Selçuk Geçer Yazdı: Emekli Maaşlarına Dev Zam Belli Oldu! Yaşayabilirseniz Yaşayın!

'Emekliler yıllar içinde düzenli olarak fakirleşti.'

TÜİK’in neye dayandığı belli olmayan verilere göre açıkladığı enflasyon oranı baz alınarak; SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 24,73, memur emeklilerine yüzde 19 küsürlük zammı yeterli gördüler. Kök maaşı diplerde gezen emeklilere ise bu zam sıfıra denk geldiği için ayrı bir düzenleme yaparak 12 bin 500 liraya 'Yaşayabilirseniz yaşayın' dediler.

Müjdeli zamlar sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, en düşük emekli maaşının artırılmasıyla ilgili çalışmaları sürdüreceklerini belirtti. Ancak yıllar içinde emekli maaşlarının asgari ücrete oranla nasıl sürekli eridiğini göz önünde bulundurduğumuzda, bu vaatler ne kadar inandırıcı siz düşünün?

GERÇEKLER ORTADA: EMEKLİ MAAŞLARI ÇATIR ÇATIR ERİYOR

2001 yılında en düşük emekli maaşı, asgari ücretin yüzde 151,4'ü oranındayken, 2023 yılında bu oran yüzde 65,2'ye düşmüş durumda. 2024 sonunda ise muhtemelen dibin dibine doğru koşacağız.

Eğer en düşük emekli maaşı asgari ücretle aynı oranda artsaydı, bugün 24 bin 745 TL olacaktı. Eğer enflasyon doğru hesaplansa bunun çok daha üzerinde olacaktı. Ama emeklinin yok sayıldığı ülkemizde, emekliler yıllar içinde düzenli olarak fakirleşti.

Oysa emekliler yıllarca çalışarak ülkenin kalkınmasına katkı sağladı. Bırakın insan gibi yaşamayı, bugün aldıkları maaşla temel ihtiyaçlarını karşılamaktan bile çok uzaklar. Elektrik ve doğalgaz faturalarını ödemekte zorlanıyor, market alışverişlerinde indirim günlerini kolluyor ve sağlık harcamaları için kredi kartına başvurmak zorunda kalıyorlar. Dertlerini dile getirdiklerinde ise 'mendil sat' umursamazlığı ile karşılaşıyorlar.

AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRLARI: KORKUNÇ GERÇEKLER

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi KAMU-AR tarafından yapılan araştırmaya göre, açlık ve yoksulluk sınırları ürkütücü boyutlara çoktan ulaştı. Mayıs 2024 itibarıyla açlık sınırı bir önceki aya göre 36 lira artarak 19 bin 926 liraya, yoksulluk sınırı ise bin 148 lira artarak 59 bin 353 liraya yükseldi. Son bir yılda açlık sınırı 8 bin 116 lira, yoksulluk sınırı ise 28 bin 201 lira arttı.

Ankara’da yapılan alışverişlerde, dengeli beslenme için et, balık ve yumurtaya aylık olarak harcanması gereken tutar Mayıs’ta 2 lira azalmasına rağmen, yıllık olarak 2 bin 541 lira artarak 5 bin 995 lira oldu. Kuru bakliyat için yapılması gereken harcama önceki aya göre değişmezken, geçen yılın aynı ayına göre 166 lira artarak 422 liraya yükseldi. Süt, yoğurt ve peynir harcamaları bir önceki aya göre 160 lira artarak 4 bin 545 liraya çıktı, yıllık artış ise bin 774 lira oldu.

Meyve harcamaları Mayıs’ta 86 lira, yıllık ise 992 lira artarak bin 972 liraya yükseldi. Sebze harcamaları bir önceki aya göre 316 lira azaldı ancak yıllık artış 768 lira oldu ve toplamda 2 bin 131 liraya çıktı. Ekmek, un ve makarna gibi ürünler için yapılması gereken harcama Mayıs’ta 31 lira artarak bin 572 liraya yükselirken, pirinç ve bulgur harcamaları değişmedi ve 826 lirada kaldı. Yağ harcamaları ise 14 lira artarak 566 lirayı buldu.

Gıda dışı harcamalar da ciddi bir artış gösterdi. Dört kişilik bir ailenin giyim ve ayakkabı harcamaları Mayıs’ta bin 785 liraya, barınma (kira dahil) harcamaları 8 bin 877 liraya, ev eşyası harcamaları 5 bin 107 liraya, sağlık harcamaları bin 645 liraya, ulaştırma harcamaları 12 bin 323 liraya yükseldi. Haberleşme harcamaları bin 271 lira, eğlence ve kültür harcamaları bin 213 lira, eğitim harcamaları 840 lira, tatil-otel harcamaları 4 bin 200 lira ve çeşitli mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 2 bin 166 liraya çıktı.

AMA EMEKLİLERE 12 BİN 50 LİRA İLE YAŞA DİYORLAR

Oysa emeklilere oransal zam değil, ciddi bir düzenleme yapılması ve emekli maaşlarının yaşam maliyetleri dikkate alınarak düzenlenmesi gerekiyor. Emeklilere yönelik sosyal hakların genişletilmesi ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması da şart. Sadece maaş artışı değil, emeklilerin genel yaşam kalitesini artıracak adımlar atılması da gerekiyor.