Yurtdışından Geri Gönderilen Gıdalar Türkiye'de Nasıl Satılıyor? 7 Maddede Pestisit Riski

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Küçükosmanoğlu ve TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’ndan Mert Ulaş Dişbudak, Cumhuriyet TV’ye verdikleri demeçte, bu ürünlerin iç pazara nasıl sızdığına dair önemli açıklamalarda bulundular. Dişbudak, yalnızca 2023 yılı içinde Avrupa'ya ihraç edilen ürünlerde 438 kez alarm verildiğini vurguladı.

GERİ DÖNEN GIDALAR VE İÇ PAZARA SIZMASI

Avrupa Birliği'ne gönderilen ancak gıda güvenliği denetimlerinde limit üstü pestisit tespit edilen ürünler, Türkiye’de tartışma konusu oldu. Özellikle Antep fıstığı gibi ürünler, izin verilen miktarın 9 katı kadar pestisit barındırdığı için geri gönderildi. Bu ürünlerin gümrükte satılmasının ardından, zehirli madde içeren gıdaların iç pazarda satılabileceği iddiaları gündeme geldi. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu iddiaları reddetse de, Türkiye’nin iç ve Avrupa Birliği’ne uyguladığı gıda güvenliği standartlarındaki farklılık, halk sağlığına yönelik kaygıları artırıyor.

PESTİSİTLERİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Osman Küçükosmanoğlu, pestisitlerin sağlık üzerinde ciddi etkiler yarattığını belirterek, bu kimyasalların insan vücudunda birikerek, zaman içinde çeşitli hastalıklara yol açabileceği uyarısında bulundu. Sinir sistemi, karaciğer ve kemik iliği üzerinde olumsuz etkiler yapan pestisitler, ilerleyen yıllarda erken bunama, görme bozuklukları ve kanser gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.

TARIMDA PESTİSİT KULLANIMI ARTIYOR

Mert Ulaş Dişbudak, Türkiye’de son 20 yılda pestisit kullanımının on kat arttığını ve 2000'li yıllarda yaklaşık 6-7 bin ton olan kullanım miktarının bugün 60 bin ton seviyelerine yükseldiğini aktardı. Ege ve Akdeniz bölgelerinde, özellikle Mersin, Adana, Manisa, İzmir ve Bursa gibi illerde yoğunlaşan zehirli ilaç kullanımı, denetimlerin yetersizliği nedeniyle kontrolden çıkmış durumda.

PİYASADA YASAKLI MADDELERE ULAŞILABİLİYOR

Pestisit ve diğer tarım ilaçlarının yasal olarak kullanımı konusunda çiftçilerin yeterince bilinçlendirilmediğine dikkat çeken Dişbudak, yasaklanmış maddelere piyasa üzerinden kaçak yollarla ulaşılabildiğini söyledi. Özellikle, analizlerin yüksek maliyetleri nedeniyle çiftçilerin daha ucuz ama güvenilir olmayan alternatiflere yöneldiği belirtildi.

AVRUPA'YA GİDEN ÜRÜNLERDE ALARM VERİLDİ

2023 yılı itibarıyla Türkiye'den Avrupa'ya giden gıda ürünlerine ilişkin Gıda ve Yem için Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF) 438 kez alarm verdi. Antep fıstığı, limon, kuru incir ve domates gibi ürünler, Avrupa’dan geri dönerken, Türkiye’deki iç pazar için de tehlike arz eden bu durum, dikkatle izleniyor.

Tarım Bakanlığı’na göre, yurtdışından dönen ve iç pazara uygun olmayan gıda ürünleri imha edilmekte. Ancak, bazı durumlarda ürünler yeniden analiz edilerek iç pazara sunulabiliyor. Dişbudak, imha işlemleriyle ilgili yayımlanan videoların halkı ikna edici olmadığını belirterek, bu durumun halk sağlığına yönelik kaygıları arttırdığını söyledi.