Ali Taştan yazdı: KYK öğrenciye destek mi soygun mu? Bankadan kredi çekseler daha az ödeyeceklerdi

Yükseköğretim düzeyinde öğrenim kredisi alan öğrencilerimizin geri ödemeleri son günlerde gündemin ilk sırasına yerleşti. Reel verilerle ve örneklerle durumu anlatmak istiyorum. 2021 yılında yükseköğretim düzeyinde 451 bin 608 öğrenci burs, 1 milyon 5 bin 408 öğrenci ise öğrenim kredisi aldı. Burs ve öğrenim kredisi 2021-2022 eğitim-öğretim yılı itibarı ile aylık 850 TL (2021'de 550 TL) olarak ödendi. Yüksek lisans öğrencilerine 1.700 lira, doktora öğrencilerine ise 2.550 lira ödeme yapıldı.

Gençlik ve Spor Bakanı kendi sığ dağarcığında derlediği bilgilerle CHP Genel Başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu'nun bu husustaki açıklamalarına cevap olarak "Öğrenim kredilerine faiz uygulanmadığını endeks artışından kaynaklı fark yansıtıldığını” ifade etti. Sayın Bakan bu açıklaması ile bilgi dağarcığının sığlığını da tescillemiş oldu. Öğrenim kredilerine uygulanan artışlar dağ gibi ortada iken bu açıklamalar çocuklarımızın kimlere emanet edildiğini bir kez daha ortaya koydu.

BANKA KREDİLERİ DAHA İNSAFLI

Öğrenim kredilerine, aslında adına faiz denmese bile tefeciden beter artışlar uygulanıyor. Resmen çocuklarımız soygun düzenine kurban ediliyor. 15-20 bin liralık kredilerin geri ödemesi 3-4 yıl içerisinde 100-120 bin liraları buluyor. Banka kredileri bile daha insaflı kalıyor.

Banka kredilerinin bile neden daha uygun olduğuna bir göz atalım.

Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanununun 16’ncı maddesi gereğince Öğrenim Kredisi geri ödemesi, Devlet İstatistik Enstitüsünün toptan eşya fiyat endeksindeki artışlar uygulanarak hesaplanacak miktarın ilave edilmesi suretiyle tespit ediliyor. Öte yandan öğrenciler, borcunu öğrenim gördüğü öğretim kurumunun normal eğitim süresinin bitiminden itibaren iki yıl (öğrencinin lisansüstü eğitim yapması halinde dört yıl) sonra başlamak üzere, kredi aldığı sürede ve aylık dönemler halinde ödemek zorundalar. Ancak bu süre bir yıl daha uzatılabiliyor.

Ayrıca 16’ncı maddenin 6’ncı fıkrasında "endeks uygulamasına, kredi borçlarının geri ödenmesine ve taksitlendirilmesine ilişkin esas ve usulleri belirlemeye, öğrencilerin borçlarından birinci fıkraya göre hesaplanan endeks artışından ilave edilen miktarın % 50'sine kadar indirim yapmaya Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilidir" deniyor. Bunun yanı sıra aynı maddenin 7’nci fıkrasında, indirim uygulandıktan sonra öğrencilerin ödeyecekleri bakiye kredi borcu; öğrencilerin eğitim süresince aldığı toplam kredi miktarının 3 katını geçemez, deniyor.

BAKANLIK İNDİRİM YETKİSİNİ KULLANMIYOR

Buna dayalı olarak Gençlik ve Spor Bakanı Kanun değişikliği olmasa bile endeks artışından kaynaklı ilave edilen miktarın %50'sine kadar indirim yapmaya yetkili olmasına rağmen bu yetkisini kullanmıyor. Bu yetki kullanılarak en azından öğrencilerin endeks kaynaklı ilave borçlarının yarısının silinebilme imkanı bulunuyor. Ancak Sayın Bakan ilave tutarların faiz mi ÜFE mi olup olmadığını tartışıyor. Verdiğiniz 1 lirayı 5 lira olarak talep ediyorsanız bunun adı ne faizdir ne de ÜFE'dir sayın Bakan. Bunun adı düpe düz soygundur.

BÖYLE GİDERSE YÜZDE 200’Ü BULACAK

Veriler üzerinden bir değerlendirme yapalım.

Basına yansıyan bilgilere göre, 150 bin liraya varan öğrenim kredisi borcu olanlar bulunuyor. 2020 yılında ÜFE yıllık yüzde 25.15, 2021 yılında yüzde 79,89 oldu. Bu yıl Mayıs ayında yıllık yüzde 138,31 oldu. Böyle giderse bu yıl sonunda yüzde 200'ü bulacak. Ancak bir öğrenci bankadan tüketici ihtiyaç kredisi alsaydı 2020 yılında yıllık yüzde 22,9, 2021 yılında yüzde 29,55, bu yıl ise yüzde 30 faiz ödemiş olacaktı. İşte hesap ortada.

Bir başka örnek ile üniversiteden 2021 yılında mezun olmuş bir öğrencinin geri ödemesinin ne kadar olacağını inceleyelim.

2018'de üniversiteye başlayan bir öğrenci aylık 400 lira öğrenim kredisi almış.

2018'de 400x12=4.800

2019'de 425x12=5.100

2020'da 500x12=6.000

2021'de 550x12=6.600, toplamda 22.500 lira öğrenim kredisi ödenmiş. Borç endeks artışı ile 26.379,38 lira olmuş. Bu öğrenci iş bulup 2023 Temmuz'da geri ödemeye başlarsa 40.475 lira, 2024 Temmuz'da ödemeye başlarsa yaklaşık 81 bin lira geri ödeme yapacak.

ÖĞRENCİLERİN 6 MİLYAR LİRALIK BORCU VAR ANCAK 6 BUÇUK MİLYAR ÖZEL OKULLARA DESTEK VERİLDİ

Adı ne olursa olsun bu uygulama halkın vicdanında kabul görmemiştir. Bu Öğrenim kredisi borcu nedeniyle yaklaşık 500 bin öğrencimiz icralık oldu. Çocuklarımızın toplam borcu 6 milyar lira civarında. 2016-2020 yılları arasında özel okullara yaklaşık 6,5 milyar destek verildi. Bütçeden özel okullara 6,5 milyar lira kaynak bulunabiliyorsa, işsiz gençlerimizde neden bu kadar kaynak bulunamıyor. Evet Sayın Bakan adına ne derseniz deyin bunun adı soygundur, soygun.