Gıda fiyatları ne zaman düşecek?

Enflasyonun sınırlı yükseldiğinin iddia edilmesine ve TÜİK’in bu yönde veriler bildirmesine rağmen Türkiye gıda enflasyonu durmadan yükselmeye devam ediyor. Üstelik dünyada gıda enflasyonu düşerken Türkiye’de yükseliyor. Bunun temel nedeni AKP Hükümeti’nin vasat gıda politikaları.

Türkiye Gıda Hammaddesinde Dışa Bağımlı

Enflasyonu ya da döviz kurunu düşürebilmek gıda enflasyonunu düşürmek için yeterli değil. Gıda hammadde ticaretindeki kısıtlamalar, stratejik ticari hamleler, lojistik süreçlerdeki değişimler gıda fiyatlarını çok hızlı bir şekilde değiştirebiliyor. Türkiye’nin en temel problemi gıda hammaddelerinde dışa bağımlı olması.

Gıda üretiminde hem gıda güvenliğini sağlayabilmek hem de gıda kalitesini koruyabilmek için kullanılan temel gıda katkı maddeleri bulunuyor. Asitlik düzenleyiciler, stabilizatörler, koruyucular bunların başında geliyor. Bu ürünlerin neredeyse tamamında dışa bağımlıyız.

Türkiye bu ürünleri üretemiyor mu? Üretebiliyor ama şöyle. Bu ürünler üretildiğinde sertifikalandırılması gerekiyor. Saflılık oranı, stabil kalıp kalmadığı, çalışma mekanizması en önemli unsurlar. Bunların her üretimde doğrulanmış ve her seferinde birbirine çok yakın derecede sağlanmış olması gerekiyor.

Türkiye’de üretilen gıda katkı maddelerinde bu sağlanamıyor. Ya hiç sertifikalandırılamıyor ya da her bir üretimin arasında çok büyük farklar oluyor ve dolayısıyla kullanıma uygun olmuyor. Bu nedenle de gıda katkı maddelerinde dışarıya bağımlılık artıyor. Türk firmalarının çoğu da yurtdışından ürün getirip satıyor.

Bunlar bir kenara buğdayda bile dışa bağımlıyız artık. Gıdanın temel hammaddelerini bile üretemeyecek, gıda üretimini karşılamayacak hammadde üretemeyecek duruma geldik.

Gıda Güvenliğini Sağlamak İçin Kullanılan Ekipmanlarda da Dışa Bağımlıyız

Sadece gıda hammaddesinde değil gıda güvenliğini sağlamak için kullanılan ekipmanlarda da dışa bağımlıyız. Ölçüm cihazları, soğutucular, temizlik ekipmanları ve kimyasalları bunlardan bazıları. Bu da gıda enflasyonunu artıran bir başka unsur.

Gıda lojistiğini sağlayacaksınız. Araçlarınızı belirli sıcaklık aralıklarında tutmak istiyorsunuz. Bunun için araç kasalarında uygun donanımda bir soğutucu kullanmalısınız. Sık arıza problemleri yaşamak istemiyorsanız, kısa bakım süreleri engel olsun istemiyorsanız yurtdışı merkezli işletmelere yöneliyorsunuz. Hatta bazı gıda işletmeleri kendi ürünlerinin lojistiğini garanti altına almak için bazı markaları şart bile koşuyor.

Üretim ardından gıda hijyenini sağlamak için temizlik yapacaksınız. Bu temizlikten emin olmak, temizlik doğrulaması yaptığınızda sorun olmadığını görmek istiyorsunuz. Kullandığınız ürünler stabil ve etkin olmalı. Yurtdışı merkezli işletmelere yöneliyorsunuz.

Gıda güvenliğini sağlamak için ölçüm yapacaksınız. Kullandığınız ekipmanların doğru ölçmesi ve kalibrasyonları çok önemli. Hem doğru çalışsın hem de teknik olarak

uğraşmayayım kalibrasyonuyla vakit kaybetmeyeyim istiyorsanız yine yurtdışına yöneliyorsunuz. Bu anlattığım alanların Türkiye’deki hâkimi yurtdışı merkezli işletmeler.

Gıda Enflasyonu Dışa Bağımlılık Neredeyse Bittiğinde Düşer

Bir gıda işletmesine sahipsiniz. Kapasitenizi artırmak istiyorsunuz, yeni bir hat kuracaksınız. Stabil, hızlı ve daha uzun periyodlarda bakım gerektiren bir hat istiyorsunuz. Yine yurtdışı merkezli işletmelere yöneliyorsunuz. Yurtiçinde yapan var mı? Var ama kilit parçalarını onlar da yurtdışından alıyor. Üstelik yurtdışı merkezli işletmelerle aynı fiyatı veriyor.

Bu işletmelerin merkezinin bulunduğu ülkelerle bir sorun yaşandı. Türkiye için böyle bir öngörülemez risk var. Yarın hangi ülkeyle değerli yalnızlık yaşayacağımızı, hangi stratejik derinliğin içinde bulacağımızı bilmiyoruz kendimizi. Ticaret kesildi ya da lojistik süreçleri keyfi olarak çok uzadı.

O noktada enflasyonu ve dolar kurunu isterseniz sıfırın altına çekin gıda enflasyonu çifter çifter yükselmeye devam edecek. Türkiye gıda enflasyonunu yalnızca dışa bağımlılığı neredeyse bitirdiğinde düşürebilir. O da AKP Hükümeti’nin yapabileceği bir şey değil.