Son Dönemde Gündemden Düşmüyordu! Peki Pestisit Nedir? Pestisitten Kurtulmanın Yolu Nelerdir?

Avrupa Komisyonu’na bağlı Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF), Avrupa’daki gıda güvenliği konusunda önemli bir veri tabanı olarak kullanılıyor. Yapılan bildirimler incelendiğinde, Türkiye'nin sıkça listelendiği görülüyor. Bunun başlıca nedeni ise Türk ürünlerinde tespit edilen pestisit ve zararlı kimyasal maddeler. Son dönemlerde sık sık Avrupa ülkelerinin, bu kalıntıları taşıyan ürünleri sınırdan geri gönderdiği gündeme geliyor. Peki pestisit nedir? Pestisitlerden kurtulmak için uygulanabilecek etkili yöntemler nelerdir?

PESTİSİT NEDİR?

Pestisitler, tarımda zararlıları öldürmek için kullanılan kimyasal maddelerdir. Ancak bu kimyasallar yalnızca bitkilerde değil, toprakta, suyu ve havayı da kirletebilecek kadar tehlikeli olabilir.

Pestisitler, bitkilerin köklerinden emilerek meyve ve sebzelerin dokularına da işleyebilir. Bu durum, yüzeydeki kalıntılardan çok daha zor bir temizlik süreci yaratır.

YÜZEYDEKİ PESTİSİT KALINTILARI NASIL TEMİZLENİR?

Pestisitlerin yüzde 75-80’i soğuk suyla yıkama işlemiyle yüzeyden uzaklaştırılabilir. Ancak bu yöntem yalnızca yüzeydeki kalıntılar için geçerlidir. İç kısımlarda birikmiş kimyasallar, ne yazık ki herhangi bir temizlik yöntemiyle çıkarılamaz.

YIKANIP SOYULDUKTAN SONRA HEMEN TÜKETİLMELİ

Sağlık ve beslenme uzmanları, her sebze ve meyve için “yıka, soy, yoksa yeme” kuralını hatırlatıyor. Sebze ve meyveler, soyulmadan önce iyice yıkanmalı. Kesim ve soyma işlemlerinden sonra ürünler uzun süre bekletilmeden tüketilmelidir.

PESTİSİTLERİ UZAKLAŞTIRMAK İÇİN EN ETKİLİ YÖNTEMLER

Su ve Kevgirle Yıkama: Meyve ve sebzeleri kevgirle suyun altında yıkamak, kapta çalkalamaya göre daha etkili bir yöntemdir. Sert kabuklu meyveler, iyice ovalanarak yıkanmalıdır.

Sabun ve Deterjan Kullanımı: Bilimsel araştırmalar, sebze ve meyvelerin sabun, deterjan gibi ticari ürünlerle yıkanmasının etkili olmadığını göstermektedir. Su, bu temizlik için yeterli olacaktır.

Yumuşak Sebzeler İçin Soyma: Patates gibi sert sebzeler soyulabilirken, şeftali gibi yumuşak meyvelerin akan su altında iyice ovalanması daha etkili olacaktır. Ayrıca, domates gibi sebzeler birkaç saniye kaynar suya batırılıp kabukları soyularak temizlenebilir.

TUZLU SU VE SİRKE İLE ETKİLİ TEMİZLİK

Pestisitlerin, özellikle yumuşak kabuklu meyvelerde ve mumla kaplanmış yüzeylerde daha iyi tutunduğu biliniyor. Bu durumda tuzlu su ve sirke çözeltisi ile yapılan temizlik daha etkili olabilir.

Tuzlu Su: Yüzde 2-10 tuzlu suya 20 dakika batırılan sebze ve meyveler, ardından suyla durulandıktan sonra büyük ölçüde temizlenir.

Beyaz Sirke: Aynı uygulama, yüzde 10 sirke ve yüzde 90 su karışımı ile de yapılabilir. Ancak bu çözeltinin bazı meyvelerin tadını etkileyebileceği unutulmamalıdır.

KARBONATLI SU İLE TEMİZLİK

Karbonat, pestisitleri temizlemede etkili bir bileşen olarak öne çıkıyor. Litre başına 6 çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan su içinde 12-15 dakika bekletilen ürünler, yüzeydeki pestisitlerden büyük ölçüde arındırılabilir. Karbonatlı suyla yapılan temizlik, bazı araştırmalara göre daha fazla pestisit türünü uzaklaştırmaktadır.

DOĞAL YÖNTEMLERLE TEMİZLİK

Pestisitlerden tamamen kurtulmak zor olsa da, tuz, sirke ve karbonat gibi doğal malzemelerle yapılan temizlikle kalıntıların önemli bir kısmı uzaklaştırılabilir. Tüketicilerin, pestisitlerin zararları konusunda daha bilinçli hale gelmesi ve bu tür temizlik yöntemlerini kullanmaları, sağlıklı bir yaşam için önemli bir adım olacaktır.