Cumhuriyet'in 2. yüzyılında mahkumların ve mükelleflerin af beklentisi

Cumhuriyet’mizin 2’nci yüz yılında kamuoyunda genel af beklentisi var. Mükellefler de ödemedikleri borçları ve yerine getiremedikleri vergi ödevleri ile ilgili vergi affı istemektedirler. Genel Seçim nedeniyle bu istemleri daha da belirgin olarak kendisini his ettirmektedir. ’Ekonominin alabildiğine bozuk, her şeyin ateş pahası olduğu bir dönemde vergi kolaylığı, vergi affı veya yapılandırması’’ bir gereklilik haline gelmektedir. Mükelleflerin bu istemleri ile Devletin ihtiyaç duyduğu sıcak paraya gereksinimi vergi aflarının ortak buluşma noktası olmaktadır.

CUMHURİYETİN 100’NCÜ YILINDA VERGİ AFFI BEKLENTİSİ

Şunun şurasında 2023’e ne kaldı ki? Bir kanun teklifi bugün verilirse zaten 2023 yılına kadar ancak çıkar.

Cumhuriyetin 100’ncü yıl nedeniyle çıkartılacak bir affın, tıpkı 1973 yılında Cumhuriyetin 50’ncı yılında çıkartılan 1803 sayılı kapsamlı Af Kanunu gibi hem adli hem de mali suç ceza ve gecikme cezası ve faizi gibi yaptırımları da kapsayacağı beklenmektedir.

Yani kamuoyunun beklentisi bir genel af çıkartılacağı yönündedir. Vergi ve bazı işlem ve eylemleri affının da bu düzenlemenin içinde olacağı düşünülmektedir.

Halkın ve vergi mükelleflerinin böyle bir beklentisi var. Mevcut iktidar bu konuda bu günlerde sessiz kalmakla birlikte, her türlü düzenlemeyi oya çevirmeyi adet edindiğinden seçim öncesinde kesinlikle gündeme getirecektir.

Bu anlamda Cumhuriyet’imizin 2’nci yüzyılına girerken, vergi de dahil bir genel affa gereksinim olduğu görülmektedir.

Uzun yıllardan beri kapsamlı bir genel af çıkmamakla birlikte kişilere ve bazı eylemlere özel aflar çıktığı da bilinmektedir.

Adli ve diğer idari eylem ve işlemler ile ilgili konuları bir yana bırakarak biz çıkacak bir vergi affı düzenlemesi hakkındaki düşüncelerimizi açıklaylım.

MUHTEMEL ÇIKACAK VERGİ AFFININ KAPSAMI

Vergi af ya da yapılandırmaları genelde; vadesi geçtiği halde ödenmeyen kamu alacaklarını, henüz vadesi gelmemiş kesinleşmemiş kamu alacaklarını, vergi yargısı devam eden davalı kamu alacaklarını, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan kamu alacaklarını kapsamaktadır.

Diğerler düzenlemeler de matrah artırımı, stok affı, ortaklar cari hesabı ve kasa affı gibi düzenlemelerdir.

Kapsama giren yukarıda sayılan konular mükelleflerce beyan edildikten sonra yasada belirtilen taksit süreleri içinde ödenmektedir.

AF NE ZAMAN ÇIKAR?

Af seçimden önce çıkar. Zaten seçime de 7 ay kaldı. İktidarın en önemli seçim vaadlerinden biri kuşkusuz ki adli ve idari af olacaktır. En çok zorlanacağı konu adli siyasi suçlar konusu olacaktır.

Ancak, 2022 yılını da kapsaması için Nisan Ayı sonuna kadar verilecek gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin verilmesi beklenmelidir. Bu tarih de 2023 Nisan sonudur.

Bu takdirde seçim takvimi ile af takvimi kesişmektedir. Bu durumda vergilerin toplanması ve iktidar için bir ekonomik büyüklük yaratmayacaktır. Oysa iktidar hem bu düzenleme ile bir yandan oy bir yandan da vergi toplamak isteyecektir. Bu nedenle de iktidarın hem vergi toplama noktasından hem de vergi tekniği bakımından zorlukları bulunmaktadır.

