İşkence hangi zamanlarda insanlık suçudur?

Yüzlerce kilometreyi zorlukla aşmış aç, susuz, enkaz altındaki yakınlarınıza kavuşmaya çalışıyorsunuz. Birden iki kişi gördünüz. Yakınlarınıza gönderilmiş yardım malzemelerini çalıyor.

“Güzel kardeşim, lütfen onları çalma. Burada ihtiyaç sahipleri var.” diyerek ikna etmeye mi çalışırsınız? Cep telefonunuzdan yakın polis karakolunu mu ararsınız? Deprem bölgesi yahu.

Böyle bir durumda nezaketini korumak zordur. Kimseye koru diyemem. Ben de koruyamam. Sokakta büyüdüm. Muhtemelen civardan bulacağım bir odun yardımıyla yağmacıları uzaklaştırırdım. Belki başka birisi belindeki silahı çıkarır vururdu. Bambaşka birisi ibret olsun diye yağmacıları oradan alır, kelepçeler, hem döver hem sorular sorardı.

Peki hangi hareket doğru? Ya o senin benim gibi bir depremzede ya da yardım için gelmiş biriyse? Ya yorgunluktan perişanlıktan karşı çıkamamış kendini anlatamamış bütün ailesini kaybetmiş bir depremzedeyse? Ya hakikaten çalıyorsa ama hakikaten ihtiyacı varsa?

Mahkemeler bunun için bulundu. İnsanlar kendini adalet tesis edebilen süper kahramanlar sanmasın diye. Mahkeme her zaman ulaşılabilir ve cepte taşınabilir bir şey değil, biliyorum. Ama öbürünü de iyi düşünmeli.

Hakikaten yağmacı, hakikaten suçlu, hakikaten kötü birisini muhtemelen derhal serbest kalacağı cezasızlık adaletine teslim etmek sorunsuz bir durum da demiyorum. Bunu düzeltmenin yolu onu ellerini kelepçeleyip videoya çekmek olamaz. Olursa olaylar adalete yaklaşmaz. Tek bir suçsuz insanın ceza görmesi, yüzlerce suçlunun ceza görmemesinden daha kötüdür ayrıca.

…

Dün, sosyal medya işkence görüntüleriyle doldu. Kaç yüz tanesini şikayet ettim bilmiyorum. Bazı konu başlıkları Ortaçağ filmi gibiydi. İşkence görüntüleri ve o işkence görüntülerini alkışlayanlarla doluydu. Çok ürkütücüydü.

Düşünsenize şu anda deprem bölgesi, ‘aman şurada birini yakalasak da şöyle güzelce dövsek, Tiktok’a koysak kahraman olsak’ diyen lümpen dolu. Lümpenler sıvıdır. Akabilecekleri bir yer buldukları an akarlar. Nasıl dün birden ortaya çıktılar. Çünkü dün o akabilecekleri alan oluştu.

Dün bütün bunlar olurken, “mavi ile sarı karışınca yeşil olur” basitliğinde bir Tweet yazdım: Lütfen işkence görüntülerine prim vermeyin. İşkence alçaklara yapılınca da insanlık suçudur.

Kısa zamanda yüzlerce cevap geldi, yüzbinlerce insan gördü tweet’i.

Gelen cevapların çoğu içinden bahsediyordu. Soğumuş. Bir de ibret oluyormuş.

Olağanüstü zamanlar yaşadığımızın farkındayım. Ama kimse içini işkence görüntüleri seyrederek soğutmanın normal bir davranış olduğunu savunmasın lütfen. “Konuş ulan” diye böğürenler eşliğinde kanlar içinde titreyen birilerini seyrederek soğuyan bir iç düşünmek istemiyorum.

İbret filan da olduğu yok. Dehşet ve korku salıyor o görüntüler. Düşünsenize deprem bölgesi dahil bütün memlekete dehşet ve korku salıyor o görüntüler.

Allah aşkına memleketin dehşet ve korkuya ihtiyacı mı var?

Bir de şu çok boşaltıldı üzerime: “Normalde haklısınız ama şimdi zamanı değil.”

Part-time adalet olmaz. Adalet tam zamanlı bir iştir. Ama kelimesini tanımaz. Dehşet ve korku zamanlarında dehşet ve korku salarak adaleti sağlayamazsınız. Arenada aslanlara atılmış gladyatör seyreden barbar kalabalıktan biri olursunuz en fazla. O da kimsenin işine yaramaz. Asıl bunun zamanı değil şimdi.

Bunlar biraz da çaresizlik hissinden geliyor biliyorum. Günlerce TV başında adalet görmemiş insanlar öfke biriktiriyor. Ve o patlıyor bir noktada.

İçinizde öfke mi var? Onu boşaltmak mı istiyorsunuz? Hangimizin yok ki?

Bu şekilde mi boşaltacaksınız içinizi? Adalet bu şekilde yerini mi buluyor?

Doğru insana işkence yapmak diye bir şey yoktur. “Şu da pek hak etmedi ama ben yine de biraz yapayım” diyen işkenceci mi olur? İşkenceci zaten her zaman doğru insana işkence yaptığını, doğru bir harekette bulunduğunu düşünür. O yüzden işkencecilerin çoğu gündüz elektriğini verip copunu soktuktan sonra akşam yavrusunu kucağına alıp kedi sevebilir. Bu normalleştirme sayesinde.

İşkence alçaklara yapılınca da insanlık suçudur.