
Prof. Dr. Akköz, gölü besleyen su kaynaklarında sıkıntı yaşandığını, bu nedenle gölün sürekli küçüldüğünü belirtti.
Akköz, 'Geçmiş kaynaklara baktığımızda 1915 yılında çizilen haritada ciddi bir yüzölçümü var. Yaklaşık 2600 metrekare olarak görülüyor. 1997 yılında 380 metrekareye kadar düşmüş. Yağışlar bol olduğu zaman göl şişiyor ve etrafı genişliyor. Biraz büyüyor ama gerçek olan göl sürekli kuruyor. Bunun sebebi besleyici kanalların kuruması, suyun gelmemesi, yer altı suyu tarımsal sulama ve kuraklık nedeniyle sürekli azalıyor olmasıdır. Göl kuruduğunda hiçbir kuş turu oraya gelmez" dedi.
Akköz, Konya, Ankara ve Aksaray'da ciddi derecede tarımsal faaliyetler olduğunu, tarımsal sulama nedeniyle yer altı suyunun da sürekli azaldığını belirtti. Akköz, hem yağış miktarının az olması hem de yeraltı su seviyesinin azalması nedeniyle gölün yeterli beslenemediğini kaydetti.
Gölün A sınıfı sulak alan ve doğal SİT alanı olduğunu hatırlatan Akköz, göldeki yüksek tuz oranı nedeniyle her canlının yaşayamadığını su karidesi olarak bilinen omurgasız canlıların yaşadığını söyledi.
FLAMİNGO CENNETİ
Türkiye'nin Afrika'dan kuzeye ya da kuzeyden tekrar Afrika'ya gidecek kuşların göç yolu üzerinde olduğunu ifade eden Akköz, Tuz Gölü'nün göçmen kuşların uğrak yeri olduğunu belirtti. Akköz, 'Tuz Gölü, alanının daha büyük olması nedeniyle flamingoların kuluçkaladığı yerdir. Bu nedenle flamingolar Tuz Gölü'yle özdeşmiştir. Bunun dışında gölde suna kuşu, turna kuşları var' dedi.
Flamingoların daha önce Meke Gölü'ne de geldiğini ve artık gölün kurumasıyla oraya gelmediklerini dikkat çeken Akköz, şöyle konuştu:
'Maalesef gölün küçülmesiyle ilgili bir şey yapılmıyor. HABİTAT'ların bozulması, türlerin bir kısmının göç etmesine bir kısmını yok olmasını neden oluyor. Küçülme devam ederse, göl yok olur. Durgun su külteleri zamanla küçülür, kurur, bataklığa dönüşür, bataklık düz ovaya dönüşür ama bu evrim süreci çok uzun süreçte gerçekleşir. Günümüzdeki kurumalar, küçülmeler, insan kaynaklı. Tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerin alanı tahrip etmesi bu evrimi hızlandırıyor. Tuz Gölü, beslemediğimiz zaman küçüklemeye mahkumdur. Maalesef zaman içinde yok olur. Bunun içinde yer altı suyunu kontrol altına almak lazım. Tarımsal desen, devlet eliyle belirlensin. Herkes kafasına göre su kullanmasın. Havzanın her tarafından sulu tarım yapılıyor. Nisan ayında bile sulama yapılıyor.'