Diğer önemli bir olumsuz husus da vergilemeye ilişkin işlemlerin zamanlaması sorunudur. Vergi işlemleri ile ilgili defter ve belgelerin mevzuata uygun olarak işlenmesi gerekir. Vergi Usul Kanununun 219/b’ncı maddesi ile bu süre 45 günlük süre yasal olarak düzenlenmiştir.

Aynı şekilde, Katma Değer Vergisi Kanununun 54’ncü maddesinde de vergi indirimi için işlemlerin defter kaydedilmesi gerekir. Bu düzenlemeler göz önüne alınarak beyan dönemi beklenmeden 2022 yılı da kapsama alına bilinir mi? Bu iktidarın kanun uygulamaları konusundaki tutumuna bakılırsa bu hükümlerin çok önemseneceğini zannetmiyorum.

Af düzenlemesi konusunda vergi bürokrasisi çok deneyim kazanmıştır. Yasal düzenlemeyi bir çırpıda hazırlarlar. Çünkü şimdiye kadar aynı nitelikte onlarca kanunu hazırladılar. En iyi bildikleri konuların başında gelmektedir.

20 YILDIR VARLIKLARLA BARIŞIYORUZ!

CHP Genel Başkanı sürekli bir helalleşmeden ve normalleşmeden söz ederken, iktidar ise 20 yıldan beri sürekli ‘’vergi barışı varlık barışı’’ düzenlemeleri yapıyor.

Nitekim, 5 Temmuz 2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7417 sayılı Kanunun 50’nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa geçici 15’nci maddesiyle, ’’varlık barışı’’ yeniden getirildi. Konuyu açıklayan Gelir İdaresi Tebliği, “Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ” başlığı ile 9 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlandı.

Bu İktidar zamanında şimdiye kadar; 4811, 5811, 6111, 6486, 6552, 6736, 7143, 7186 ve 7256 sayılı Kanunlarla düzenlemeler yapıldı. Halen yürürlükte olan düzenleme bazı yönleriyle de şimdiye kadar yürürlüğe girenlere benzemekte, bazı yönleriyle de farklılaşmaktadır.

Yeni düzenlemeyle, gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma ve bazı avantajlardan ve ayrıcalıklardan yararlanma olanağı verilmektedir. Örneğin artık vergi dairelerine bildirmeye gerek yok. Çünkü incelenmeme garantisi var.

Varlık barışı kapsamında yurda getirilecek veya kayda alınacak varlıklar;

-Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,

-Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar,

Olarak sayılmıştır.

Çal, çırp, kaçır, gizle, uyuşturucudan, kumardan, rüşvetten, imar rantından haksız kazanç elde et; sonra bir varlık barışı düzenlemesi gelsin, beyan et ama yurda da getirmene de gerek yok! Kara paranı akla böyle barış olur mu? Oldu işte yıllardır oluyor.

Esnaf, tüccar, ihracatçı, sanayici, işçi köylü didinsin zor ekonomik koşullarla mücadele etsin. Vergi barışı kanunlarıyla kara parasını aklasın. AVM’ler, yıldızlı oteller, milyar dolarlık arsalar alsın. Kara para da böylece aklansın!

Zor durumda olan, beyan ettiği vergiyi bile ödemekte zorlanan mükellefler de beklesin ki ödeme kolaylığı gelsin. Taksitlendirdiği ve fakat ödeyemediği vergisi için yeni bir vergi ödeme kolaylığı gelsin.

Zaten bu türden kolaylıklar yasa çıkarmadan da düzenleme yapmak mümkünken bunları bahane ederek kara para aklayıcıları aklamak son zamanlarda çıkartılan düzenlemelerin özünü oluşturmaktadır.

Bekleyelim nasıl bir düzenleme gelecek.