Akdeniz diyeti nedir?

İŞTE DÜNYANIN ONAYLADIĞI DİYET

Dünyada yıllardır en sağlıklı diyet olarak kabul Akdeniz diyeti, Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi Akdeniz'i çevreleyen ülkelerin geleneksel yeme alışkanlıklarına dayanmakta taze, mevsimlik ve yerel yiyeceklerin tüketimini teşvik etmektedir.

Akdeniz diyeti, reçete edilen tek bir diyet değil, Akdeniz Bölgesi’nde yerel ve kültürel farklılıklar ile belirlenmiş genel bir gıda temelli beslenme biçimidir.

Peki hangi gıdalardan oluşuyor?

Diyet genellikle yüksek oranda bitki bazlı gıda alımı (Taze meyve, sebze, mercimek, nohut, fasulye, fındık ve tahıllar) ve zeytinyağı, orta derecede balık ve kümes hayvanları alımı ile düşük süt ürünleri -çoğunlukla yoğurt ve peynir- ile karakterizedir.

Kırmızı et ve işlenmiş etler çok fazla önerilmez. Kırmızı şarap tipik olarak az miktarda ve normalde bir yemekle birlikte tüketilir.

Toplumsal yemek saatleri, yemek yedikten sonra dinlenme ve düzenli fiziksel aktivite gibi sosyal ve kültürel yönleri oldukça önemlidir. Günümüzde ise, bu bölgelerde yaşayanlar “fast-food” gibi batılılaşmış beslenme biçiminin etkisinde kalmaktadırlar. Bu durum obezite ve kalp hastalıklarının artmasına yol açmaktadır.

Bilim ne diyor?

Yutturmaca bir diyet olmaktan çok, Akdeniz diyetinin sağlık yararları bilimsel kanıtlarla desteklenmektedir. Akdeniz diyeti tüm nedenlere bağlı düşük mortalite (ölüm) ve morbidite (hastalık oluşumu) ile ilişkilidir.

Kanser, kalp ve damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, obezite, diyabet ve metabolik sendrom riskinin azaltılmasında etkilidir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) yakın tarihli bir yayını, Akdeniz diyetini şu anda dünya çapında (65 yaşın altında) erken ölümün önde gelen nedeni olan bulaşıcı olmayan hastalıkları (NCD) önlemek ve kontrol etmek için etkili bir diyet stratejisi olarak tanımlamıştır.

Dünya Sağlık Örgütü Akdeniz diyetini bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolü için faydalı olduğunu kuvvetle önermektedir. Ayrıca, esnekliği ve karakteristik gıdaların erişilebilirliği nedeniyle uzun vadede takip edilmesi en kolay ve yaşam biçimimize en uygun diyet modellerinden biri olarak kabul edilir.

Kilo vermek ve sağlıklı kiloda kalabilmek için de Akdeniz diyeti en iyi diyetler arasında ilk sırada kabul edilmektedir.

Geleneksel Türk yemekleri genelde Akdeniz beslenme biçimine uygundur.

Ancak yağın yakılarak yemeğe eklenmesi, sebzelerin kızartılması, haşlama sularının dökülmesi ve aşırı pişirilmesi, tatlılarda fazla yağ ve şeker kullanımı gibi uygulamalar sağlık açısından uygun değildir.

Aslında bizim beslenme biçimimizde bu sayılan sakıncalar giderilir ve tüketilen porsiyonlarda abartıya kaçılmazsa sağlığımız açısından çok yararlı olur. Popüler ve moda diyetleri yapmak isterken sağlığımızı tehlikeye atmaktansa, kendi kültürümüzle ve bilinçli olarak beslenmek en doğrusudur.

Bundan sonraki yazılarımda Akdeniz diyetinin nasıl uygulanacağını, hangi besinlerden oluştuğunu ve bizi hangi hastalıklardan koruyacağını anlatmaya çalışacağım.

Sağlıklı günler dileğiyle saygılar.