Değişim: İktidar için doğru örgütlenme

2023 seçimleri muhalefet için Türkiye’nin 100. Yılında Cumhuriyeti restore edip demokrasiyle taçlandırma adına maddi ve simgesel olarak çok büyük bir fırsattı. Fakat bu fırsat, adeta siyasi elitlerin el birliğiyle kaçırıldı. Belki de bu kaçırılan büyük fırsat nedeniyle, Cumhur İttifakı tarafından bir beş sene daha yönetilecek olan Türkiye’de sivil otoriter rejim geri dönüşsüz bir şekilde pekişip kalıcılaşacak.

Seçimden alınacak en temel ders, Türkiye’nin bir sonraki seçimde bu karanlık tünelden çıkma umudunu canlı tutacak yegane şey. Bu ders örgüt organizasyon dersi. İktidar için doğru örgütlenme dersi. İdeoloji ve kadrolardan önce organizasyon ve sistemi konuşmak gerekli.

Türkiye’de ideoloji tartışmaları organizasyonsuzluk konusunun yanında o kadar lüks kalıyor ki ideoloji tartışması yapanların dışarıdan görünümü adeta İstanbul kuşatma altındayken meleklerin cinsiyetini tartışan Bizanslı rahiplere benziyor.

Neden Önce Organizasyon Becerisi?

Çünkü CHP Milletvekili ve Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın’ın ifade ettiği üzere, asırlık bir çınar olmasına rağmen 190 bini aşkın sandığın sadece 115 bininden ıslak imza toplayabilen bir partiden söz ediyoruz. 14 Mayıs akşamında sandıkların % 40’ından bihaber bir parti yapısıyla karşı karşıyayız.

CHP sandıkta organize olamadığını ilk turda seçim sırasında anlarken veya bir diğer ifadeyle partideki sorumluların gizlediği ve genel başkanın denetleme ihtiyacı duymadığı acı tablo seçim akşamında ortaya çıkarken, AK Parti seçim günü ve sandık hazırlıklarını 2 yıl öncesinden parti binalarında üyelerin katıldığı seçim simülasyon çalışmalarıyla çoktan başlatmıştı bile.

Bu başarısızlık, yenilginin mazereti olarak öne sürülecek bir argüman olmaktan ziyade Türkiye’de muhalefet organizasyonsuzluğunun kapkara halini gözler önüne seren acı bir tablo. Nitekim asırlık çınar CHP’nin üye sayısı 1,3 milyon civarında kalırken, 2001 yılında kurulan AK Parti’de bu rakam 12 milyona yaklaşmakta. Bunun sorumlusu ise bunu sorgulama ve denetleme ihtiyacı dahi duymayan parti lideri ve elitleri.

Neden Sadece CHP’ye Yükleniliyor?

Aslında CHP’ye tamamen haksızlık etmemek gerek, diğer partiler organizasyon konusunda neredeyse yok hükmünde ve sorumluluğu tamamen CHP’ye bırakmış vaziyetteler. Dolayısıyla bu partilere dair tartışma bile yürütemiyoruz. Kurumsal kimliği ve örgütsel yapısı itibariyle CHP parti hüviyeti taşımaya yakın olan tek yapı.

Öte yandan AK Parti hemşehrilik, etnisite ve dini bağların etkili olduğu sosyal kanallara ulaşarak, bu kanallarda biriken beşeri sermayeyi kendi parti bünyesine katabilen bir seçim makinesi yaratmış vaziyette. Tabii ki devlet imkanlarının kullanılması ve laiklik, eşit vatandaşlık gibi en temel ilkelerin çiğnenmesi de buna büyük katkı sunuyor.

Fakat AK Parti’nin oyunu kuralına göre oynamaması mağlubiyet için bir bahane olamaz. Türkiye’yi değiştirmek ve demokrasi inşa etmek isteyen siyasi aktörler, önce seçim kazanmak için hakemi de yenecek bir parti organizasyonu ve partiler arası ittifak mekanizması inşa etmek zorundalar. Aynı zamanda CHP parti hüviyeti taşıyan tek kurumsal yapı olduğu için bu değişimin anahtarı olmak zorunda.

Peki Ne Yapılmalı?

Kılıçdaroğlu yönetiminde CHP elitizmden uzaklaşmayı şiar edinse de bu uzaklaşmanın yerine ne inşa edileceğine dair bir fikir yeşertilmedi. Dolayısıyla parti delege ağaları, belediyelerin rantları ve parti ilişkileri sayesinde kariyer yapan siyasiler ve Kılıçdaroğlu’na yakın eski bürokrat, akademisyen ve gazeteciler arasındaki güç savaşlarının kurumsal alanı haline geldi. Partinin enerjisi halkla temas yerine güç savaşlarına harcandı.

CHP seçmeni ortalama üstü niteliyken, delege ağalarının hemşehrici bağlarla partiyi yakın ve akrabalarıyla doldurması neticesinde CHP kadrolarının niteliği AK Parti’nin gerisinde kaldı. Örneğin Siyaset Bilimci Dr. Aytuğ Şaşmaz’ın AK Parti ve CHP seçmen ve kadrolarıyla yapılan mülakatlara dayalı araştırmasına göre CHP seçmen ve aday adaylarının ekip çalışmasına yatkınlık ve kolektif yönelimi konusunda AK Parti’nin ilerisindeyken, parti tarafından seçilen adaylar AK Parti’nin gerisinde[i]. Bu bulgu CHP kadro ve adaylarının delege ağalığı neticesinde liyakatlı bir havuzdan liyakatsiz şekilde belirlendiğini kanıtlıyor.

Ayrıca CHP delegelerinin belirlendiği mahalli seçimler nispi değil, blok sisteme dayanıyor ve hizipçiliği kuvvetlendiriyor. Siyasi tartışmanın yerini alan adamcılık tartışması partinin tüm enerjisini soğuruyor. Partinin yarısı yarısına küsmüş oluyor ve seçim çalışmaları da dahil olmak üzere hiçbir etkinliğe katılmıyor.

Dolayısıyla CHP’nin öncelikle delege ağalığını ortadan kaldıracak, parti üyeliğini canlandıracak, parti örgütünün kenetlenmesini sağlayacak, bu sayede de partiyi en başta bir kitlesel seçim kazanma makinası olarak doğru örgütlenme temelinde yeniden inşa edecek bir iradeye ihtiyacı var.

Siyasi ve ideolojik tartışmadan önce doğru örgütlenmenin ekmek gibi su gibi temel ihtiyaç ve öncelik olduğunun altını kalın bir şekilde çizmek gerekiyor. Benzetme yerindeyse, tartışma yapmak için önce bir mekana ihtiyacınız var. Mevcut mekan çökmek üzere, bu yapının yeniden inşası temel önceliğimiz olmak zorunda.

Umut Var mı? Vizyoner Lider İhtiyacı

Şaşmaz’ın da belirttiği gibi Beylikdüzü, Muratpaşa, İlkadım, Nilüfer gibi modeller CHP’deki değişime ışık tutabilecek vakalar olarak değerlendirilebilir. Bu ilçeleri ortaklaştıran husus, 2019 yılında örgütsel dönüşüm ve örgütün kenetlenmesini sağlayan belediye ve ilçe başkanları. Hizipçilik/adamcılık motivasyonuyla kazanabilecek en küçük koalisyon yerine katılımcılığı öne çıkarıp işleyebilecek en büyük koalisyonu yaratan vizyoner liderlik, Türkiye’nin demokratik dönüşümü için kilit niteliğindeki CHP’nin ihtiyaç duyduğu yeniden inşa sürecinin en temel ve ilk adımı.

[i] https://medyascope.tv/2023/07/02/aytug-sasmaz-yazdi-kilicdaroglunun-liderligi-chp-orgutunde-donusumu-nasil-etkiledi/